Darowizny do odliczenia w rocznym PIT. Możesz sporo zyskać, ale są też pułapki

Przekazanie darowizny przynosi korzyści zarówno obdarowanemu, jak i darczyńcy. W drugim przypadku nie chodzi wyłącznie o możliwość wykorzystania tego faktu w działaniach PR-owych, ale też o odliczenie kwot przekazanych darowizn w rocznym PIT. Podatnicy muszą jednak spełnić kilka warunków, aby obniżyć podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Oto kompleksowy przewodnik po darowiznach, z którym warto zapoznać się przed złożeniem deklaracji podatkowej.

Odliczanie darowizn w rocznym PIT – zasady ogólne

Katalog darowizn wyszczególnionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jest obszerny. Każdej z nich ustawodawca przypisał określone zasady odliczenia, ale wśród nich można też wyróżnić pewne cechy wspólne. Są to:

• obowiązek udokumentowania – podatnik, który chce odliczyć darowiznę, musi posiadać dowód jej przekazania. Może być to wyciąg z konta bankowego lub dokument potwierdzający rodzaj przekazanego przedmiotu, jego wartość i oświadczenie o przyjęciu w przypadku darowizn w formie niepieniężnej,
• możliwość odliczenia od dochodu za dany rok – jeśli w danym roku podatkowym odnotowałeś stratę, nie masz możliwości odliczenia darowizny w kolejnym roku,
• limit kwotowy – podatnik może odliczyć w danym roku nie więcej, niż 6% uzyskanego dochodu/przychodu (wyjątkiem jest darowizna na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą).

Ponadto odliczeniu podlegają tylko te darowizny, które nie zostały uprzednio ujęte w kosztach uzyskania przychodu ani w jakikolwiek sposób zwrócone.

Jakie darowizny można odliczyć w rocznym PIT?

Darowizna to szerokie pojęcie, dlatego ustawodawca precyzuje, jakie konkretnie można odliczyć, składając roczną deklarację podatkową. W 2025 roku podatnicy mają prawo skorzystać z następujących darowizn:

• na cele pożytku publicznego,
• z tytułu krwiodawstwa,
• na cele kultu religijnego,
• na kształcenie zawodowe,
• na odbudowę zabytków,
• na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą.

---

---

Darowizna na cele pożytku publicznego

Za darowizny na rzecz pożytku publicznego uznaje się dobra przekazane:

• organizacjom pozarządowym,
• spółdzielniom socjalnym.
• stowarzyszeniom jednostek samorządu terytorialnego,
• kościołom.

Przy czym ich działalność musi być ukierunkowana na na cele określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Nie możesz natomiast odliczyć darowizny przekazanej osobie fizycznej, na przykład na leczenie chorego dziecka.

Darowiznę na cele pożytku publicznego mogą odliczyć podatnicy rozliczający się za pomocą skali podatkowej lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Jeśli jej przedmiotem są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, jako wartość darowizny przyjmujesz kwotę netto plus VAT (w sytuacji, gdy nie został wcześniej odliczony). Pamiętaj, że wartość darowizny rzeczowej nie może być wyższa od wartości rynkowej.

Darowizna na krwiodawstwo

Z darowizny na krwiodawstwo mogą skorzystać podatnicy oddający krew lub jej składniki (dawcy honorowi). Ulga przeznaczona jest dla rozliczających się za pomocą skali podatkowej lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Kwota darowizny zależy od ilość oddanej w danym roku podatkowym krwi. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia za każdy litr przysługuje 130 zł odliczenia. Przy czym maksymalna kwota nie przekracza 6% rocznego dochodu/przychodu.

Co istotne, podatnicy uzyskujący dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze, ulgę mogą zastosować już w trakcie trwania roku. Ostatecznego odliczenia muszą jednak dokonać w zeznaniu podatkowym.

Kwotę darowizny podatnik oblicza samodzielnie na podstawie zaświadczeń, jakie otrzymuje od jednostki organizacyjnej realizującej zadania w zakresie pobierania krwi. Jest w nim podana ilość bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników.

Darowizna na cele kultu religijnego

Wartość środków pieniężnych lub przedmiotów przekazanych kościołom, związkom religijnym i kościelnym osobom prawnym odliczysz w rocznym PIT, jeśli rozliczasz się za pomocą skali podatkowej lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Podobnie jak w przypadku darowizny na cele pożytku publicznego, wartość przekazanych dóbr nie może być wyższa od ich wartości rynkowej. Ponadto masz prawo powiększyć ją o nieodliczony podatek VAT.

Darowizny na cele kultu religijnego możesz odliczyć w ciągu roku, jeśli uzyskujesz dochody/przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, najmu, dzierżawy lub umów o podobnym charakterze.

Darowizna na kształcenie zawodowe

Darowizna na kształcenie zawodowe dotyczy podatników, którzy przekazali na rzecz publicznych szkół prowadzących kształcenie zawodowe lub publicznych placówek i centrów materiały dydaktyczne lub środki trwałe. Wyjątkiem są przedmioty niekompletne, niezdatne do użytku lub starsze niż 12 lat, których darowanie nie podlega rozliczeniu. Ulga przysługuje podmiotom rozliczającym się za pomocą skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Darowizna na odbudowę zabytków

Darowizna na odbudowę zabytków cieszy się zdecydowanie mniejszą popularnością. Wszystko dlatego, że dotyczy wyłącznie środków pieniężnych i przedmiotów przeznaczonych na odbudowę Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla lub kamienicy przy ul. Królewskiej w Warszawie. Ulga skierowana jest do podmiotów rozliczających się za pomocą skali podatkowej i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Podobnie jak w przypadku darowizny na kształcenie zawodowe czy cele kultu religijnego, rozliczenia możesz dokonać w trakcie roku podatkowego, jednak ostatecznie robisz to w rocznym PIT.

Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą

Szczególnym rodzajem darowizny jest ta przekazana na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Prawo do niej nie wynika z jednej ustawy, a poszczególnych ustaw o stosunku państwa do danego kościoła. W związku z tym możesz odliczyć darowizny przekazane na rzecz:

• kościoła Katolickiego,
• polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego,
• kościoła Adwentystów Dnia Siódmego,
• chrześcijan Baptystów,
• kościoła Ewangelicko-Augsburskiego,
• kościoła Ewangelicko-Metodystycznego,
• kościoła Zielonoświątkowego,
• kościoła Starokatolickiego Mariawitów,
• kościoła Polskokatolickiego,
• kościoła Katolickiego Mariawitów,
• kościoła Ewangelicko-Reformowanego.

Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą to jedyne, których nie obejmuje żaden limit ustawowy. Możesz więc odliczyć wartość faktycznie przekazanych środków pieniężnych lub przedmiotów. Przy czym w drugim przypadku nie może być ona wyższa od wartości rynkowej.

Darowizna na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą często bywa mylona z darowizną na cele kultu religijnego. Niemniej jednak przekazane pieniądze lub przedmioty muszą służyć wskazanej wyżej działalności. Podatnik powinien posiadać potwierdzenie spożytkowania darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą, które obdarowany wystawia w ciągu dwóch lat. Ulga ta, ze względu na możliwość odliczenia w całości, cieszy się szczególnym zainteresowaniem skarbówki, dlatego warto dopełnić wszelkich formalności.

Ile darowizny odliczysz w rocznym PIT?

Przekazanie darowizny to doskonały sposóby, by obniiżyć podstawę opodatkowania. Ustawodawca, zdając sobie z tego sprawę, wprowadził pewien istotny limit. Jak już wiadomo, wartość odliczonej darowizny nie może być wyższa niż 6% osiągniętego w roku podatkowym dochodu/przychodu. Tyle tylko, że limit ten jest wspólny dla darowizn:

• z tytułu honorowego krwiodawstwa,
• na organizacje pożytku publicznego,
• na odbudowę zabytków,
• na cele kultu religijnego,
• na kształcenie zawodowe.

W kontekście podatkowym nadmierna hojność nie jest więc opłacalna, zwłaszcza jeśli osiągasz niskie dochody. Natomiast ci, którzy odnotowują wysokie zyski, celowo przekazują pod koniec roku darowiznę, aby obniżyć podstawę opodatkowania w rocznym PIT.

Jak odliczyć darowiznę w rocznym PIT?

Procedura odliczenia darowizny w zeznaniu rocznym nie jest skomplikowana. Wystarczy wypełnić jedną z deklaracji:

• PIT 37 – jeśli uzyskałeś przychody opodatkowane według skali, rozliczane za pośrednictwem płatnika,
• PIT 36 (lub PIT-36L) – jeśli uzyskałeś dochody z działalności gospodarczej lub inne, nierozliczane za pośrednictwem płatnika,
• PIT 28 – jeśli uzyskałeś przychody opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Ponadto w urzędzie skarbowym składasz załącznik PIT/O zawierający szczegółową informację o odliczeniach. Nie musisz natomiast załączać potwierdzenia przekazania darowizny. Będzie ono potrzebne dopiero wtedy, gdy fiskus zechce sprawdzić zasadność odliczenia.

Na co uważać, odliczając darowizny w PIT?

Darowizny stanowią szerokie pole do interpretacji. Jak wskazuje fiskus, nie wszystkie można odliczyć w PIT, ponieważ nie spełniają warunków ustawowych. Dobrym przykładem są wpłaty na radę rodziców która działa w większości szkół i przedszkoli. Nie można też odliczyć wpłat dokonywanych na rzecz pacjentów zbierających pieniądze na leczenie, których konta nie są prowadzone przez organizację pożytku publicznego. Z drugiej strony, darowizna przekazana jednostce nieposiadającej statusu OPP, ale realizującej cele cele wynikające z ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (i przeznaczającej otrzymane kwoty na te cele), podlega odliczeniu w rocznym PIT.

Problematyczne z punktu widzenia podatnika okazuje się wyznaczenie wartości rynkowej darowanych przedmiotów. Warto pamiętać, że jest to kwota graniczna, a nie ta, która znajdzie się w deklaracji. W przypadku wyjątkowo trudnych do wyceny aktywów możesz skorzystać z pomocy rzeczoznawcy, jednak pociąga to za sobą dodatkowe koszty. Osoby fizyczne mogą też obniżyć kwotę opodatkowania, przekazują księdzu podczas kolędy “kopertę”. Ważne, aby znajdowało się w niej potwierdzenie przelewu na rzecz parafii, a nie gotówka.

Pamiętaj!

Odliczając darowizny w PIT, pamiętaj o dwóch najważniejszych kwestiach: prawidłowym ujęciu jej kwoty i zebraniu dokumentów poświadczających przekazanie. Pilnuj też limitu 6% dochodu/przychodu. Na rozliczenie PIT i odprowadzenie na rachunek urzędu skarbowego kwoty podatku masz w tym roku czas do 30 kwietnia, bez względu na sposób opodatkowania dochodów.

Zainteresował Cię ten artykuł? Czytaj więcej takich treści w ramach cyklu „Alarm podatkowy”