Od 1 kwietnia 2023 r. obowiązuje pakiet SLIM VAT 3, czyli kolejna tura poprawek, które mają na celu odchudzić przepisy i ułatwić podatnikom rozliczanie podatku od towaru i usług. Pierwotnie zakładano, że pakiet wejdzie w życie od początku 2023 r., ale rząd nie zdążył z pracami i stąd kwartalne opóźnienie. W trakcie prac legislacyjnych odrzucono kilka zapowiadanych wcześniej zmian, m.in. dotyczących wystawiania faktur zaliczkowych. Mimo to projekt przebudował wiele przepisów, dzięki którym rozliczenia VAT będą przyjemniejsze i mniej czasochłonne. Zapraszam do artykułu, w którym omawiam najważniejsze zmiany wynikające z pakietu SLIM VAT 3.
Podwyższenie limitu małego podatnika do 2 000 000 euro
Nowelizacja ustawy podwyższyła limit małego podatnika VAT z 1 200 000 do 2 000 000 euro – w przeliczeniu na PLN to 9 654 000 zł. Jest to wartość sprzedaży (wraz z podatkiem VAT) za poprzedni rok, której nie można przekroczyć, aby otrzymać status małego podatnika i związane z tym przywileje. Wraz z obniżeniem limitu naturalnie zwiększyła się liczba podmiotów uprawnionych do tego statusu. Mają oni prawo do:
- stosowania metody kasowej w VAT,
- rozliczenia kwartalnego VAT,
- skorzystania z jednorazowej amortyzacji (do równowartości 50 000 euro, w 2023 r. to 241 000 zł).
Przy metodzie kasowej obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania zapłaty (lub jej części). Oznacza to, że przedsiębiorca zapłaci VAT dopiero wtedy, gdy jego kontrahent ureguluje należność. Z pewnością ulgę odczują te firmy, które wystawiają faktury z długim terminem płatności. Wybierając metodę kasową, podatnicy automatycznie zobligowani się do rozliczeń kwartalnych. Natomiast ci, którzy nie zdecydują się na tę metodę, mogą fakultatywnie rozliczać się co kwartał. Możliwość rozliczania się z podatku raz na trzy miesiące i to jeszcze w sytuacji, gdy należność od kontrahenta trafi na nasze konto, z pewnością poprawi płynność finansową wielu przedsiębiorców.
Mniej formalności w obrocie międzynarodowym
Wiele zagranicznych podmiotów zamiast faktury dokumentującej dostawę towarów w ramach WNT przesyła zestawienie lub inny dokument. Do końca marca posiadanie faktury było konieczne, aby odliczyć naliczony podatek. A dokładniej – trzeba było ją otrzymać od kontrahenta w ciągu trzech miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. Jeśli klient jej nie przesłał do tego czasu – przedsiębiorca musiał korygować rozliczenie. Od teraz brak faktury nie jest przeszkodą od odliczenia VAT i zniknęła uciążliwa konieczność ciągłego dopominania się o nią zagranicznego kontrahenta.
SLIM VAT 3 uściślił też zasady korekt przy WDT – dokonuje się ich w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Obowiązujące do tego czasu przepisy nie zawierały uregulowań co do korygowanego okresu i podatnicy mieli problem, jak ustalić go prawidłowo.
Ponadto wprowadzono przepisy umożliwiające składanie korekt deklaracji poza systemem OSS i IOSS bezpośrednio do Łódzkiego Urzędu Skarbowego.
Doprecyzowanie kursu walut przy fakturach korygujących
Regulacje SLIM VAT 3 określają, że kwoty na fakturze korygującej do faktury wystawionej w obcej walucie, muszą być przeliczane po tym samym kursie, co faktura pierwotna. Bez względu na to, czy jest to korekta in minus, czy in plus. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy podatnik wystawia zbiorczą fakturę korygującą – w tym przypadku powinien uwzględniać kurs waluty z dnia poprzedzającego wystawienie korekty.
Ułatwienia w ustalaniu proporcji przy sprzedaży mieszanej
Dobra wiadomość dla przedsiębiorców, którzy prowadzą sprzedaż mieszaną i odliczają VAT proporcjonalnie. Wg nowych przepisów podatnik może uznać, że proporcja do odliczenia VAT wynosi 100 proc., o ile w rzeczywistości przekroczyła 98 proc. i podatek naliczony niepodlegający odliczeniu nie przekracza 10 000 (przed SLIM VAT 3 limit wynosił 500 zł). Oprócz tego przedsiębiorcy zyskali prawo do rezygnacji z korekty, kiedy różnica między proporcją wstępną a ostateczną nie przekroczyła 2 p.p. Do tej pory każda rozbieżność między proporcjami wymagała korekty. Te zmiany oznaczają odciążenie działów księgowości.
Nie trzeba już uzgadniać z naczelnikiem urzędy skarbowego w formie protokołu wysokości proporcji. Teraz wystarczy złożyć zawiadomienie do naczelnika o przyjętej proporcji. To z kolei mniej papierologii w firmie i obsługi administracyjnej.
Konsolidacja wydawania wiążących informacji
Do tej pory różne typy wiążących informacji wydawały cztery różne organy. SLIM VAT skonsolidował kompetencje tych podmiotów w ręce Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Można się do niego zwrócić z wnioskiem o wydanie:
- WIA – wiążącej informacji akcyzowej,
- WIP – wiążącej informacji o pochodzeniu,
- WIS – wiążącej informacji stawkowej,
- WIT- wiążącej informacji taryfowej.
Zdecydowano też o likwidacji opłaty za wydanie WIS (wcześniej był to koszt 40 zł), jednak wnioskujący wciąż ponoszą opłaty za przeprowadzenie ewentualnych badań czy analiz.
Łatwiej o zwrot podatku VAT w ciągu 15 dni
Przepisy Polskiego Ładu wprowadziły możliwość szybszego zwrotu podatku (w ciągu 15 dni) przez podatników bezgotówkowych, lecz wymagało to spełnienia wyśrubowanych warunków. M.in. należało przez 12 miesięcy wstecz wykazać sprzedaż na kasie online w wysokości co najmniej 50 000 zł wraz z podatkiem. SLIM VAT 3 obniżył badany okres do 6 miesięcy i zmniejszył minimalną sprzedaż do 40 000 zł.
Za więcej powinności zapłacimy z rachunku VAT
SLIM VAT 3 poszerzył możliwość przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku VAT na kolejne podatki oraz opłaty, np.:
- opłaty od środków spożywczych (tzw. podatek cukrowy),
- opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wraz z odsetkami za zwłokę od tej opłaty (tzw. opłata od małpek),
- podatek od wydobycia niektórych kopalin,
- podatek od sprzedaży detalicznej,
- podatek tonażowy.
Prostsze fakturowanie i mniej obowiązków
Z przedsiębiorców stosujących kasy online (w tym wirtualne) zdjęto obowiązek drukowania dokumentów fiskalnych .
Uzależnienie sankcji w VAT od okoliczności sprawy
To realizacja postanowień wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-935/19. Trybunał uznał w nim, że nakładanie „sztywnych” kar (30, 20 lub 15 proc.) za przewinienia związane z naruszeniem obowiązku podatkowego jest niezgodne z przepisami prawa unijnego. Wysokość kar teraz zależy od okoliczności danej sprawy. Dzięki temu przedsiębiorcy nieświadomie popełniający drobne pomyłki mogą liczyć na łaskawsze podejście niż ci, których działania wskazują na zamierzone uszczuplenie należnego podatku.
SLIM VAT 3 – podsumowanie zmian
Postanowienia SLIM VAT 3 może nie zrewolucjonizowały polskiego systemu podatkowego, ale na pewno uczyniły go odrobinę przystępniejszym. Pakiet usunął wiele zbędnych obowiązków (np. konieczność posiadania faktury przy WNT) oraz doprecyzował niektóre przepisy. Jak można się domyślić, to nie jest koniec zmian w ustawie o VAT. Rządzący zapowiedzieli, że możemy spodziewać się kolejnych edycji SLIM VAT, ale dopiero w 2024 r.
