Z roku na rok coraz więcej Polaków wybiera własną drogę zawodową. Freelance zamiast etatu i własną działalność zamiast pracy na umowę. Liczba osób prowadzących działalność nierejestrowaną, choć ciągle mała względem ilości oficjalnych firm, rośnie z każdym rokiem. To efekt elastyczności, minimalnej biurokracji i możliwości testowania pomysłów na biznes bez większego ryzyka. Jednak w 2026 roku szykują się pewne zmiany, o których powinien wiedzieć każdy przyszły właściciel działalności nierejestrowanej. Jakie nowości czekają nas w przyszłym roku?
Rosnąca liczba samozatrudnionych
Z danych GUS wynika, że w pierwszym kwartale 2025 roku w Polsce zarejestrowano 87 250 nowych podmiotów gospodarczych, spośród których aż 82,4% stanowiły jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) – to 71 906 nowych JDG w ciągu trzech miesięcy.
W odniesieniu do pierwszego półrocza 2025 roku zgodnie z danymi CEIDG wpłynęło 149,1 tys. wniosków o założenie jednoosobowej działalności gospodarczej – to jedynie o 1% mniej niż rok wcześniej, kiedy takich wniosków było 150,7 tys. Dodatkowo do rejestru wpłynęło 102,2 tys. wniosków o wznowienie JDG.
Podobne artykuły
Zgodnie z danymi przedstawionymi przez CEIDG liczba rejestrowanych mikroprzedsiębiorców stabilnie rośnie. Każdego roku kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt tysięcy osób decyduje się formalnie wejść na rynek. Dla wielu to kwestia bezpieczeństwa – możliwość korzystania z ulg (np. preferencyjnych składek ZUS), dostęp do środków unijnych czy leasingu, a także łatwiejszy dostęp do klientów i kontrahentów, którzy wymagają faktur firmowych.
Na czym polega działalność nierejestrowana?
W myśl art. 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców, działalność nierejestrowaną może prowadzić osoba fizyczna, której przychód nie przekracza pewnego limitu oraz która przez ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła działalności gospodarczej. Jak podkreślają eksperci, nie chodzi o okres rozliczenia, tylko o „karencję” – jeśli w ciągu ostatnich pięciu lat ktoś miał firmę, nie może korzystać z tej formy działalności.
Co najistotniejsze takiej działalności nie musisz rejestrować w CEIDG, ubiegać się o NIP czy REGON, a także (o ile nie masz innych źródeł utrzymania) płacić składek na ubezpieczenie społeczne. Wystarczy prowadzić prostą ewidencję przychodów. Minimum biurokracji to największa zaleta tej formy prowadzenia biznesu.
Zmiany w działalności nierejestrowanej od stycznia 2026 roku
Od 1 stycznia 2026 r. nastąpi znacząca i formalnie wprowadzona zmiana w zasadach prowadzenia działalności nierejestrowanej — limit przychodów przestaje być liczony miesięcznie, a zostaje przeliczany dla całego kwartału w wysokości 225% minimalnego wynagrodzenia.
Wedle przewidywanej minimalnej pensji na 2026 rok (4 806 zł), limit kwartalny wyniesie około 10 813,50 zł. Skorzystają na tym przede wszystkim dla osób takich jak rękodzielnicy, sprzedaż sezonowa (np. przed świętami), freelancerzy sprzedający projekty etapowo — teraz nie muszą natychmiast formalizować działalności po jednym „lepszym” miesiącu.
Co to oznacza w praktyce?
Oto najważniejsze nowości:
- Kumulacja przychodów – dotychczas każda osoba prowadząca nierejestrowaną działalność musiała pilnować, żeby w żadnym miesiącu nie przekroczyć progu (75% minimalnego wynagrodzenia, ok. 3 499,50 zł). Od 2026 liczymy sumę przychodów należnych z całego kwartału (niekoniecznie wpływów).
Przykład:
- Miesiąc A: 7 000 zł,
- Miesiąc B: 1 500 zł,
- Miesiąc C: 2 000 zł.
Łącznie daje to 10 500 zł, czyli nadal poniżej limitu 10 813,50 zł — bez obowiązku rejestracji firmy.
- Obowiązek rejestracji – jeśli w jakimś kwartale przychód należny przekroczy limit, działalność automatycznie traci status nierejestrowanej i zgodnie z prawem przedsiębiorca musi w ciągu 7 dni złożyć wniosek o wpis do CEIDG.
- Ewidencja przychodów — wystarczy arkusz z datą, kwotą należną, opisem, i sumowaniem narastającym kwartalnie.
- Pozostałe limity — 20 000 zł rocznie – dotyczy sprzedaży B2C, po jego przekroczeniu może być wymagana kasa fiskalna.
- KSeF (Krajowy System e-Faktur) – od 1 kwietnia 2026 r. wkracza obowiązkowo etapami. Jeśli jednak firma, także nierejestrowana, miesięcznie przekroczy 10 000 zł obrotu, warto rozważyć wdrożenie sprawdzonego programu do faktur akredytowanego KSeF zawczasu w ramach zabezpieczenia przed niezgodnością z nowymi przepisami.
Jak założyć działalność nierejestrowaną?
Proces rozważenia działalności nierejestrowanej powinien przebiegać w następujący sposób.
Krok 1: Weryfikacja statusu
Na początek upewnij się, że przez ostatnie 60 miesięcy nie prowadziłeś działalności gospodarczej. Dotyczy to zarówno działalności formalnej, jak i spółek cywilnych.
Krok 2: Oceń charakter i zakres działalności
Twoja aktywność biznesowa powinna spełniać kilka wymogów, a mianowicie, musi być:
- prowadzona osobiście, bez formalnej struktury,
- sporadyczna lub okazjonalna — np. sprzedaż rękodzieła, korepetycje, drobne usługi,
- wolna od obowiązku rejestracji w CEIDG oraz od nowych składek ZUS.
Jeśli jednak Twoja działalność wymaga zezwoleń, koncesji lub będzie się rozwijać, może nie kwalifikować się do tej formy.
Krok 3: Oblicz i zaplanuj przychody
Nowy limit kwartalny wynosi 225% minimalnego wynagrodzenia, czyli około 10 813,50 zł przy przyjętym progu płacy minimalnej. Zadbaj o to, by planowane przychody należne nie przekroczyły tego progu.
Krok 4: Rozpocznij ewidencję
Musisz prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów — może to być zwykły arkusz kalkulacyjny (Excel, Google Sheets) zawierający:
- datę sprzedaży,
- kwotę przychodu należnego,
- narastające sumy danego miesiąca i kwartału,
- krótki opis sprzedaży lub kontrahenta.
Krok 5: Monitoruj limity i reaguj
Obserwuj przychód narastająco kwartalnie. Gdy zbliżasz się do progu (np. 95% limitu), zachowaj margines bezpieczeństwa (np. 500–800 zł), by nie przekroczyć go przypadkiem. Jeśli jednak go przekroczysz, pamiętaj, że masz obowiązek w ciągu 7 dni zgłosić fakt do CEIDG i formalnie zarejestrować działalność gospodarczą.
A może lepiej założyć działalność rejestrowaną?
Jeśli zdałeś sobie sprawę, że lepiej założyć działalność rejestrowaną to koniecznie zgłoś się do Faktura.pl.
Dzięki pomocy eksperta Adama Abramczyka, założenie działalności gospodarczej zajmie Ci kilka chwil i będzie miłym wspomnieniem w tej ekscytującej podróży.
Adam od lat bezpłatnie pomaga nowym przedsiębiorcom przejść przez cały proces, odpowiada na wszystkie pytania, wyjaśnia wątpliwości i pomaga z formalnościami i dokumentami. Wszystko bez wychodzenia z domu.
Zostaw swój kontakt, a Adam oddzwoni jak najszybciej.
Jak rozliczyć działalność nierejestrowaną?
Oto najważniejsze informacje, jakie musisz mieć na uwadze.
Systematycznie i rzetelnie prowadź ewidencję przychodów
Dane niezbędne np. do kontroli. Brak rzetelności może skutkować arbitralnym naliczeniem podatku (stawka 23%) przez organ podatkowy.
Przygotuj się do rozliczenia w formularzu PIT-36
W zeznaniu rocznym wybierasz PIT-36, czyli osobne pole dotyczy działalności nierejestrowanej. Wprowadź:
- przychody (kwoty faktycznie otrzymane lub postawione do dyspozycji);
- koszty — tylko rzeczywiście poniesione i udokumentowane (paragony, faktury), uwzględniane kasowo (w dacie poniesienia wydatku).
Dochód z tej działalności łączy się z innymi źródłami np. etatem, emeryturą, umową zlecenia itp., i podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. Kwota wolna (30 000 zł) może zredukować kwotę podatku do zera.
Roczne rozliczenie podatków
Działalność nierejestrowana nie wymaga opłacania zaliczek w trakcie roku — podatek rozliczasz do 30 kwietnia roku następującego, wpisując wynikające dane w PIT-36.
Kwota wolna, koszty, wspólne rozliczenie
Jeśli działalność nierejestrowana jest jedynym źródłem Twojego utrzymania i Twój dochód nie przekracza kwoty wolnej, wówczas nie zapłacisz podatków. Możliwe jest też wspólne rozliczenie z małżonkiem.
VAT
W ramach działalności nierejestrowanej korzystasz ze zwolnienia podmiotowego z VAT, pod warunkiem, że Twoja sprzedaż roczna nie przekracza 200 tys. zł, nie sprzedajesz określonych towarów (np. metali szlachetnych), i nie masz zagranicznego NIP.
Kasa fiskalna
Jeśli w danym roku Twój obrót B2C nie przekroczy 20 000 zł będziesz także zwolniony jesteś z obowiązku fiskalizacji, chyba że sprzedajesz towary/usługi objęte obowiązkiem ewidencjonowania na kasie (np. nowe środki transportu, wyroby jubilerskie, części motoryzacyjne itp.).
Zmiany dotyczące działalności nierejestrowanej
Limit kwartalny zamiast miesięcznego to znacząca zmiana dla tych, którzy zarabiają sezonowo lub nieregularnie. Daje im to elastyczność, większy bufor bezpieczeństwa oraz szansę na większe jednorazowe przychody bez konieczności formalizacji biznesu. To realna odpowiedź na potrzeby współczesnych mikroprzedsiębiorców, którzy mogą legalnie dorabiać, testować pomysły i nie obciążać się biurokracją, gdy zaczynają przygodę z własnym biznesem.
