Zakładanie działalności gospodarczej to moment ekscytujący, ale też pełen znaków zapytania. Jako specjalista, wspierający przedsiębiorców w tym procesie od ponad dekady, często spotykam się z pytaniem: „Jak wybrać właściwy kod PKD?”. To pytanie z pozoru proste, ale może rodzić wiele wątpliwości. Dzisiaj podzielę się swoimi doświadczeniami i rozwieję wszelkie mity związane z kodami Polskiej Klasyfikacji Działalności.
Czym kierować się przy wyborze kodu PKD przy zakładaniu firmy?
Na początku warto zrozumieć, czym właściwie są kody PKD. To uporządkowany system klasyfikacji działalności gospodarczej, który umożliwia instytucjom państwowym i samym przedsiębiorcom katalogowanie rodzaju świadczonych usług czy sprzedawanych towarów.
Podobne artykuły
Z praktyki wiem, że większość nowych przedsiębiorców spodziewa się, że istnieje jeden idealny kod PKD opisujący dokładnie ich działalność. Niestety, życie jest bardziej złożone. Wiele nowoczesnych biznesów działa na styku kilku branż, a kody PKD nie zawsze nadążają za zmianami gospodarczymi.
Nie znajdziesz idealnego kodu? To normalne. Moja rada brzmi: wybierz najbardziej zbliżony. System pozwala bowiem wybrać wiele kodów PKD, z których jeden będzie głównym, a reszta dodatkowymi. Jeśli np. zajmujesz się projektowaniem graficznym i copywritingiem, możesz wskazać oba obszary jako przedmiot działalności.
Jakie są konsekwencje wyboru błędnego kodu PKD?
To pytanie powraca jak bumerang: czy błędnie dobrany kod PKD może mi zaszkodzić? Z doświadczenia mogę uspokoić – nie, nie pociąga to za sobą żadnych konsekwencji prawnych czy finansowych, dopóki rzeczywiście prowadzisz legalną działalność.
Podczas konsultacji z klientami często słyszę: „Bo znajomy powiedział, że muszę idealnie trafić z kodem”. Nic bardziej mylnego. Wybór kodu PKD nie wpływa na możliwość świadczenia danej usługi. Nawet jeśli działalność nie pokrywa się idealnie z opisem kodu, nie grozi Ci kara – możesz po prostu zaktualizować wpis.
Czy kod PKD ma wpływ na możliwość korzystania z ulg, dotacji lub grantów?
Wielu początkujących przedsiębiorców zastanawia się, czy od wybranego kodu PKD zależy dostęp do ulg i dotacji. To mit. W przeważającej większości przypadków to nie kod PKD, ale rzeczywisty zakres działalności oraz spełnienie warunków formalnych decyduje o przyznaniu pomocy publicznej.
W przypadku programów unijnych lub tarcz antykryzysowych mogły pojawiać się ograniczenia branżowe, ale nawet wtedy nie chodziło tylko o kod PKD, lecz raczej o branżę rozumianą szerzej. W praktyce nigdy nie spotkałem się z sytuacją, by klient nie otrzymał dotacji tylko dlatego, że wpisał „zły” kod.
Czy kod PKD można później zmienić – i jak wygląda taka procedura?
Na szczęście system CEIDG umożliwia łatwą i bezpłatną aktualizację kodów PKD w każdej chwili. W praktyce wygląda to następująco:
- Logujesz się do swojego konta na CEIDG.gov.pl.
- Wybierasz opcję zmiany wpisu.
- Dodajesz nowe kody lub usuwasz nieaktualne.
- Składasz wniosek – elektronicznie lub osobiście.
Zgłoszenie jest bezpłatne, a zmiana wchodzi w życie z chwilą złożenia wniosku lub w terminie, który sam określisz.
Zachęcam klientów, by raz na rok robić przegląd kodów PKD, zwłaszcza jeśli rozszerzają działalność. Czasami jedna dodatkowa linijka w CEIDG może przydać się do późniejszych formalności.
Jakie PKD są najczęściej wybierane przez freelancerów lub firmy IT?
Na podstawie danych z Faktura.pl i własnych obserwacji mogę powiedzieć, że freelancerzy i branża IT mają dość jasno sprecyzowany zestaw kodów. Oto najpopularniejsze z nich:
- 62.01.Z – Działalność związana z oprogramowaniem
- 62.02.Z – Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki
- 62.09.Z – Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych
- 63.11.Z – Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting)
- 70.22.Z – Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (często wybierane przez konsultantów)
Warto dodać, że freelancerzy z innych dziedzin – copywriterzy, tłumacze, graficy – najczęściej korzystają z:
- 90.03.Z – Artystyczna i literacka działalność twórcza
- 74.10.Z – Działalność w zakresie specjalistycznego projektowania
- 74.30.Z – Działalność związana z tłumaczeniami
Częsty mit: czy kod PKD wpływa na status VAT?
W trakcie konsultacji z przyszłymi przedsiębiorcami bardzo często słyszę jedno pytanie: czy wybór konkretnego kodu PKD, zwłaszcza związanego z doradztwem, zmusza mnie do zostania płatnikiem VAT? To obawa, która – choć zrozumiała – najczęściej wynika z niedopowiedzeń.
Rzeczywiście, w polskich przepisach jest zapis, że świadczenie niektórych usług doradczych (np. doradztwo podatkowe, prawne czy informatyczne) wymusza rejestrację do VAT i bycie czynnym płatnikiem VAT. Ale… i tu ważna uwaga:
sam wybór kodu PKD z nazwą „doradztwo” nie oznacza automatycznie, że takie usługi faktycznie świadczysz.
Zdarza się, że przedsiębiorca wybiera kod, np. „70.22.Z – Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania”, bo dobrze opisuje ogólny charakter jego firmy. Nie planuje jednak świadczyć usług doradczych, które podlegają obowiązkowi VAT. Z mojego doświadczenia wynika, że wielu przedsiębiorców unika takich kodów tylko po to, by nie tłumaczyć się przed urzędem skarbowym, dlaczego nie złożyli formularza VAT-R.
W rzeczywistości sprawę można bardzo prosto wyjaśnić. W razie jakichkolwiek wątpliwości urząd skarbowy wysyła pytanie, na które wystarczy odpowiedzieć elektronicznie, że usług doradczych nie świadczę – wybrałem ten kod, bo najlepiej oddaje charakter mojej działalności, ale nie świadczę usług, które obligowałyby mnie do rejestracji jako czynny podatnik VAT. I tyle – temat zamknięty.
Podsumowując: wielu przedsiębiorców obawia się wpisania kodu PKD z członem „doradztwo”, ale nie ma czego się bać, jeśli faktycznie nie oferujesz takich usług. Kluczowe jest to, co naprawdę robisz, a nie jak nazywa się kod w urzędowym rejestrze.
Elastyczne narzędzie, nie sztywny gorset
Przez lata pracy w Faktura.pl widziałem wiele sytuacji, w których początkujący przedsiębiorcy obawiali się, że źle dobrany kod PKD skomplikuje ich start. Tymczasem najważniejsze to rozpocząć działalność, a formalności traktować jako elastyczne narzędzie, nie sztywny gorset.
Na szczęście w Polsce system CEIDG jest coraz bardziej przyjazny i nie wymaga idealnej precyzji przy rejestracji. Jeśli masz wątpliwości, zawsze możesz do nas napisać – nie tylko pomożemy dobrać właściwe PKD, ale też przeprowadzimy przez cały proces zakładania firmy krok po kroku.
