Posiadanie pomysłu na innowacyjny biznes przy jednoczesnym braku środków na jego realizację to dość powszechny problem, który podcina skrzydła osobom, marzącym o założeniu własnej, innowacyjnej działalności. Optymizmem w tej kwestii nie napawają dane, pochodzące z raportu Fundacji Startup Poland z 2022 roku, wg których aż 73% założycieli start-upów wykorzystuje na rozwój projektu wyłącznie własny kapitał. Na szczęście osobisty majątek lub kredyt komercyjny to nie jedyne możliwości dla początkujących biznesów.
Czym start-up różni się od typowej działalności gospodarczej?
Kluczowym hasłem, jakie odróżnia start-up od typowej działalności gospodarczej jest innowacyjność. W polskim ustawodawstwie nie występuje definicja start-upu, jego specyfika określana jest intuicyjnie. Przyjmuje się, że start-up to nowa działalność (za granicę uznaje się 3-5 lat), która ma oferować nowe lub niedostępne wcześniej na danym rynku produkty, czy usługi lub wykorzystywać nowe technologie i metody pracy.
Start-upy w Polsce w liczbach
Wg raportu Ecosystem Compass, w 2023 roku w Polsce działało ponad 3300 start-upów. To niemal 25% liczby start-upów, funkcjonujących w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Jeszcze korzystniej prezentują się dane, dotyczące wartości polskiego ekosystemu start-upów, która w zeszłym roku wyniosła 47,7 miliarda euro, stanowiąc 40% wartości całego środkowo-europejskiego rynku innowacji. W naszym ekosystemie innowacyjności jesteśmy liderem, natomiast w porównaniu z bardziej rozwiniętymi rynkami mamy przed sobą jeszcze długą drogę do przebycia.
Podobne artykuły
W Unii Europejskiej działało w ubiegłym roku aż 121 tysięcy start-upów, a liderami były Wielka Brytania, Francja oraz Niemcy. W 2022 roku wartość start-upów w UE wyniosła 2,1 biliona euro, z czego wkład Polski wyniósł jedynie 4% tej kwoty.
Szansą na wzrost liczby innowacyjnych działalności w Polsce jest ułatwienie przedsiębiorcom ich finansowania. Podobnie jak liczba pomysłów polskich przedsiębiorców, liczba możliwości finansowania innowacyjnych działalności także stale rośnie.
Bardzo dużym atutem polskiego rynku start-upów jest ich różnorodność. Główne branże, w ramach których powstają innowacyjne rozwiązania to: Enterprise Software, Fintech, Zdrowie, Marketing i Gry. Dla porównania, dominującym obszarem dla start-upów w Niemczech i Wielkiej Brytanii jest Fintech, a we Francji – transport. Choć w na polskim rynku dominuje obszar Enterprise software, to warto zauważyć, że istnieje jedna branża, w której liczba start-upów stale, w stosunkowo równym tempie rośnie, zyskując coraz większe znaczenie w sektorze innowacji. Ten obszar to Zdrowie.
Gdzie zdobyć środki na finansowanie start-upu?
Najczęściej wybieranymi przez Polaków formami wsparcia finansowego dla start-upów są dość ryzykowne fundusze VC oraz tzw. anioły biznesu. Spora część początkujących biznesmenów decyduje się na skorzystanie z krajowych akceleratorów, a także z pomocy oferowanej przez Państwową Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR), w której zakres wchodzi wsparcie z Funduszy Europejskich. Kolejną opcją finansowania, która jest rzadziej wykorzystywana przez założycieli start-upów jest tzw. finansowanie społecznościowe oraz crowdfunding.
- Fundusze Venture Capital (VC)
Jest to forma finansowania wykorzystywana najczęściej przez raczkujące biznesy. Polega na udzieleniu wsparcia przedsiębiorcy w zamian za objęcie części udziałów firmy. Mówiąc wprost, inwestorzy stają się współwłaścicielami biznesu. Jest to opcja ryzykowna dla obu stron. Jako, że finansowane biznesy są często w bardzo początkowym stadium rozwoju, ryzyko niepowodzenia i straty środków po stronie inwestora jest duże. Beneficjent stawia natomiast na szali możliwość swobodnego decydowania o losach swojego biznesu. Mimo widocznych minusów, forma ta ma jeden zasadniczy plus – można za jej pomocą uzyskać największe środki na sfinansowanie swojego pomysłu. Wg raportu przeprowadzonego na zlecenie Polskiego Funduszu Rozwoju w 2021 roku, średnia wartość zainwestowanych w start-up środków poprzez VC wyniosła aż 5,3mln zł.
- Anioły biznesu
Skorzystanie z pomocy tzw. anioła biznesu zasadniczo nie różni się mocno od funduszu VC. Główne różnice polegają na wielkości inwestycji oraz jednostce inwestycyjnej – przy VC jednostką inwestującą są zazwyczaj wielkie fundusze, zarządzające kapitałem, pochodzącym od różnych inwestorów. Co do wielkości inwestycji – fundusze VC oferują zazwyczaj znacznie wyższe kwoty wsparcia. Kolejną różnicą jest zakres i rodzaj wsparcia pozafinansowego – anioły biznesu to najczęściej inwestorzy, którzy dobrze znają daną branżę i oferują duże wsparcie merytoryczne na bardziej elastycznych zasadach niż sformalizowane VC. Podobnie, jak w przypadku funduszy VC, anioły biznesu często działają w ramach zrzeszeń, w Polsce należą do nich m.in. Lewiatan, Amber Invest, czy Wschodnia Sieć Aniołów Biznesu.
- Europejskie Programy Akceleracyjne
Programy akceleracyjne to zorganizowana, odgórnie koordynowana forma współpracy dla start-upów, mająca na celu przyspieszenie ich rozwoju. Najczęściej programy tego rodzaju działają w formie grantów i dotacji. W Polsce wsparcie na zasadzie akceleracji jest prowadzone przede wszystkim przez PARP. Co ważne, nie wszystkie środki, jakimi dysponują programy PARP-u pochodzą ze środków europejskich. Część z nich to programy finansowane ze środków krajowych. Oto przykłady, działających aktualnie programów akceleracyjnych:
- Startup Booster Poland
Jest to działanie proponowane start-upom na wczesnym etapie rozwoju. Prowadzone jest w ramach programu Europejskie Fundusze dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021-2027. Maksymalna kwota wsparcia może wynosić 400 tysięcy złotych, a ubiegać się o nią mogą instytucje otoczenia biznesu, takie jak: parki technologiczne, centra innowacji, czy inkubatory akademickie. Szczegółowe działania w ramach StartupBooster Poland to m.in.: Smart UP, Tech Impact, Startups Exchange, czy Scale Up Green.
- BRIdge UP
BRIdge UP to kolejne działanie prowadzone w ramach Europejskich Funduszy dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021-2027. Jest ono jednak w odróżnieniu do Startup Booster’a skierowane wyłącznie do zespołów badawczych. Celem wsparcia jest umożliwienie zespołowi znalezienia i skorzystania z najbardziej korzystnej opcji komercjalizacji wynalazku. Dotacja w ramach działania może wynieść maksymalnie 80% całkowitego kosztu projektu.
- PRIME
To kolejny program skierowany do naukowców. Jego celem jest umożliwienie wprowadzenia wyników prowadzonych badań naukowych na rynek. Warunki wzięcia udziału w programie są dość restrykcyjne. W zespole aplikującym o wsparcie muszą się bowiem znaleźć: lider naukowy (pracownik organizacji badawczej), lider biznesowy (osoba odpowiedzialna za relacje z rynkiem) oraz opiekun transferu technologii (pracownik organizacji badawczej). Program oferuje kompleksowe wsparcie: od etapu kompletowania zespołu aż do pierwszego roku funkcjonowania działalności na rynku.
- Laboratorium Innowatora
To dość skromny program. Jest realizowany w formie konkursu, a łączna kwota, jaka mogła być w jego ramach rozdysponowana w 2023 roku wyniosła 11 mln zł. Oferowane wsparcie finansowe ma być docelowo przeznaczane na obszary, takie jak: mentoring, przestrzeń do pracy, zakup materiałów i surowców, czy relacje biznesowe.
- Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej
Wsparcie w ramach programu pochodzi ze środków dedykowanych dla określonych województw Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej. Skorzystać mogą z nich autorzy innowacyjnych pomysłów na biznes z województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, warmińsko-mazurskiego, świętokrzyskiego oraz mazowieckiego (z wyłączeniem Warszawy).
- Korzystne pożyczki
Pożyczki na bardzo preferencyjnych warunkach oferuje młodym przedsiębiorcom Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach programu „Pierwszy biznes – Wsparcie na starcie”. Co ważne, możliwe jest łączenie ich z innymi formami wsparcia. BGK – w ramach projektu – poza wsparciem finansowym oferuje również pomoc o charakterze doradczym.
Szczegóły programu oraz formularz zgłoszeniowy znajdziecie na stronie, którą przygotowaliśmy wspólnie z naszym partnerem.
Inny rodzaj pomocy tego rodzaju jest kierowany dla podmiotów ekonomii społecznej (PES), czyli np. organizacji non-profit, czy spółdzielni socjalnych. W przypadku tego typu podmiotów, pożyczkodawca – BGK – po spełnieniu określonych warunków może podjąć decyzję o umorzeniu części pożyczki
- Crowdfunding i finansowanie społecznościowe
Obydwie te opcje zakładają finansowanie pomysłu na biznes przez społeczność za pomocą dedykowanych platform. To co raz częściej wykorzystywana forma wsparcia, z której najczęściej korzystają biznesy, skupiających się wokół polepszenia jakości życia społeczności. Korzystanie z tego rodzaju wsparcia wymaga zaawansowanych działań promocyjnych. Projekt musi zostać przedstawiony w możliwie najprostszy – nieekspercki – sposób aby przekonać do wpłat jak największą grupę internautów.
Dlaczego warto skorzystać z programu „Wsparcie w starcie”?
Skorzystaj z rządowego programu wsparcia przedsiębiorczości „Pierwszy Biznes – Wsparcie w starcie” i odbierz środki na podjęcie działalności gospodarczej lub stworzenie nowego miejsca pracy. Oto korzyści tego programu:
✅ Profesjonalne doradztwo na etapie składania wniosku
✅ Najlepsze warunki finansowania na rynku
✅ Pomoc w wyborze właściwego zabezpieczenia
✅ Możliwość wnioskowania na terenie całej Polski
✅ Doradztwo po zawarciu umowy pożyczki
✅Możliwość uzyskania umorzenia pożyczki
Podsumowanie
Możliwości finansowania start-upów w Polsce jest co raz więcej. Fundusze Europejskie odgrywają w tym zakresie kluczową rolę. Aby z nich skorzystać trzeba jednak mieć oczy szeroko otwarte – okna na wnioskowanie są często krótkie i otwierają się niejednokrotnie dość niespodziewanie. Początkujący przedsiębiorcy muszą być często w stałym kontakcie z powiatowymi urzędami pracy w ich regionie, bo najczęściej to te podmioty pośredniczą w przepływie środków z funduszy krajowych i europejskich.
Zainteresował Cię ten artykuł? Czytaj więcej takich treści w ramach cyklu „Zadbaj o swój portfel”
