Może przyjść moment, takie nagłe zdarzenie, że znajdziemy się w potrzasku i zagrożone będzie nasze życie, zdrowie, majątek, bezpieczeństwo. Co wówczas? Na pomoc ruszą bohaterzy z zawodu. Czy te osoby są należycie wynagradzane?
Ratownicy medyczni, górscy, wodni, strażacy i strażacy ochotnicy, inspektorzy sanitarni, ekipy pogotowania gazowego i energetycznego, policjanci, strażnicy miejscy, a nawet saperzy, czyli służby ratunkowe. To właśnie oni każdego dnia dbają o nasze bezpieczeństwo, podejmują się niebezpiecznych zadań, co może kosztować zdrowie, a nawet ryzyko utraty życia. Praca służb ratunkowych ma wartość bezcenną, a jak wyglądają zarobki?
Ratownicy medyczni
Gdy pomyślimy o akcji ratunkowej, jako pierwsza kojarzy się często karetka, która przybywa na miejsce wypadku, aby pomóc poszkodowanym. Zespoły ratownicze muszą być gotowe do działania 24 godziny na dobę, bo przecież nigdy nie wiadomo kiedy dojdzie do tragicznego zdarzenia, gdy trzeba szybko interweniować. O szansie ocalenia życia decydują czasami minuty, a nawet sekundy. Ile zarabiają osoby niosące tak potężne brzemię odpowiedzialności? Wedle portalu wynagrodzenia.pl, średni dochód ratownika medycznego to niespełna 5 tysięcy złotych brutto, czyli mniej więcej 3,6 tys. netto. Pensje ratowników wzrosty ostatnio po podwyżce płacy minimalnej w lipcu do 5935 PLN brutto, czyli ok. 4,4 tys. netto. Najniższa stawka godzinowa ratownika wynosi obecnie 52 złote.
Przy tym duża część ratowników – nawet 50% – pracuje na kontraktach B2B, nie zaś na etatach, co ma związek z ogromną ilością godzin pracy świadczonych przez jedną osobę. Ratownikom przysługuje również dodatek wyjazdowy w wysokości 30% wynagrodzenia.
Jeśli chodzi o zakres obowiązków zawodu ratownika medycznego poza służbą w pogotowiu ratunkowym, to praca w szpitalnych oddziałach ratunkowych, na izbach przyjęć oraz w oddziałach intensywnej terapii.
Poziom stresu i napięcia wynika z presji czasu, z odpowiedzialności za zdrowie i życie innych ludzi, z tego, że każda niewłaściwa decyzja, błąd może przesądzić tym, czy uda się uratować istnienie drugiej osoby. Rannych trzeba zabezpieczyć, przetransportować do szpitala, opatrzyć, podać im leki. Ratownicy medyczni poza żelaznymi nerwami, muszą charakteryzować się wysokim poziomem wiedzy medycznej, bo często pracują bez wsparcia lekarza. Stąd według nowych przepisów wymagany jest co najmniej stopień licencjata na kierunku ratownictwo medyczne.
Pensje ratowników nie są atrakcyjne w zestawieniu z odpowiedzialnością, poziomem stresu tego zawodu oraz wysokimi kwalifikacjami. Stąd ta grupa pracowników od lat domaga się podniesienia poziomu wynagrodzeń o co najmniej 20%.
Wiceminister zdrowia Waldemar Kraska przekonuje, że przy obecnych stawkach i 200 godzinach pracy w ratownik miesiącu może zarobić ok. 12 tys. złotych brutto, z czym jednak polemizują sami ratownicy. Z kolei dziennikarze Radia Eska ustalili, że w Wojewódzkim Pogotowiu Ratunkowym w Katowicach zarobki ratowników kontraktowych przekraczały 14 tys. złotych netto, zaś na etacie ponad 9 tysięcy przy 180 godzinach pracy. Jednak w skład tych dochodów wchodziły dodatki covidowe.
Warto zaznaczyć, że zarobki polskich ratowników w porównaniu do kolegów z innych krajów unijnych są o wiele niższe. Hiszpanie zarabiają 50% więcej, Francuzi mniej więcej 2,5-krotność naszych pensji, zaś Niemcy nawet 4 razy tyle. Jeśli więc dochody ratowników w Polsce znacząco nie poszybują w górę, wielu przedstawicieli tego zawodu zechce wyjechać w poszukiwaniu lepszych możliwości.
Ratownik górski
Wśród ratowników górskich znajdziemy zarówno zawodowców, czyli tych na etacie, którzy parają się głównie tym zajęciem oraz ochotników, biorących udział w akcjach w zależności od czasu jakim dysponują, bo na co dzień realizują się w innej profesji. Proporcje są zdecydowanie na rzecz ochotników, których w 2022 w GOPR było 826, zaś zawodowców 133, zaś w TOPR, które jest odrębną jednostką, na 190 ratowników zawodowcy liczyli 43 osoby.
Ratownicy GOPR i TOPR dbają o bezpieczeństwo turystów w górach, szczególnie gdy pogorszą się warunki pogodowe. Ich pracę finansuje budżet państwa, a po części dochody z bilety wstępu do parków narodowych. Największy koszt stanowi utrzymanie ratowników w gotowości do podjęcia akcji pomocy, nie zaś samo prowadzenie tych akcji.
Zawód ratownika górskiego nie wymaga specjalistycznego wykształcenia. Adepci uczą się poprzez ćwiczenia, praktykę i udział w górskich akcjach ratunkowych. Przydaje się także bagaż w postaci silnego charakteru, zdecydowania, odporności na stres, determinacji i zaangażowania. Bez silnej motywacji wewnętrznej nie będzie dobrego ratownika.
Niestety pensje w zawodzie nie należą do wysokich, bo zawodowy ratownik zawodowy otrzymuje ok. 3,5 tys. PLN netto, zatem młodzi niechętnie garną się do tej ciekawej i zarazem niebezpiecznej misji. Stąd wielu zawodowców uprawia jeszcze drugą profesję.
Finansowo nie mają się czym kompletnie pochwalić ochotnicy, dla których jedyną zapłatą jest ciekawe hobby i sprzęt taki jak ubrania, plecaki i liny przekazywany przez Fundację TOPR. Ci, którzy służbę w GOPR i TORP pełnili co najmniej 25 lat mogą z tego tytułu ubiegać się o 200 PLN dodatku emerytalnego.
Tylko w same Tatry wędruje dziennie 50 tysięcy osób. Nie wszyscy turyści są przygotowani na taką wędrówkę i trudne, szybko zmieniające się warunki pogodowe. Świadczą o tym dotychczasowe dane, które mówią, że rocznie w Tatrach zdarza się ok. 1000 wypadków, w których ginie między 15 a 20 osób. Gdyby nie ratownicy, ofiar z pewnością byłoby znacznie więcej. Czy jednak przy tak niskich zarobkach znajdą się kolejni adepci odpowiedzialnego fachu ratownika górskiego?
Ratownik wodny
W minionym roku 2022 utonęło aż 419 osób. Stąd niezwykle ważna dla naszego bezpieczeństwa jest także praca ratownika wodnego. Stawki osób z tej profesji także nie są wysokie, bo zarabiają zazwyczaj 32-34 PLN za godzinę. Zdarzają się i niższe honoraria, gdzie można zgarnąć tylko najniższą stawkę godzinową, która od lipca wynosi 23,5 złotego za godzinę.
Zarobki ratowników wodnych mogą robić wrażenie, tylko w jednym przypadku, gdy taki wyszkolony pływak spędzi nad akwenem co najmniej 200-300 godzin. Wtedy te dochody mogą oscylować wokół 9-10 tysięcy złotych, co jednak WOPRowcy okupują ogromnym wyczerpaniem. Poza świetnymi umiejętnościami pływackimi ratownik wodny musi charakteryzować się czujnością, koncentracją i spostrzegawczością oraz znać się doskonale na udzielaniu pierwszej pomocy. Wiele osób para się tym zajęciem dodatkowo, w okresie urlopowym, pracuje tu mnóstwo osób młodych, które poza tym się uczą, co powoduje, że właściciele kąpielisk, czy basenów niechętnie proponują większe pieniądze.
Strażacy
Strażak to jeden z tych zawodów, do którego Polacy mają największe zaufanie, bo według badań z ostatnich lat oscyluje ono wokół 94-97% społeczeństwa. Zarobki w tej profesji należą do bardziej złożonych, bo wchodzi w nie wynagrodzenie podstawowe, ale także dodatki takie jak premie, honorarium za staż. W straży pożarnej ważny jest stopień służbowy, ale także staż i miejsce wykonywania pracy. Na służbie w PSP jest około 30 tysięcy strażaków, którzy pracują w 16 komendach wojewódzkich, 335 komendach powiatowych i 496 jednostkach ratowniczo-gaśniczych.
Zdecydowanie więcej naliczymy strażaków ochotników. Armia około pół miliona druhowie działa w 16 tysiącach Ochotniczych Straży Pożarnych, z których blisko 5 tysięcy jednostek i 130 tysięcy ochotników jest włączonych do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. To te posiadające wystarczające wyposażenie i wyszkolone ekipy, by wspomagać PSP w zapewnieniu bezpieczeństwa obywatelom.
Pensja podstawowa w Państwowej Straży pożarnej waha od niewiele ponad najniższą krajową dla młodych, dopiero rozpoczynających służbę, aż po mniej więcej 10 tys. złotych brutto w przypadku oficerów. Do tego należy doliczyć dodatek za uciążliwość warunków pracy wynoszący od 5-20% uposażenia w zależności od stopnia tej uciążliwości. Wynagrodzenie po 2 latach służby wzrasta o 2% i później w każdym kolejnym roku o 1%, aż do 20% po 20 latach pracy. Później wysokość dochodów rośnie o 0,5% rocznie. Dodatki strażacy otrzymują także za posiadany stopień służbowy, motywacyjny, a także za kwalifikacje i miejsce pełnienia służby.
Strażacy mają prawo m. in. do zasiłków na zagospodarowanie, nagród jubileuszowych, zapomóg, rekompensat za przedłużony czas służby oraz dodatek za zadania wykraczające poza obowiązki służbowe. Według portalu GoWork przeciętne wynagrodzenie strażaka wynosi 7264 PLN miesięcznie.
Z kolei strażacy ochotnicy zarobić mogą głównie, gdy coś się dzieje. W tym przypadku stawka wynosi 1/175 średniego wynagrodzenia brutto w gospodarce za godzinę akcji ratowniczo-gaśniczej, czyli jakieś 40 złotych. Podobnie jak ratownicy medyczni, strażacy ochotnicy mogą liczyć na 200 PLN dodatku do emerytury.
Inspektorzy sanitarni
Pensje urzędników nigdy nie należały do najwyższych. Wedle portalu zawodowo.OLX na stanowisku inspektora sanitarnego średnio można zarobić 6,6 tys. złotych brutto, sporo niższą kwotę w okolicach 5,4 tys. brutto podaje wynagrodzenia.pl.
Inspektorzy sanitarni odpowiadają za ochronę zdrowia przed zagrożeniami środowiska, zapobiegają rozprzestrzenianiu się chorób, szczególnie tych zakaźnych. Pracownicy Sanepidu kontrolują więc zdatność wody do picia oraz tej w kąpieliskach i na basenach, sprawdzają również warunki higieniczne w salonach fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu, piercingu i na solariach.
Sanepid nadzoruje wszystkie miejsca, z których mogą rozprzestrzenić się choroby zakaźne, zatem nie zadziwi obecność inspektora sanitarnego w zakładach pracy, komunikacji publicznej, w domach pogrzebowych, w miejscu składowania odpadów, ośrodkach wypoczynku i rekreacji, centrach produkcji żywności i różnego rodzaju restauracjach i jadłodajniach. Rola Sanepidu rośnie także sytuacjach nadzwyczajnych, jak choćby ostatnia pandemia covidowa, czy zatrucie Odry.
Policjanci
Podobnie jak w przypadku straży pożarnej pensje policjantów zależą od szeregu czynników takich jak staż, stanowisko służbowe, stopień, specjalistyczna wiedza, wydział, czy nienaganny przebieg służby. Na najniższym szczeblu referenta można zarobić w okolicach 5000 złotych netto, dzielnicowi mogą liczyć na jakieś 5500 złotych, zaś detektywi i asystenci między 5 a 6 tysięcy. Na nieco wyższych stanowiskach, czyli dyżurnego, kierownika referatu, naczelnika wydziału można oczekiwać uposażenia w okolicach 7 tysięcy na rękę. Wyższą kwotę otrzymają eksperci, bo jakiś tysiąc złotych więcej, zaś o 2 górką tysiące dostanie na konto komendant powiatowy. Komendant wojewódzki może liczyć na 11,7 tysiąca, zastępca komendanta głównego 16,5 tysiąca, zaś komendant główny blisko 18 tysięcy złotych.
Niestety zarobki w policji w relacji do stresu i niebezpieczeństwa są mało atrakcyjne dla młodych ludzi, bo po ostatnich odejściach emerytalnych brakuje co najmniej kilkanaście tysięcy etatów.
Strażnicy miejscy
Według danych z różnych portali strażnicy miejscy zarabiają najczęściej w przedziale 4,5-5,5 tysiąca złotych brutto. Nie są to wypłaty, które mogłyby przekonać do wykonywania tego zawodu, stąd w wielu gminach występują wakaty w tej służbie.
Aby zakwalifikować się do pracy w straży miejskiej trzeba przede wszystkim przejść testy sprawnościowe, posiadać co najmniej średnie wykształcenie, dobry stan zdrowia oraz legitymować się niekaralnością.
Pracownik pogotowia gazowego i energetycznego
Praca w pogotowiu gazowym i energetycznym, to także stresujące zajęcie. Jednak i tutaj zarobki nie oscylują wśród najwyższych na rynku. Można tu zainkasować mniej więcej 5,7 tys. brutto, czyli nieco ponad 4 tysiące na rękę.
Serwisanci gazowi i energetyczni muszą posiadać szereg odnawianych co kilka lat uprawnień technicznych, które pozwalają im zajmować się instalacjami gazowymi, czy energetycznymi. Specjaliści ci muszą cechować się spostrzegawczością, dokładnością, a także biegle znać zasady BHP, by nie narazić siebie i innych na niebezpieczeństwo. Wybuchy gazu, z powodu nieszczelnych instalacji, przyczyniają się do śmierci wielu osób, jak choćby znanego dziennikarz Dariusz Kmiecik i jego rodziny, którym przed kilku laty wybuch gazu katowickiej kamienicy odebrał życie. Stąd dobre wykonywania pracy przez gazowników może uratować życie. Choć zarobki w branży gazowej i energetycznej należą do jednych z lepszych w gospodarce, to niestety nie dotyczy to ekip pogotowia.
Saper
Stare powiedzenie mówi, że saper myli się tylko raz, bo przecież jedną drobną pomyłkę można przepłacić życiem. Saperzy rozminowują tereny oraz wysadzają niewybuchy. Predyspozycje do wykonywanie zawodu sapera to dokładność, stalowe nerwy, umiejętność koncentracji oraz odwaga.
Osoba, która marzy o karierze minera powinna ukończyć kurs, którego koszt wynosi 4,5 tysiąca złotych i zdać egzamin z uprawnień saperskich. Ponadto kandydat do służby w charakterze sapera powinien mieć ukończony 21. rok życia, a także cieszyć się dobrą opinią policji, niekaralnością oraz przejść pozytywnie testy psychologiczne.
Zarobki sapera zależą od stopnia wojskowego, długości służby, doświadczenia. Pobory w wojsku wahają się od 4,5 tysiąca złotych dla szeregowca, od 5160 do 6250 złotych dla podoficera i od 6300 do 9240 złotych dla oficera. Zależy, więc w której z tych grup znajdzie się konkretny saper. Ponadto za każdą akcję rozminowywania przysługuje 900 złotych specjalnego dodatku. W najlepszym wypadku, wliczywszy inne dodatki dochód doświadczonego sapera może osiągnąć pułap ponad 10 tysięcy złotych miesięcznie.
Za bezpieczeństwo warto płacić
Doskonale zdajemy sobie sprawę z wielkiej odpowiedzialności, jaka spoczywa na pracownikach służb ratunkowych. Jednak czy się opłaca wykonywać te zawody, kiedy spojrzy się na średnie zarobki?
Zawód | Zarobki miesięczne (PLN brutto) |
Ratownicy medyczni | 5 000 |
Ratownik górski | 4 651 |
Ratownik wodny | 5 280 |
Strażacy | 7 264 |
Inspektorzy sanitarni | 5 400 |
Policjanci | 6 704 |
Strażnicy miejscy | 5 000 |
Pracownik pogotowia gazowego i energetycznego | 5 700 |
Służby ratunkowe odgrywają ważną rolę w dbałości o bezpieczeństwo mieszkańców Polski, jednak nie zawsze pracownicy tych służb są odpowiednio wynagradzani. W końcu to oni bardzo często narażają życie, by chronić nas wszystkich.
Chcesz zobaczyć w akcji służby ratunkowe?
Zapraszamy na platformę Player.pl, gdzie możecie obejrzeć m.in. „SOS ekipy w akcji”. Serial pokazuje pracę najważniejszych służb czuwających nad naszym bezpieczeństwem.
Co poza tym znajdziesz na tej aplikacji?
✅ Nowości kinowe
✅ Interesujące reality show
✅ Aktualne informacje z Polski i ze Świata
✅ Kultowe seriale
✅ Produkcje z najlepszymi aktorami na świecie