Od 7 września 2023 roku obowiązują niższe odsetki od zaległości podatkowych. To skutek pierwszej od października 2021 roku obniżki stóp procentowych, o której zadecydowała Rada Polityki Pieniężnej. Sprawdź, ile będą wynosić odsetki po obniżce!
Odsetki zależne od stóp procentowych
Zgodnie z art. 56 § 1 ustawy Ordynacja Podatkowa, stawka podstawowa odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Podczas wrześniowego posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej stopa lombardowa została obniżona z 7,25 proc. do poziomu 6,5 proc. Oznacza to, że od 7 września 2023 roku podstawowa stawka odsetek od zaległości podatkowych wynosi 15 proc. Warto pamiętać, że oprócz stawki podstawowej, zmianie uległy również wysokość obniżonej (art. 56a ustawy Ordynacja podatkowa) oraz podwyższonej stawki odsetek od zaległości podatkowych (art. 56b Ordynacja podatkowa). Obniżona stawka odsetek za zwłokę w podatkach od 7 września 2023 roku wynosi 7,5%. Stanowi ona bowiem 50% stawki podstawowej. Jej zastosowanie jest jednak zależne od spełnienia przewidzianych w ustawie warunków. Podatnik jest zobowiązany do :
- złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji;
- zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.
Jednakże, obniżonej stawki odsetek za zwłokę nie stosuje się w przypadku korekty deklaracji:
- złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej;
- złożonej po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej;
- dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.
Natomiast, podwyższona stawka odsetek za zwłokę, od 7 września 2023 roku, wynosi 22,5% (150% stawki podstawowej). Stosuje się ją do zaległości w podatku VAT oraz w podatku akcyzowym w przypadku, gdy podatnik dokonał:
- a) zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku ujawnionego przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego,
- b) korekty deklaracji:
- złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
- dokonanej w wyniku czynności sprawdzających,
- złożonej po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej, a kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku przekracza 25% kwoty należnej i jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia, obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności zobowiązania lub terminu zwrotu.
Podwyższoną stawkę odsetek od zaległości podatkowych stosuje się także, gdy organ podatkowy ujawni, w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego, niewywiązanie się z obowiązku złożenia deklaracji oraz zapłaty podatku przez podatnika.
Istotna data powstania zaległości podatkowej
W myśl art. 56c ustawy Ordynacja podatkowa, stawki odsetek za zwłokę ulegają obniżeniu lub podwyższeniu w stopniu odpowiadającym obniżeniu lub podwyższeniu podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, począwszy od dnia, w którym stopa ta uległa zmianie. Oznacza to, że o ile zaległość podatkowa powstała przed zmianą wysokości stopy lombardowej, należne odsetki do dnia 7 września 2023 roku będą liczone według uprzednio obowiązującej stawki tj. 16,5%. Dopiero odsetki należne od 7 września do dnia uregulowania zaległości będą należne według stawki 15%. Dlatego, przy obliczaniu odsetek od zaległości podatkowych, warto posługiwać się ogólnodostępnymi narzędziami pozwalającymi na ustalenie ich dokładnej wysokości, np. kalkulatorem Ministerstwa Finansów. Zapłata odsetek w nieprawidłowej wysokości może skutkować narastaniem zaległości podatkowej lub powstaniem nadpłaty, którą trzeba wyjaśniać z urzędami. Warto pamiętać, że odsetki nie zawsze podlegają naliczeniu i wpłacie. Zgodnie z art. 54 §1 pkt. 5 ustawy Ordynacja podatkowa, odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej, czyli 8,70 PLN.
Przykład
Pani Ewa nie zapłaciła zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za lipiec 2023 w wysokości 2500 PLN. Wpłaty dokonała 17 września 2023 roku. Odsetki od nieterminowo uregulowanej zaliczki będą kształtować się następująco:
Podsumowanie
Niższe odsetki od zaległości podatkowych zdecydowanie przyniosą ulgę przedsiębiorcom. Należy jednak pamiętać, że organy podatkowe nie są instytucją finansową, umożliwiającą opóźnione regulowanie zobowiązań za cenę odsetek. Zgodnie z art. 57 ustawy Kodeks karny skarbowy, uporczywe niewpłacanie podatku w terminie podlega każe grzywny za wykroczenie skarbowe.
Podobał Ci się ten artykuł? Czytaj inne z serii „Alarm Podatkowy”