Rok 2024 zapisał się w historii jako wyjątkowo intratny czas okres dla polskiego sektora bankowego. Banki, mimo nieustannych wyzwań regulacyjnych, technologicznych i konkurencyjnych, zdołały nie tylko utrzymać wysoki poziom rentowności, ale wręcz pobić kolejne rekordy zysków. Jednak dane za ten rok nie świadczą wyłącznie o zdolnościach adaptacyjnych sektora bankowego, ale także są dowodem na rzeczywisty wpływ rządowych programów subsydialnych na gospodarkę.
Wyniki finansowe banków w latach 2021-2023
Polski sektor bankowy, podobnie jak inne branże, zmagały się z pewnymi wyzwaniami, które przełożyły się na następujące wyniki finansowe.
2021 rok – powrót do rentowności
W 2021 roku polski sektor bankowy zaczął stopniowo odzyskiwać stabilność po szczególnie trudnym 2020 roku, naznaczonym pandemią i inflacją. Zysk netto banków osiągnął poziom 8,9 mld zł, co stanowiło wyraźny wzrost w porównaniu z wynikiem -0,3 mld zł w 2020 roku. Jednym z czynników wpływających na poprawę sytuacji był wzrost sumy bilansowej sektora o 9,3%, do 2 556,7 mld zł. Szczególnie dużą popularnością cieszyły się kredyty dla gospodarstw domowych, których wartość wzrosła o 4,5%, osiągając 793,1 mld zł. Jednocześnie sektor zmagał się z rosnącymi kosztami administracyjnymi (35,3 mld zł) oraz koniecznością tworzenia rezerw na straty kredytowe, które wyniosły 6,5 mld zł. Wynik z tytułu odsetek spadł o 1,3% do 46,3 mld zł, co było efektem niskich stóp procentowych wprowadzonych w odpowiedzi na kryzys gospodarczy. Wartość kredytów sektora niefinansowego zwiększyła się o 4,6% do kwoty 1 186,4 mld zł, a wartość depozytów sektora niefinansowego wzrosła o 7,9% do 1 537,0 mld zł.

2022 rok – wyższe stopy procentowe przekładają się na większe zyski banków
Rok 2022 przyniósł wyraźny wzrost rentowności sektora bankowego. Wynik netto wzrósł o ponad 38%, osiągając 12,4 mld zł. Był to rezultat znaczącego wzrostu przychodów operacyjnych netto o 38%, które wyniosły 92,7 mld zł. Wynik wpływów z tytułu odsetek, który wzrósł o 62,8% do 75,5 mld zł, napędzany rosnącymi stopami procentowymi był najistotniejszym czynnikiem napędzającym stok wartości. Mimo wzrostu kosztów administracyjnych, dochodzących do 45,1 mld zł, banki zdołały utrzymać efektywność operacyjną. Suma bilansowa sektora wzrosła do 2,72 bln zł, a depozyty sektora niefinansowego zwiększyły się o 6,5% do 1 637,0 mld zł. To wówczas w sektorze odnotowano większe zainteresowanie kredytami hipotecznymi i konsumpcyjnymi.
2023 rok – rekordowe zyski banków po ogłoszeniu rządowych programów mieszkaniowych
W 2023 roku sektor bankowy osiągnął najwyższy w historii wynik finansowy netto na poziomie 27,6 mld zł, co stanowiło wzrost o ponad 260% w stosunku do roku poprzedniego. Było to pokłosie, między innymi, horrendalnie wysokiej inflacji oraz większego popytu na kredyty mieszkaniowe spowodowane wprowadzeniem programu Pierwsze Mieszkanie. Przychody operacyjne netto wzrosły do 107,8 mld zł (+16,4% r/r), przy czym wynik z tytułu odsetek wyniósł 97,5 mld zł, co oznacza wzrost o 29,2%. Wzrostowi temu sprzyjała rosnąca suma bilansowa, która osiągnęła 2,99 bln zł (+10,3% r/r). Koszty administracyjne pozostały na stabilnym poziomie, a inwestycje w technologie pozwoliły na obniżenie kosztów operacyjnych. Większą popularnością cieszyły się także kredyty konsumpcyjne, szczególnie dla osób prywatnych (wzrost o 4,6%).

Wyniki finansowe banków w 2024 roku
Dane za 2024 rok pokazują, że polski sektor bankowy kontynuuje imponujący trend wzrostowy. Wynik finansowy netto za pierwsze dziewięć miesięcy roku przekroczył całoroczny wynik z 2023 roku, co sugeruje, że rok ten zakończy się kolejnym rekordem – zysk netto banków za pierwsze jedenaście miesięcy 2024 roku sięgnął 39,76 mld zł. Wzrost wyników napędzany jest przez wyższe stopy procentowe oraz intensywną aktywność kredytową, szczególnie w segmencie kredytów hipotecznych i konsumpcyjnych.
Główne czynniki wpływające na wyniki
Wzrost rentowności sektora w 2024 roku można przypisać kilku istotnym czynnikom:
- Stabilny wzrost przychodów z tytułu odsetek, napędzany przez rosnące stopy procentowe oraz wyższą rentowność portfela kredytowego.
- Niski poziom rezerw na straty kredytowe, co wskazuje na poprawiającą się jakość aktywów.
- Dynamiczny rozwój segmentu zielonych finansów oraz wsparcie rządowych programów mieszkaniowych.
Na czym zarabiały banki w 2024 roku?
W 2024 roku banki w Polsce czerpały przychody głównie z następujących źródeł:
- Wynik odsetkowy – podwyżki stóp procentowych przyczyniły się do zwiększenia marż odsetkowych, co bezpośrednio przełożyło się na wyższe dochody z tytułu odsetek. Banki skorzystały na rosnącym popycie na kredyty hipoteczne oraz konsumpcyjne, co dodatkowo umocniło ten segment przychodów, który osiągnął wynik 157,99 mld zł (wzrost o 3,9 proc. w skali roku).
- Opłaty i prowizje – rozwój usług cyfrowych oraz wprowadzenie nowych produktów finansowych spowodowały 3,2% wzrost przychodów z tytułu opłat i prowizji (23,87 mld zł). Klienci coraz chętniej korzystali z bankowości mobilnej oraz usług premium, co generowało dodatkowe dochody dla banków.
- Działalność inwestycyjna – banki aktywnie inwestowały w różnorodne instrumenty finansowe, w tym obligacje skarbowe oraz korporacyjne, co pozwoliło na dywersyfikację źródeł przychodów i zwiększenie stabilności finansowej.
Na co banki wydawały w 2024 roku?
W 2024 roku banki przeznaczyły znaczące środki na następujące obszary:
- Inwestycje technologiczne – w 2024 roku kontynuowano modernizację infrastruktury IT oraz rozwój zaawansowanych systemów bezpieczeństwa, aby sprostać rosnącym wymaganiom klientów oraz przeciwdziałać zagrożeniom cybernetycznym. Inwestycje te obejmowały również rozwój sztucznej inteligencji i analizy danych w celu lepszego dopasowania ofert do potrzeb klientów.
- Zielone finanse – banki zwiększyły zaangażowanie w finansowanie projektów proekologicznych, wspierając transformację energetyczną oraz zrównoważony rozwój. Działania te były odpowiedzią na rosnące oczekiwania społeczne oraz regulacje dotyczące ochrony środowiska i będą kontynuowane w przyszłości – zgodnie z raportem PwC Polska w 2024 roku 83% banków planowało poszerzyć ofertę zrównoważonego finansowania.
Twoja firmy potrzebuje dodatkowych środków, a Ty nadal czekasz na decyzję z banku?
Zgłoś się do eFaktor – a decyzję dotyczącą finansowania otrzymasz tego samego dnia. Wymień faktury na gotówkę w przeciągu 24h. Odbierz środki i wydawaj pieniądze swoje, a nie te, które pożyczył Ci bank.
Jaki bank jest najlepszy w 2025? – Horyzonty bankowości 2024 i Ranking Banków Miesięcznika Finansowego BANK
W 2024 roku polski sektor bankowy kontynuował imponujący trend wzrostowy, osiągając rekordowe wyniki finansowe. Dane za pierwsze dziewięć miesięcy roku wskazują, że zysk netto sektora przekroczył całoroczny wynik z 2023 roku. W XXIX Rankingu Banków Miesięcznika Finansowego BANK opublikowanym w czerwcu 2024 roku wyróżniono instytucje finansowe za ich efektywność i popularność wśród klientów. W kategorii „Lider efektywności sektora bankowego w Polsce” pierwsze miejsce zajął Bank Pekao SA, drugie miejsce przypadło ING Bankowi Śląskiemu SA, a trzecie PKO Bankowi Polskiemu SA. Natomiast w kategorii „Liderzy popularności wśród klientów banków” zwyciężył PKO Bank Polski SA, na drugim miejscu uplasował się Bank Pekao SA, a na trzecim Santander Bank Polska SA.
W 2024 roku banki w Polsce generowały przychody przede wszystkim z wyników odsetkowych napędzany rosnącą marżą odsetkową oraz zwiększoną sprzedażą kredytów. Ponadto obsługa kart kredytowych, kont premium oraz usługi inwestycyjne stanowiły istotne źródła dodatkowych dochodów. Rentowne inwestycje w papiery wartościowe i obligacje państwowe zapewniły stabilność przychodów.
Sektor bankowy w 2024 roku charakteryzował się wzmożonymi inwestycjami w technologie, takie jak zaawansowane platformy mobilne oraz narzędzia oparte na sztucznej inteligencji, co przełożyło się na poprawę doświadczenia klienta. Jednak konieczne były także zwiększone nakłady na cyberbezpieczeństwo w obliczu rosnącej liczby zagrożeń, a finansowanie projektów ekologicznych stało się jednym z priorytetów sektora, przyciągającym nowych inwestorów.
Przyszłość sektora bankowego w Polsce wydaje się obiecująca, jednak wiąże się z pewnymi wyzwaniami. Zmiany w polityce monetarnej NBP mogą wpłynąć na koszty finansowania i stabilność sektora.
Perspektywy polskiego sektora bankowego na 2025 rok
Prognozy na rok 2025 wskazują na kontynuację pozytywnych trendów w polskim sektorze bankowym, jednak nie brakuje wyzwań, które mogą wpłynąć na jego funkcjonowanie.
Regulacje prawne
W 2025 roku spodziewane są istotne zmiany w regulacjach dotyczących sektora bankowego. Szczególną uwagę zwraca się na kwestie związane z wskaźnikiem referencyjnym WIBOR, który odgrywa kluczową rolę w ustalaniu oprocentowania kredytów. Dyskusje na temat jego transparentności oraz adekwatności mogą prowadzić do modyfikacji lub zastąpienia go innym wskaźnikiem, co będzie miało bezpośredni wpływ na politykę kredytową banków.
Cyfryzacja usług bankowych
Postępująca cyfryzacja będzie nadal kształtować rynek usług finansowych. Banki będą musiały inwestować w nowe technologie, aby sprostać oczekiwaniom klientów oraz konkurować z fintechami. W tej kwestii najważniejsze będzie zapewnienie bezpieczeństwa danych oraz rozwój innowacyjnych produktów dostosowanych do zmieniających się wymagań rynku.
Zielone finanse i zrównoważony rozwój
Bank Ochrony Środowiska (BOŚ) w swojej strategii na lata 2024-2026 podkreśla rozwój zielonego finansowania oraz digitalizację procesów, co obejmuje modernizację infrastruktury IT i rozwój zaawansowanych systemów bezpieczeństwa. Rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa oraz naciski regulacyjne będą skłaniać banki do intensyfikacji działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Oferowanie produktów finansowych wspierających projekty proekologiczne stanie się nie tylko elementem strategii biznesowej, ale również odpowiedzią na oczekiwania inwestorów i klientów
Warunki ekonomiczne sprzyjają bankom
Rok 2024 był okresem dynamicznego wzrostu i rekordowych wyników finansowych dla polskiego sektora bankowego. Banki skutecznie wykorzystały sprzyjające warunki ekonomiczne. Perspektywy na rok 2025 są obiecujące, jednak wymagają od banków elastyczności i gotowości do adaptacji w obliczu nadchodzących zmian regulacyjnych oraz technologicznych.
Zainteresował Cię ten artykuł? Czytaj więcej takich treści w ramach cyklu „Biznes pod lupą”