Kawa to coś więcej niż napój. To codzienny rytuał, który łączy miliony ludzi z najodleglejszych zakątków globu i filozofia wokół, której stworzono wielomiliardowe biznesy. Polacy także uwielbiają delektować się kawą, co przekłada się na rosnące zapotrzebowanie na ten napój w naszym kraju. Mimo że Polacy spożywają średnio około 95 litrów kawy na osobę rocznie, jej cena w Polsce często jest wyższa niż w innych krajach europejskich, w tym we Włoszech. Dlaczego tak się dzieje? W niniejszym artykule przyjrzymy się rynkowi kawy w Polsce, przeanalizujemy zachowania konsumentów i opowiemy o najgorętszych trendach kawowych.
Ile procent Polaków pije kawę?
Polacy przepadają za kawą. Wyniki raportu INSE research „Rynek kawy”, zrealizowanego w 2020 roku, mówią same za siebie – ponad 80% Polaków deklaruje regularne picie kawy, 60% przyznaje, że codziennie raczy się tym napojem, a kupuje się ją w 96% polskich gospodarstw domowych.
Z kolei z badania przeprowadzonego na zlecenie Tchibo przez agencję Kantar wynika, że 87% spośród osób deklaruje, że pije kawę codziennie, a połowa z nich nawet kilka razy dziennie – z czego 31% sięga po dwie filiżanki każdego dnia, 30% po jedną, a 22% po trzy, co przekłada się na to, że przeciętny dzienny wynik konsumpcji w Polsce wynosi 2,4 filiżanki. Zgodnie z danymi BigCupOfCoffee, przeciętny Polak spożywa około 2,5 filiżanki kawy na dzień, czyli około 4 kilogramów na osobę rocznie, co plasuje Polskę na 11. miejscu na świecie – przodują tutaj Finowie i Norwegowie, którzy wypijają średnio ponad 10 kg kawy rocznie na obywatela. To oznacza, że popyt na kawę w Polsce jest bardzo wysoki, a perspektywy na przyszłość niezwykle obiecujące.
Podobne artykuły
Jaką kawę piją Polacy?
Czasy, kiedy raczyliśmy się czarną parzoną lurą wprost ze szklanek dawno odeszły do lamusa. Obecnie Polacy pijają raczej warianty zabielone mlekiem roślinnym lub tradycyjnym. Jak twierdzi Małgorzata Kicia, Senior Brand Manager marki Tchibo:
Polscy konsumenci na tle innych narodów Europy środkowo-wschodniej są wyjątkowo mocno zaangażowani w tematy kawy i zainteresowani innowacjami w tej kategorii. Jak wynika z naszych badań, 54% Polaków pijących kawę na co dzień wybiera warianty z dodatkiem mleka lub jego roślinnego zamiennika.
Źródło: horecanet.pl
77% Polaków wciąż sięga po mleko krowie, jednak z dnia na dzień rośnie popyt na roślinne zamienniki – szczególnie wśród kobiet i młodych ludzi. Zgodnie z danymi na koniec 2023 roku 19% kawoszy skłania się ku wegańskim alternatywom w postaci napojów sojowych, owsianych, migdałowych i kokosowych.
Wegański styl życia staje się coraz popularniejszy, co wpływa również na zwiększenie zainteresowania dodatkami w postaci napojów roślinnych
– komentuje dla portalu Warto Wiedzieć wyniki raportu Joanna Chodakiewicz, Brand Manager Coffee Bar Tchibo.
Powoli odchodzimy także od kaw rozpuszczalnych na rzecz wariantów mielonych. Business Development Manager CMR w następujący sposób podsumowuje wyniki przeprowadzonego przez jej firmę badania dla Wiadomości Spożywczych:
Najszerzej dostępny jest segment kawy mielonej. Znajdziemy je w 10 placówkach na 10. Troszkę rzadziej dostępne są kawy rozpuszczalne i znajdziemy je w ok. 90% sklepów. Jeszcze rzadziej dostępne są miksy kawowe – znajdziemy je w ok. 80% sklepów. Cappuccino i kawę zbożową możemy znaleźć na półce ok. 70% sklepów małoformatowych. Zdecydowanie rzadziej dostępna jest kawa ziarnista i, mimo że podwoiła swoją dystrybucję w ciągu ostatnich lat to nadal dostępna jest średnio tylko w 4 sklepach na 10.
Wykres przedstawiający przychody i prognozy przychodów z polskiego rynku kawy na przestrzeni lat w milionach dolarów
Z kolei dyrektor segmentu kawy w Coca-Cola HBC Polska zauważa potencjał kaw z wysokiej półki. Jak twierdził jakiś czas temu w rozmowie z IBS News:
Zainteresowanie kawą premium rośnie i taki trend można zaobserwować wszędzie, a według mnie, zdecydowanie szybciej będzie rosło spożycie w kanałach poza domem, ponieważ oferta jest coraz lepsza pod względem jakości i to nie tylko w restauracjach czy kawiarniach, ale nawet na dworcach czy stacjach benzynowych. Polacy piją około 2,5 filiżanki kawy dziennie, czyli około 3,5 kg kawy na głowę rocznie, choć są kraje, gdzie pije się 7-8 filiżanek i więcej.
Specyfika polskiego rynku kawowego
Rynek kawy w Polsce rośnie w zastraszającym tempie. Według danych z Money.pl, w 2021 roku wartość rynku kawy w Polsce przekroczyła 3 miliardy złotych, natomiast pod koniec 2023 roku sięgała już 7 miliardów złotych. Co więcej, eksperci przewidują, że tempo wzrostu wcale nie przystopuje. Michał Proszewski, dyrektor segmentu kawy w Coca-Cola HBC Polska, która to niedawno zdecydowała się podbić także rynek kawowy poprzez nawiązanie współpracy z Caffè Vergnano, wskazuje, że tylko około 3 miliardów złotych z tej sumy pochodzi z konsumpcji kawy w miejscach publicznych i aż 4 miliardy złotych generuje sprzedaż kawy przeznaczonej do spożycia w warunkach domowych.
Zgodnie z badaniem zrealizowanym na przełomie czerwca i lipca 2023 roku przez agencję badawczą ARC Rynek i Opinia respondenci, którzy przynajmniej raz w tygodniu piją kawę na mieście, deklarują, że w tygodniu wypijają średnio 1,8 kawy, a w weekend 1,6 kawy poza domem, najczęściej między 12:00 a 17:00 podczas spotkań towarzyskich, podróży prywatnych oraz chwil relaksu. Kobiety chętniej sięgają po kawę w trakcie zakupów, a mężczyźni częściej raczą się kawą w drodze do/z pracy, podczas spotkań i podróży służbowych.
Dlaczego kawa w Polsce jest droższa niż we Włoszech?
O odpowiedź na powyższe pytanie, choć dość efemeryczną, pokusił się także Adam Ringer, założyciel i prezes Green Caffe Nero:
Jeżeli pan siada i zajmuje stolik we Włoszech, to nie kosztuje już 1,5 euro. Włosi mają bardzo specyficzną kulturę picia kawy, często jest to espresso po jedzeniu. To taki „napój po”, z mlekiem kawę piją tylko rano. Oni nie siedzą i nie okupują kawiarni. Piją kawę i wychodzą.
Trudno nie domyślić się, że to zdecydowanie nie oddaje całego krajobrazu sytuacji. Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na cenę kawy w Polsce, takie jak koszty importu, opłaty celne, podatki, koszty produkcji oraz marże dystrybutorów i sprzedawców, a także warunki zawieranych umów.
Pandemia z pozytywnym wpływem na rynek kawy w Polsce
Polska jest największym importerem zielonej kawy w Europie Wschodniej i dziewiątym co do wielkości w Europie – w 2021 roku tylko 1,1% polskiego importu kawy. było reeksportowane, głównie do innych krajów Europy Wschodniej, takich jak Ukraina i Słowacja, co oznacza, że Polska dysponuje pokaźnym sektorem palenia kawy (w 2021 r. uplasowała się na piątym miejscu wśród największych eksporterów kawy palonej w Europie, eksportując 64 tys. ton palonych ziaren). Jak zauważa Łukasz Wichłacz z firmy Coffeedesk pandemia miała pozytywny wpływ na branżę kawową. Lockdowny sprawiły, że Polacy chętniej nabywali ekspresy do kawy, a także skłoniły ich do poszerzania swojej wiedzy i umiejętności baristycznych w zaciszu własnego domu. To zaowocowało bumem na kawy wysokiej jakości oraz akcesoria do jej przygotowywania, który pogłębia się do teraz. Jednak to może zmienić się za sprawą nowych przepisów.
Zmiany prawne kontra producenci kawy
2023 rok nie należał do najłatwiejszych dla producentów i importerów kawy. Zaczęło się od słabych plonów w Brazylii, największego producenta kawy na świecie, które wpłynęły na notowania giełdowe kawy, a skończyło na zmianach w przepisach, które weszły w życie 1 grudnia 2023 roku. Wówczas zakazano ponownego certyfikowania kawy, która już raz podlegała procesowi certyfikacji, co poskutkowało wielkim wietrzeniem magazynów i staraniami, aby certyfikowaną kawę stanowiącą zapasy poddać ponownej certyfikacji przed 1 grudnia, w konsekwencji prowadząc do stopnienia zapasów. Jak tłumaczy Wicedyrektor Działu Analiz XTB Michał Stajniak dla portalu INFOR:
Do tej pory kawa, która zbyt długo leżała w magazynach mogła otrzymać „karę za starość”, która wynosiła od kilku do kilkunastu centów na funcie kawy. W celu uniknięcia sprzedaży kawy za niższe kwoty traderzy wyciągali kawę z magazynów i certyfikowano ją na nowo lub sprzedawali poza rynkiem kontraktów.
To z kolei poskutkowało jeszcze wyższymi notowaniami i cenami detalicznymi.
Jednak na tym przeszkody się nie kończą, bowiem pod koniec 2024 roku w życie wchodzą kolejne istotne zmiany legislacyjne dotyczące jakości i pochodzeniao importowanej kawy. Wylesianie i degradacja lasów to jedne z kluczowych przyczyn kryzysu klimatycznego i spadku bioróżnorodności, dlatego Parlament Europejski przyjął „Rozporządzenia w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów” (Regulation on deforestation-free products – EUDR), które dotyczy pozyskiwania drewna, kawy, kauczuku, oleju palmowego, soi, kakao czy wołowiny. Dane rozporządzenie nakłada na firmy eksportujące te towary na rynek europejski obowiązek wykazania, że nie zostały one wyprodukowane na gruntach wylesionych lub zdegradowanych po 31 grudnia 2020 roku, a także, że wyprodukowano je w zgodzie z przepisami w kraju produkcji, w tym przepisami związanymi z poszanowaniem praw człowieka i praw ludności rdzennej. Międzynarodowa Organizacja Kawy (ICO) ostrzega, że dane przepisy mogą sprawić, że zabraknie ziaren kawy potrzebnych do zaspokojenia potrzeb, podczas gdy agencja Reuters informuje o stopniowym wycofywaniu się europejskich importerów kawy, takich jak marka Dallmayr z Afryki, gdzie dane przepisy nie są respektowane. Specjaliści nie są zgodni co do tego, jak wpłynie to na rynek kawy, czy problem wylesienia.
Trendy na rynku kawy 2024 roku
Oto największe trendy kawowe 2024 roku.
Zrównoważony rozwój i zakupy lokalne
Zrównoważony rozwój to globalny trend, który znajduje odzwierciedlenie w zmianach legislacyjnych, ale i sposobie, w jaki konsumenci postrzegają i nabywają towary. Nowocześni konsumenci przykładają większą wagę do środowiskowego wpływu swojego spożycia kawy. Nic więc dziwnego, że na popularności zyskują wszelkie innowacje przyjazne środowisku, inicjatywy mające na celu zmniejszenie śladu węglowego, oraz nabywanie kawy w lokalnych palarniach.
Sztuczna inteligencja
Chyba żaden ranking trendów w 2024 roku nie może obejść się bez wzmianki o sztucznej inteligencji. W tym przypadku chodzi o wykorzystanie technologii w uprawie, produkcji i przygotowaniu kawy. Sztuczna inteligencja ma bowiem zrewolucjonizować rynek, począwszy od optymalizacji praktyk rolniczych aż po personalizację doświadczeń z domowego parzenia.
Z kawiarni do domów
Czynniki ekonomiczne i skutki pandemii doprowadziły do wzrostu spożycia kawy w warunkach domowych. Podwyżki cen energii i ziaren kawy sprawiły, że coraz więcej osób inwestuje w sprzęt i akcesoria do parzenia kawy w domu. Konsumenci chcą doświadczyć doznań znanych z kawiarni i mediów społecznościowych w zaciszu własnego domu.
Wzrost popularności akcesoriów premium
Ta tendencja bezpośrednio wynika z poprzedniej. Ludzie łakną najwyższego poziomu doznań, dlatego coraz chętniej inwestują w akcesoria kawowe premium, takich jak ekspresy ciśnieniowe, dripy, czy młynki.
Szał na cold brew
Cold brew, czyli kawa parzona na zimno, od kilku lat stanowi coraz popularniejszą alternatywę dla tradycyjnych napojów. Można się zatem spodziewać, że w tym roku Internet zaroi się od nowych przepisów na cold brew, takich jak nitro, różnorodnych opcji napojów butelkowanych tego typu oraz nowych akcesoriów.
Kawa funkcjonalna
Nowocześni miłośnicy oczekują od niej czegoś więcej niż tylko szybkiego zastrzyku energii. Obecnie pragniemy także dodatkowych korzyści zdrowotnych z każdego napoju, czy pożywienia, jakie konsumujemy. To sprawia, że kolejnym kawowym trendem 2024 roku jest kawa funkcjonalna, czyli wzbogacona o dodatkowe, korzystne dla zdrowia składniki, takie jak adaptogeny, olejek CBD, czy kolagen.
Koniec pretensjonalności
Jak twierdzą eksperci CoffeDesk, pokolenie Z ma dość pretensjonalnych napojów kawowych z wyczuwalnymi pomidorowymi nutami z odległych rejonów południowej Afryki. Jakość wciąż jest w cenie, ale rośnie apetyt na bardziej swobodne i prostsze doświadczenia. Szykuje się koniec kawowego snobizmu.
Jaka przyszłość czeka polski rynek kawy?
Perspektywy rozwoju rynku kawy w Polsce są obiecujące. Wzrost konsumpcji, rosnąca świadomość konsumentów oraz innowacje technologiczne mogą przyczynić się do dalszego rozwoju tego sektora, podobnie jak rosnąca po kryzysowych czasach popularność kawiarni oraz zainteresowanie wysokiej jakości kawą. Polski rynek kawy nadal rozwija się dynamicznie i oferując wiele możliwości dla producentów, sprzedawców i konsumentów. Jednak monitorowanie dalszego rozwoju tego rynku i dostosowywanie się do zmieniających się warunków pozostaje kluczem do sukcesu, nawet wobec zmieniających się przepisów.
Chcesz zobaczyć, o czym rozmawiają Polacy przy kawie?
Zapraszamy na platformę Player.pl, gdzie możesz obejrzeć kultowy serial „Camera Cafe”. Co poza tym znajdziesz na tej aplikacji?
✅ Nowości kinowe
✅ Interesujące reality show
✅ Aktualne informacje z Polski i ze Świata
✅ Kultowe seriale
✅ Produkcje z najlepszymi aktorami na świecie
