Branża transportowa to skomplikowana i wymagająca część gospodarki, w której niezbędne są różnorodne umiejętności i wiedza z wielu dziedzin życia. Polskie państwo na różne sposoby weryfikuje przygotowanie przedsiębiorców do wykonywania działalności transportowej. Jednym z nich jest certyfikat kompetencji zawodowych, który stanowi – zgodnie z ustawą o transporcie drogowym (dalej: ustawa) – dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji i wiedzy niezbędnych do podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego. W dzisiejszym artykule przedstawię jak uzyskać taki certyfikat oraz do czego się on przydaje. O wypowiedź w tym zakresie poprosiłem także Dariusza Szydłowskiego – właściciela firm A&D Trans oraz JDS Sp. z o.o., który od ponad 20 lat działa w branży transportowej.
Do czego potrzebny jest certyfikat?
Po pierwsze, certyfikat kompetencji zawodowych jest niezbędny przy ubieganiu się o tzw. licencję spedycyjną, czyli licencję na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy. Obowiązek ten wynika z art. 5c ust. 2 ustawy. Prawo wymaga, by co najmniej jedna z osób zarządzających przedsiębiorstwem lub osoba zarządzająca w przedsiębiorstwie transportem drogowym posiadała taki certyfikat. W przypadku działalności jednoosobowej będzie to właściciel firmy, a w przypadku spółek – najczęściej członek zarządu.
Po drugie, certyfikat jest potrzebny do ubiegania się o licencję wspólnotową. Jest to decyzja administracyjna wydawana przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego uprawniająca do wykonywania działalności w zakresie profesjonalnego transportu drogowego o charakterze międzynarodowym. Numer certyfikatu powinna do wniosku o wydanie licencji wspólnotowej dołączyć osoba, która zarządza w danym przedsiębiorstwie transportem lub która wykonuje tego typu zadania w imieniu przedsiębiorcy. To samo dotyczy wniosku o udzielenie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.
Podobne artykuły
Michał Wysocki: Jak wiedza weryfikowana przez egzamin i certyfikat przydaje się w działalności?
Dariusz Szydłowski: Na dzień dzisiejszy prowadzenie mojej działalności stało się już rutyną, ponieważ firmę założyłem w 1997 r., co daje prawie 27 lat doświadczenia w branży. Wiele zawdzięczam praktyce, ale oczywiście całe kompendium wiedzy z egzaminu również bardzo przydało się w mojej pracy – szczególnie na początku, bo jak wiemy początki zawsze są trudne i wymagające. Potrafiłem dokładnie planować trasy swoich kierowców, sporządzać kosztorysy, obliczać rentowność. Nie były mi już obce kadry i płace czy wszelkie zagadnienia związane z ekonomią. Myślę, że warto też podkreślić, że dzięki certyfikatowi kompetencji zawodowych w zawodzie przewoźnika spełniłem wymóg, aby ubiegać się o licencję transportową zarówno międzynarodową, jak i krajową. Dzięki licencji międzynarodowej rozszerzyłem swoje możliwości zarobku choćby w całej UE.
Czytaj także: Faktoring dla transportu
Procedura uzyskiwania certyfikatu
Warunki uzyskania certyfikatu kompetencji zawodowych znajdują się w art. 37 ustawy. Zgodnie z nim o certyfikat może starać się osoba, która wykazała się wiedzą niezbędną do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego oraz zdała egzamin pisemny przed komisją egzaminacyjną.
Egzamin składa się z dwóch części – testu wielokrotnego wyboru oraz zadania egzaminacyjnego (każda warta 50% ogólnej liczby punktów do zdobycia). Egzaminy organizuje Instytut Transportu Samochodowego w Warszawie. Komisje składają się z trzech osób z wykształceniem z zakresu transportu drogowego. Zaliczenie egzaminu następuje po uzyskaniu przynajmniej 60% punktów.
Warto także zaznaczyć, że przepisy przewidują zwolnienia z egzaminu. W całości zwolnione są osoby, które ukończyły studia drugiego stopnia, jednolite studia magisterskie albo studia podyplomowe, jeśli program studiów obejmował cały zakres zagadnień z egzaminu. Częściowe zwolnienie z egzaminu ma natomiast miejsce, gdy dane zakresy dziedzin z egzaminu były przedmiotem studiów pierwszego i drugiego stopnia, magisterskich oraz podyplomowych. W regulacji tej chodzi więc o to, by nie dublować treści, jakie dana osoba przyswoiła podczas edukacji akademickiej
Michał Wysocki: Czy egzamin był trudny i stresujący? Jak wyglądało przygotowanie do niego?
Dariusz Szydłowski: Jeśli chodzi o egzamin, to zapewne każdy postrzega jego poziom trudności indywidualnie. Moje własne odczucie było takie, że egzamin nie należał do najłatwiejszych i wywołał w tamtym czasie odrobinę stresu – był to w zasadzie jeden z najważniejszych egzaminów w moim życiu i włożyłem wiele wysiłku, aby dobrze się do niego przygotować. Do nauki wykorzystywałem głównie książki z konkretnych dziedzin, takich jak np. prawo handlowe, prawo cywilne, prawo podatkowe, bezpieczeństwo drogowe, działalność gospodarcza i zarządzanie finansami przedsiębiorstwa – czyli wszystko to, co wymagane jest na egzaminie. Dodatkowo radziłem się osób, które już jakieś doświadczenia z takim egzaminem miały. Miałem to szczęście, że od zawsze obracałem się w towarzystwie ludzi działających w tej branży – nawet w najbliższej rodzinie. Podsumowując, egzamin jest wymagający, ale do zdania przez każdego kto włoży w przygotowanie swoje chęci i czas – a warto.
Czytaj także: Ranking firm faktoringowych. Jaki faktoring jest najlepszy dla transportu?
Jak złożyć wniosek o wydanie certyfikatu?
Całą procedurę uzyskiwania certyfikatu kompetencji zawodowych należy rozpocząć od złożenia pisemnego wniosku, którego adresatem jest Instytutu Transportu Samochodowego w Warszawie. We wniosku należy określić, o jaki zakres kompetencji zawodowych się ubiegamy (transport osób lub rzeczy). Na jednym wniosku nie można umieścić obu zakresów i jeśli chcemy otrzymać dwa certyfikaty, musimy złożyć dwa wnioski.
Jeśli będziemy ubiegać się o częściowe lub całkowite zwolnienie z egzaminu, do wniosku musimy dołączyć (w zależności od wybranej opcji):
- deklarację o zakresie zagadnień objętych programem studiów;
- dyplom ukończenia studiów;
- suplement do dyplomu;
- dokument z informacją o odbytym programie kształcenia;
- dokument potwierdzający ukończenie studiów podyplomowych.
Jeśli do egzaminu zamierza przystąpić osoba mająca obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatel Szwajcarii lub państwa należącego do Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, do wniosku należy dołączyć oświadczenie o zwykłym miejscu zamieszkania, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. oraz kopię karty pobytu.
Do wniosku należy także załączyć potwierdzenie uiszczenia stosownej opłaty oraz, jeśli działamy przez pełnomocnika, dokument pełnomocnictwa i potwierdzenie jego opłacenia.
Ile kosztuje uzyskanie certyfikatu?
Opłata za przystąpienie do egzaminu wynosi 500 zł, a za wydanie certyfikatu – 300 zł. W przypadku całkowitego zwolnienia z egzaminu opłacie podlega wyłącznie certyfikat. Jeśli natomiast ktoś został częściowo zwolniony z egzaminu, kwota 500 zł jest pomniejszana o 50 zł za każdy uznany moduł, z którego nastąpiło zwolnienie. Opłaty należy dokonywać bezpośrednio na rachunek Instytutu Transportu Samochodowego. W przypadku egzaminu poprawkowego ponownie płacimy 500 zł, ale nie musimy drugi raz ponosić opłaty za wydanie certyfikatu.
Jeśli działamy przez pełnomocnika, należy także uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł.
Zmiany w egzaminie
W dniu 17 października 2023 r. Minister Infrastruktury wydał zarządzenie nr 24 w sprawie zatwierdzenia Regulaminu przeprowadzenia egzaminu na certyfikat kompetencji zawodowych w transporcie drogowym. Powyższy akt prawny zatwierdził nowy regulamin przeprowadzania egzaminów, który zawiera kilka istotnych zmian względem swojego poprzednika. Przede wszystkim zmodyfikowano wzory dokumentów w postępowaniu i uzyskaniu certyfikatu – wniosek o wydanie certyfikatu i wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu pisemnego. Zmianie uległ także przebieg egzaminu pisemnego oraz procedura składania skarg na jego przebieg.
Michał Wysocki: Czy taki certyfikat jest potrzebny?
Dariusz Szydłowski: Uważam, że każda osoba będąca właścicielem firmy transportowej, bądź osoba, która w przyszłości planuje taką firmę prowadzić, powinna posiadać certyfikat kompetencji zawodowych w zawodzie przewoźnika. W związku z tym, że obowiązkowo w firmie transportowej/przewozowej chociaż jedna osoba zatrudniona powinna taki certyfikat mieć, posiadanie go przez właściciela wzbudza zaufanie do firmy, które każdy przedsiębiorca buduje latami, oraz wskazuje na odpowiednie kompetencje.
Jak widać, certyfikat kompetencji zawodowych jest dokumentem, który nie traci na ważności, a dodatkowo otwiera nowe perspektywy, które pozwolą ludziom związanym z branżą TSL na zwiększenie swojego dochodu.
Szukasz finansowania firmy transportowej?
Nasz partner Finea specjalizuje się w finansowaniu branży transportowej i nie tylko. To co wyróżnia tę firmę spośród innych to:
✅ Finansowanie za pomocą faktoringu
✅ Sfinansuj swoje faktury
✅ Pieniądze u Ciebie jeszcze tego samego dnia.
✅ Limit do 200.000 PLN
✅ Dedykowany Opiekun dla Twojej firmy
