Szalone tempo życia, stres, ogromna ilość bodźców, nałogowe wręcz korzystanie z elektroniki i spędzanie wielu godzin przed ekranami bywają przyczynami niewłaściwych sennych nawyków. A brak nocnej regeneracji wpływa na zdrowie fizyczne oraz psychiczne i ogólne samopoczucie. Stąd coraz więcej osób szuka pomocy u „lekarzy od snu”. Jak popularny to zawód w Polsce? Ile zarabiają tacy specjaliści?
Problem cywilizacyjny
Według badań STADA Health Report 2022, więcej niż co trzeci Polak ma miewa problemy ze snem. Niewiele lepiej dzieje się na terenie całej Unii, gdzie na jakość swojego snu uskarża się blisko 30% Europejczyków, a zaledwie co piąty twierdzi, że spokojnie przesypia całą noc. Śmiało można powiedzieć, że mamy do czynienia z problemem cywilizacyjnym.
Kto pomaga?
Pomocy w kłopotach ze snem zazwyczaj udzielają specjaliści w zakresie psychoterapii, których można śmiało określić jako „lekarzy od snu”, czyli somnologów. Ich zadaniem jest wspomóc klienta tak, aby jego sen pozostał spokojny, nienaruszony, dawał odpoczynek, regenerował. Zazwyczaj tego typu pomocą zajmują się terapeuci, psychiatrzy, psycholodzy, którzy dodatkowo wyspecjalizowali się w terapii poprawy jakości snu. Warto szukać tych certyfikowanych przez renomowane Polskie Towarzystwo Badań nad Snem oraz Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, by mieć gwarancję rzetelnej wiedzy. Terapeutów wspierają czasami specjaliści z zakresu dietetyki, żywienia oraz osoby zajmujące się terapią małżeńską, bo zaburzenia snu mogę mieć szereg przyczyn, czysto indywidualnych.
W problemach ze snem można się udać także do neurologa, który wspomoże przy narkolepsji, gdy osoba jest nadmiernie senna i zdarza jej się wpadać w niekontrolowane drzemki, bezdechu sennym, a nawet lunatykowaniu, w czasie którego łatwo zrobić sobie krzywdę.
Jak leczyć zaburzenia snu?
Jedną z certyfikowanych terapii snu jest CBT-I, czyli terapia poznawczo-behawioralna w leczeniu bezsenności. Skuteczność tego leczenia udowodniono wieloma badaniami naukowymi. Sprawdza się CBT-I w szczególności, gdy proces zasypiania się wydłuża, albo następują nocne przebudzenia. Ten rodzaj terapii stosuje się również w leczeniu depresji, przy zaburzeniach lękowych oraz fobiach, przy problemach w związkach, anomaliach odżywiania, zaburzeniach osobowości, napadach złości, stresie, a nawet w stresie pourazowym.
CBT-I pomaga zmieniać negatywne myśli związane ze snem, korygować błędne przekonania na temat snu oraz modyfikować szkodliwe nawyki snu. W tym rodzaju terapii specjaliści analizują automatyzm myśli, schematów, zniekształceń poznawczych, co pozwala dojść do źródła problemów emocjonalnych, które utrudniają spokojny sen. Badania zaburzeń snu wspiera także polisomnografia, czyli monitorowanie snu w warunkach laboratoryjnych i badanie zaburzeń oddechowych podczas snu (jak choćby bezdech senny).
Poza tym terapię snu można wspierać poprzez szereg działań, które w rezultacie mają prowadzić do poprawy jakości nocnego odpoczynku. Jakie metody jeszcze bywają pomocne?
Rozmowy i ocena
W trakcie pierwszych sesji terapeuta przeprowadza wywiad z pacjentem, aby zrozumieć dokładniej problemy związane ze snem – styl życia, nawyki snu, a także ewentualne czynniki stresogenne czy zdrowotne. Terapeuta może oceniać wzorce snu, czas spędzony w łóżku, a także indywidualne preferencje dotyczące snu. Wywiad zdrowotny ma kluczowe znaczenie, dla przyjęcia odpowiedniego sposobu leczenia –
Rozmowa pozwala mi zgłębić konkretne trudności ze snem, indywidualne doświadczenia oraz czynniki, które mogą wpływać na jakość snu danej osoby
– mówi nam Dawid Zięba, certyfikowany terapeuta z gabinetu „Solve & Sleep” z Krakowa. Leczenie różni się w zależności od przyczyn bezsenności i tego, czy mają one podłoże psychologiczne, czy czysto fizjologiczne. Wsparcie w zaburzeniach snu ma charakter indywidualny, stąd dobrze skonsultować ze specjalistą, by poznać przyczyny kłopotów ze snem, a następnie odpowiednio im zaradzić.
Edukacja o higienie snu
Często chodzi po prostu o naukę zdrowych nawyków snu. Terapeuci więc uczą pacjentów na temat zdrowych nawyków snu, zwanych higieną snu, co może obejmować omawianie regulacji snu, ustalanie regularnych godzin chodzenia spać i wstawania, unikanie substancji pobudzających przed snem, dbanie o odpowiednie warunki snu w sypialni, w tym korzystanie z narzędzi elektronicznych. Należy wdrożyć plan działania, który obejmuje modyfikację stylu życia, taką jak kontrola czasu snu, regularność snu, a także naukę technik relaksacyjnych czy zmianę nawyków okołosennych.
Relaksacja i techniki uspokajające
Terapeuci mogą nauczać pacjentów technik relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie, progresywna relaksacja mięśniowa czy medytacja, aby pomóc w zniwelowaniu napięcia przed snem. Pacjent wraz z terapeutą musi pracować nad wypracowaniem zdrowszych wzorców myślowych, co wpływa na zmniejszenie lęku związanego z zasypianiem.
Terapia światłem
W przypadku zaburzeń rytmu okołodobowego (np. zespołu opóźnionego snu), terapeuci mogą zalecać ekspozycję na naturalne światło w określonych godzinach dnia.
Terapia farmakologiczna
W niektórych przypadkach, gdy inne metody nie przynoszą skutku, lekarz może rozważyć krótkoterminowe stosowanie leków nasennych. Jednak terapia farmakologiczna jest zazwyczaj traktowana jako ostatnia linia obrony.
Przygniatające problemy
A na jakie problemy ze snem najczęściej narzekają Polacy?
Pacjenci opowiadają o trudnościach z utrzymaniem spokojnego umysłu przed snem, co prowadzi do długiego czasu potrzebnego na zasypianie. Przeżywają trudności ze skupieniem myśli i często wtedy pojawiają się czynniki lękowe lub stresujące
– opowiada Dawid Zięba. Przyczynami trudności w zasypianiu mogą być stres, a także niezdrowe nawyki takie jak późne spożywanie kawy czy korzystanie ze smarfona tuż przed położeniem się do łóżka.
Niektórzy klienci doświadczają niestabilnego snu z powodu problemów zdrowotnych, takich jak ból ciała, bezdech senny czy zaburzenia hormonalne. Wiele osób doświadcza przebudzeń nocnych spowodowanych stresem lub trudnościami życiowymi. Po przebudzeniu, mają trudności z ponownym zasypianiem
– podkreśla Dawid Zięba. Stąd terapeuta powinien przede wszystkim przeprowadzić dokładny wywiad i zdiagnozować pacjenta, by udzielić porad i pomóc osobom mających problem z nocną regeneracją.
Wpływ braku snu na życie
Wpływ trudności ze snem zazwyczaj prowadzi do kłopotów ze zdrowiem zarówno tym fizycznym jak i psychicznym, możemy też wpadać w stany gorszego samopoczucia.
Bezsenny okres nie ogranicza się jedynie do uczucia zmęczenia. Brak snu może zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób serca, nadciśnienia, zaburzeń metabolicznych oraz otyłości
– ostrzega terapeuta snu Dawid Zięba. Ignorowanie chronicznego brak snu osłabia odporność organizmu, sprzyja infekcjom, może prowadzić do wzrostu poziomu stresu, lęku oraz depresji, powoduje pogorszenie nastroju, drażliwość i zmianę równowagi emocjonalnej, trudności z koncentracją, przeszkadza w zapamiętywaniu informacji oraz podejmowaniu decyzji. Kiepski sen nie wspiera również rozwoju kariery zawodowej, przyczynia się do spadku wydajności w pracy, nauce. Zmęczenie i napięcie emocjonalne niestety wpływa na relacje z bliskimi, prowadząc do trudności w komunikacji, zirytowania oraz spadku cierpliwości, co zagraża naszym więziom społecznym. Nie ulega zatem wątpliwości, że warto podjąć starania, by zadbać o jakość snu, bo wpływa on na jakość całego życia, a poprawa nocnego spoczynku może przynieść znaczną ulgę w przypadku kłopotów zdrowotnych.
Co zyskujemy na poprawie jakości snu?
Udana terapia ze snem przekłada się na jakość całego życia – rodzinnego, zawodowego, wpływa na poprawę zdrowia organizmu, szczególnie w zakresie nadciśnienia, zaburzeń metabolicznych czy osłabionego systemu odpornościowego.
Gabinety Morfeusza
W miarę jak dzięki rozwojowi technologii i dostępowi do informacji ludzie coraz bardziej uświadamiają sobie rolę nocnej regeneracji w zdrowiu psychicznym, fizycznym i ogólnym samopoczuciu, skłania ich to do poszukiwania profesjonalnej pomocy. Stąd też coraz większa popularność somnologii wśród terapeutów.
Na stronie znanylekarz.pl odnajdziemy setki specjalistów wspierających leczenie zaburzeń snu, w sieci odszukamy wielu certyfikowanych terapeutów CBT-I. Zatem osoba, która chce poprawić swoją jakość snu, ma do wyboru szeroką ofertę wsparcia.
Cenniki somnologiczne
Cenniki specjalistów od snu nie różnią się od innego rodzaju specjalistycznej terapii ze wsparciem psychologa lub psychiatry. Trzeba więc przygotować się na wydatek rzędu od 150 do nawet 400 złotych za spotkanie, w zależności od miejscowości i doświadczenia specjalisty. Najczęściej jednak koszt wizyty, według informacji ze stron gabinetów terapeutycznych oraz portalu znanylekarz.pl oscyluje wokół 180-250 złotych za wizytę. To ile wizyt okaże się niezbędnych, to już kwestia indywidualna.
Kluczem w poprawie jakości snu jest zaangażowanie pacjenta w proces terapeutyczny. Być może rok 2024 to dobra okazja, by podjąć zobowiązanie noworoczne i popracować nad tym nocny aspektem życia i poprawić swój dobrostan.
Jesteś ciekaw co może się wydarzyć podczas Twojego snu?
Zapraszamy na platformę Player.pl, gdzie możecie obejrzeć serial dokumentalny „Ostatni sen”. Co poza tym znajdziesz na tej aplikacji?
✅ Nowości kinowe
✅ Interesujące reality show
✅ Aktualne informacje z Polski i ze Świata
✅ Kultowe seriale
✅ Produkcje z najlepszymi aktorami na świecie