Rewolucja w ubezpieczeniach komunikacyjnych – co kierowcy zyskają, a co stracą?

Podwyższone sumy gwarancyjne, nowe zasady dotyczące ruchu pojazdu, dodatkowe zabezpieczenia dla poszkodowanych – to tylko część zmian, które wchodzą w życie po nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Co to oznacza dla kierowców? Czy możemy spodziewać się wzrostu składek OC? Jakie nowe obowiązki nałożono na ubezpieczycieli?

Nowe regulacje w ubezpieczeniach komunikacyjnych – co warto wiedzieć?

W 2024 roku wprowadzono istotne zmiany w przepisach dotyczących ubezpieczeń komunikacyjnych, które wpłyną zarówno na kierowców, jak i na rynek ubezpieczeniowy. Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, uchwalona 13 września 2024 r., dostosowuje polskie regulacje do unijnych dyrektyw oraz wprowadza mechanizmy zwiększające ochronę poszkodowanych.

Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, uchwalona 13 września 2024 roku, została ogłoszona 22 października 2024 roku i weszła w życie 6 listopada 2024 roku. Jednak niektóre jej przepisy, dotyczące zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia, wejdą w życie dopiero 24 lipca 2025 roku, zgodnie z wymogami unijnymi.

Zmiany obejmują m.in. podwyższenie minimalnych sum gwarancyjnych, nową definicję „ruchu pojazdu” oraz wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń w przypadku niewypłacalności ubezpieczyciela. Mają one na celu zwiększenie bezpieczeństwa kierowców i pasażerów oraz zapewnienie skuteczniejszej ochrony w sytuacjach spornych.

Wyższe sumy gwarancyjne – większa ochrona, wyższe składki?

Jedną z kluczowych zmian w ubezpieczeniach komunikacyjnych jest podniesienie minimalnych sum gwarancyjnych w ubezpieczeniu OC. Nowe limity wynoszą:

• 29 876 400 zł dla szkód na osobie (wzrost o ponad 5 mln zł),
• 6 021 600 zł dla szkód w mieniu (podwyżka o około 1 mln zł).

Zmiany te wynikają z konieczności dostosowania polskich przepisów do unijnych regulacji oraz rosnących kosztów odszkodowań. Ich celem jest zapewnienie poszkodowanym lepszej ochrony finansowej, zwłaszcza w przypadku poważnych wypadków drogowych, które mogą generować wielomilionowe roszczenia.

Podwyższenie sum gwarancyjnych może jednak oznaczać wzrost składek OC. Towarzystwa ubezpieczeniowe już teraz analizują wpływ nowych regulacji na koszty polis, a eksperci przewidują, że kierowcy mogą spodziewać się stopniowego wzrostu cen w najbliższych miesiącach. Szczególnie odczuwalne może to być dla młodych kierowców oraz posiadaczy pojazdów o dużej pojemności silnika, którzy już teraz płacą najwyższe stawki.

Czy zmiany te rzeczywiście wpłyną na wzrost cen ubezpieczeń? Ostateczna odpowiedź zależy od polityki ubezpieczycieli oraz sytuacji na rynku. Jedno jest pewne – wyższe sumy gwarancyjne zapewnią lepszą ochronę poszkodowanym, ale mogą także wpłynąć na koszty dla właścicieli pojazdów.

---

---

Nowa definicja „ruchu pojazdu” – szerszy zakres odpowiedzialności

Kolejna istotna zmiana dotyczy definicji „ruchu pojazdu” w kontekście obowiązkowego ubezpieczenia OC. Nowelizacja wprowadza szersze rozumienie tego pojęcia, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Według nowych przepisów „ruch pojazdu” obejmuje każde użycie pojazdu zgodne z jego funkcją jako środka transportu, niezależnie od tego, czy znajduje się on na drodze publicznej, prywatnym terenie, czy w miejscu postojowym. Oznacza to, że ubezpieczenie OC może obejmować szkody wyrządzone nawet wtedy, gdy pojazd stoi w garażu, na parkingu lub porusza się poza drogami publicznymi.

Zmiana ta ma szczególne znaczenie dla właścicieli pojazdów specjalistycznych, takich jak maszyny budowlane czy pojazdy wolnobieżne, które do tej pory mogły nie podlegać obowiązkowi posiadania OC w określonych sytuacjach. Teraz jednak każde ich użycie – nawet na placu budowy czy polu – może wymagać posiadania ważnej polisy.

Nowa definicja ma na celu zwiększenie ochrony poszkodowanych i eliminację luk prawnych, które w przeszłości prowadziły do problemów z wypłatą odszkodowań. Może jednak również oznaczać dodatkowe koszty dla właścicieli pojazdów, którzy wcześniej nie musieli wykupywać polisy OC w określonych okolicznościach.

Ochrona poszkodowanych w przypadku niewypłacalności ubezpieczyciela

Kolejnym elementem nowelizacji jest wprowadzenie dodatkowych mechanizmów ochrony dla osób poszkodowanych w wypadkach drogowych w sytuacji, gdy ubezpieczyciel sprawcy staje się niewypłacalny.

Nowe przepisy zakładają, że w takich przypadkach odpowiedzialność za wypłatę odszkodowania przejmuje Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). Fundusz ten ma zapewnić poszkodowanym pełną rekompensatę za poniesione straty, nawet jeśli ich roszczenia nie mogą być uregulowane przez upadłe towarzystwo ubezpieczeniowe.

Dodatkowo wprowadzono mechanizm współpracy z Polskim Biurem Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (PBUK), które zajmie się wypłatą odszkodowań w przypadku zdarzeń zaistniałych za granicą. Oznacza to, że polscy kierowcy nie będą musieli obawiać się problemów z dochodzeniem roszczeń w sytuacjach, gdy sprawca wypadku pochodzi z kraju, w którym jego ubezpieczyciel utracił płynność finansową.

Zmiany te zwiększają bezpieczeństwo poszkodowanych, eliminując ryzyko, że pozostaną oni bez środków na leczenie czy naprawę pojazdu z powodu problemów finansowych ubezpieczyciela sprawcy. Choć może to oznaczać konieczność dodatkowych składek dla firm ubezpieczeniowych, w dłuższej perspektywie wzmacnia stabilność całego rynku i poprawia ochronę praw ubezpieczonych.

Nowe zasady wydawania zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia

W ramach nowelizacji wprowadzono również istotne zmiany dotyczące zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia. Nowe przepisy, które wejdą w życie 24 lipca 2025 roku, mają na celu ujednolicenie zasad i zwiększenie przejrzystości dla kierowców, zwłaszcza tych zmieniających ubezpieczyciela lub wyjeżdżających za granicę.

Jednym z najważniejszych elementów zmian jest zakaz dyskryminacji kierowców przy ustalaniu składek OC ze względu na narodowość lub poprzednie miejsce zamieszkania. Oznacza to, że ubezpieczyciele nie będą mogli różnicować cen polis na podstawie tego, w jakim kraju kierowca miał wcześniej wykupione ubezpieczenie. To szczególnie istotna kwestia dla osób, które wracają do Polski po dłuższym pobycie za granicą i do tej pory miały problem z uzyskaniem atrakcyjnych stawek.

Dodatkowo, od 24 lipca 2025 r. zacznie obowiązywać ujednolicony wzór zaświadczenia o przebiegu ubezpieczenia, który będzie respektowany we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Dokument ten będzie musiał zawierać jednolite informacje na temat historii ubezpieczenia kierowcy, w tym liczby szkód i okresu posiadania polisy OC. Dzięki temu osoby zmieniające ubezpieczyciela – zarówno w Polsce, jak i w innych krajach UE – nie będą narażone na utratę zniżek czy konieczność ponownego budowania historii ubezpieczeniowej.

Zmiany te wprowadzają większą transparentność i sprawiedliwość w systemie ubezpieczeń komunikacyjnych, eliminując praktyki mogące prowadzić do zawyżania składek OC dla określonych grup kierowców.

Wypłaty przez UFG w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej

Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wprowadza dodatkowe zabezpieczenie dla poszkodowanych w sytuacjach, gdy suma gwarancyjna w polisie OC sprawcy ulegnie wyczerpaniu. Dotyczy to głównie umów zawartych przed 11 grudnia 2009 r., kiedy obowiązywały niższe limity odszkodowań.

Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli szkody przekroczą maksymalną kwotę, jaką mógł wypłacić ubezpieczyciel na podstawie starej umowy, pozostała część roszczenia zostanie pokryta przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). Rozwiązanie to ma na celu ochronę poszkodowanych przed sytuacją, w której nie otrzymaliby pełnej rekompensaty tylko dlatego, że sprawca miał polisę sprzed kilkunastu lat, z niższą sumą gwarancyjną.

Zmiana ta jest konsekwencją wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-428/20), który zobowiązał państwa członkowskie do zapewnienia pełnej ochrony poszkodowanym, niezależnie od daty zawarcia umowy OC przez sprawcę wypadku. W praktyce oznacza to, że UFG stanie się dodatkowym zabezpieczeniem w przypadkach, gdy wcześniejsze regulacje mogłyby ograniczyć wysokość wypłacanego odszkodowania.

To kolejny krok w kierunku zwiększenia ochrony osób poszkodowanych w wypadkach drogowych i zapewnienia, że otrzymają one pełne środki na leczenie, rehabilitację czy naprawę pojazdu – nawet jeśli sprawca wypadku miał przestarzałą polisę OC.

Dodatkowe zmiany i ich znaczenie dla kierowców

Oprócz zmian w zakresie sum gwarancyjnych, definicji ruchu pojazdu i ochrony poszkodowanych, nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wprowadza także kilka istotnych modyfikacji, które mogą wpłynąć na codzienne funkcjonowanie kierowców i ubezpieczycieli.

Nowe obowiązki informacyjne UFG i PBUK

Zgodnie z nowymi przepisami, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) oraz Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (PBUK) będą zobowiązane do udostępniania szczegółowych informacji na temat procedur dochodzenia roszczeń. Oznacza to, że poszkodowani będą mieli łatwiejszy dostęp do informacji o tym, gdzie i jak mogą zgłaszać swoje roszczenia, co powinno uprościć cały proces uzyskiwania odszkodowań.

Wyłączenie obowiązku posiadania OC w sportach motorowych

Nowelizacja przewiduje również wyłączenie obowiązku posiadania OC w przypadku pojazdów używanych podczas zawodów sportowych na zamkniętych torach i specjalnie wyznaczonych terenach. Dotychczas pojawiały się wątpliwości, czy uczestnicy wyścigów i rajdów muszą mieć standardowe ubezpieczenie OC. Nowe przepisy jednoznacznie precyzują, że w takich przypadkach obowiązkowe ubezpieczenie nie jest wymagane, ponieważ ewentualne szkody powinny być pokrywane przez organizatorów lub indywidualne polisy sportowe.

Ułatwienia dla kierowców poruszających się po Europie

Wprowadzony zostanie także mechanizm ułatwiający dochodzenie roszczeń dla polskich kierowców uczestniczących w zdarzeniach drogowych za granicą. Dzięki współpracy PBUK z analogicznymi instytucjami w innych krajach UE, proces dochodzenia odszkodowań w sytuacjach transgranicznych powinien być sprawniejszy i mniej skomplikowany.

Co te zmiany oznaczają dla kierowców?

Nowelizacja nie tylko zwiększa ochronę poszkodowanych i zapewnia stabilność rynku ubezpieczeń, ale także upraszcza formalności i precyzuje przepisy dotyczące określonych sytuacji, takich jak sporty motorowe czy wypadki zagraniczne. Dla kierowców oznacza to większą przejrzystość w zakresie obowiązków ubezpieczeniowych, a w niektórych przypadkach – ograniczenie zbędnych kosztów.

Zainteresował Cię ten artykuł? Czytaj więcej takich treści w ramach cyklu „Poradnik przedsiębiorcy”