Mikołajki to świecka nazwa dnia Świętego Mikołaja obchodzonego 6 grudnia w katolicyzmie i prawosławiu, ku czci dawnego biskupa Miry. Tradycja obdarowywania prezentami w ten dzień sięga czasów Średniowiecza. W Polsce, chociaż niegdyś był to dzień wolny od pracy, odkąd w 1969 roku w Kościele katolickim zniesiono święto nocą, obchodzi się je mniej hucznie. Wciąż jednak kultywujemy tę tradycję i robimy sobie małe upominki.
No właśnie, jak małe? Czy rekordowa inflacja wpłynie na szczodrość Polaków? Na jakie mikołajkowe i świąteczne prezenty mogą liczyć najmłodsi? Przekonajmy się, jakie są tegoroczne plany na Święta i Mikołajki w naszym kraju.
Mikołajki w Polsce i za granicą
Dzień Świętego Mikołaja poza Polską kiedyś obchodziło się także w innych krajach, chociaż obecnie ta tradycja powoli odchodzi do lamusa. Mikołajki w państwach zachodnio-chrześcijańskich obchodzone 5 grudnia lub 6 grudnia, a w państwach wschodnio-chrześcijańskich posługujących się dawnymi kalendarzami kościelnymi 19 grudnia. Wtedy to w europejskich krajach, takich jak Niemcy i Polska, chłopcy tradycyjnie przebierali się za biskupów i prosili o jałmużnę dla ubogich.
W Polsce i na Ukrainie dzieci niegdyś czekały na przyjście św. Mikołaja, który włoży im pod poduszkę prezent pod warunkiem, że były grzeczne w ciągu roku. Dzieci, które źle się zachowywały, mogą spodziewać się, że pod poduszką znajdą gałązkę lub kawałek węgla. W Holandii najmłodsi wystawiają but wypełniony sianem i marchewką dla konia św. Mikołaja, a prezenty oznacza się osobistymi humorystycznymi rymowankami. Natomiast w Stanach Zjednoczonych jednym ze zwyczajów związanych z dniem św. Mikołaja jest pozostawianie przez dzieci butów w przedsionku w wigilię św. Mikołaja w nadziei, że św. Mikołaj umieści kilka monet na podeszwach.
Mikołajki 2021 – ile średnio rodzice wydawali na Mikołajki w 2021 roku?
Obecnie Mikołajki obchodzi się częściej w kolektywach szkolnych, pracowniczych i studenckich, aniżeli w domach rodzinnych. A i tam, ta tradycja traci na popularności, głównie dlatego, że temu świętu nie towarzyszą żadne dodatkowe obrzędy i uwypukla ono niekorzystną sytuację w rodzinach dzieci.
Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez Dzień Dobry TVN w zeszłym roku na prezenty mikołajkowe dla dziecka Polacy wydają średnio 230-300 złotych. Generalnie, osoby, które wyraziły swoją opinię w tym artykule, nie są zadowolone z przymusu prezentowego i wolałyby przeznaczyć te pieniądze na inne cele, takie jak wigilia klasowa lub wycieczka szkolna. A jak kwestia prezentów na Mikołajki i Święta wygląda obecnie?
Mikołajki 2022 – ile Polacy wydadzą na prezenty świąteczne i mikołajkowe w 2022 roku?
W tej części będziemy posiłkować się dwoma popularnymi badaniami na temat świątecznych wydatków Polaków. Pierwszym z nich jest coroczny raport Związku Banków Polskich (ZBP) „Świąteczny Portfel Polaków”, a drugi to badania przeprowadzone w 2022 roku na zlecenie portalu Super Prezenty zatytułowane „Nawyki upominkowe Polaków – Raport 2022”. Co prawda, nie ma tam konkretnych informacji na temat podarków z okazji Dnia Świętego Mikołaja, ale oba raporty pozwolą nam lepiej zobrazować sobie plany naszych rodaków na cały okres Świąteczny 2022.
Ile średnio planujemy wydać na Święta Bożego Narodzenia?
Zgodnie z wynikami badania, zleconego przez przedstawicieli Związku Banków Polskich firmie badawczo-analitycznej Minds&Roses, w 2022 roku statystyczny Kowalski zamierza wydać w czasie nadchodzących Świąt średnio 1427 zł. Ta suma ma wystarczyć na wszystkie świąteczne wydatki, a więc prezenty, jedzenie i napoje, transport, a także przystrojenie domu lub mieszkania.
Co ciekawe, ten wynik jest wyższy jedynie o niecały procent w stosunku do świątecznych wydatków deklarowanych w analogicznym raporcie w ubiegłym roku. Mimo to, biorąc pod uwagę dzisiejszą siłę nabywczą pieniądza wyraźnie widać, że portfele Polaków są znacznie szczuplejsze, niż w zeszłym roku, bowiem za tę kwotę w tym roku o przynajmniej 17% mniej niż przed dwunastoma miesiącami – wskaźnik inflacji, czyli powszechnego wzrostu cen na produkty i usługi w listopadzie 2022 roku wynosił 17,4%. Dla porównania cena kilograma karpia przed Wigilią 2022 ma być o 75% wyższa, niż w zeszłym roku – obecnie wynosi nieco ponad 70 zł za kilogram, a rok wcześniej za kilo karpia ze skórą płaciło się tylko 40 zł.
Jak możemy przeczytać w podsumowaniu raportu zleconego Minds&Roses: W przypadku artykułów spożywczych blisko połowa osób – 49% ankietowanych planuje zmieścić się w przedziale wydatków do 500 zł, a najczęściej – w 28% przypadków wskazywana jest kwota pomiędzy 301 i 500 zł. Dla 18% górną granicą wydatków na świąteczny stół będzie 800 zł, a dla kolejnych 12% – 1000 zł. Do 1500 zł na jedzenie wyda 7 proc. Polaków, a powyżej tej kwoty już tylko 3%, podczas gdy w przypadku 11% respondentów kwota wydatków na artykuły spożywcze to jeszcze niewiadoma.
Na czym planujemy oszczędzać w Święta 2022?
Z uwagi na to, że kwota, jaką Polacy planują przeznaczyć na Święta, niewiele zmieniła się w stosunku do poprzedniego roku, warto zastanowić się, z jakich świątecznych przyjemności i tradycji zrezygnują. W raporcie „Świąteczny Portfel Polaków” poruszono również tę kwestię. Zgodnie z wynikami badania Minds&Roses, blisko połowa respondentów zamierza oszczędzić na prezentach świątecznych i mikołajkowych (47%), około 27% ankietowanych chce ograniczyć wydatki przeznaczone na artykuły spożywcze i zakupy związane z organizacją Świąt, a 21% daruje sobie świąteczne podróże w odwiedziny u bliskich.
Jak wyglądają nawyki prezentowe Polaków w 2022 roku?
Ustaliliśmy już, że większość ankietowanych w badaniu ZBP zamierza w jak największym stopniu ograniczyć sumę wydaną na prezenty na Mikołajki i Święta. Warto jednak zgłębić ten temat, a w tym celu przenosimy się do wyników raportu „Nawyki upominkowe Polaków”. Oto najciekawsze wnioski, jakie możemy z niego wyciągnąć.
Zgodnie z wynikami badania, statystyczny Kowalski na jeden prezent wydaje średnio od 100 do 200 złotych – tę odpowiedź wskazała prawie połowa respondentów, a dokładniej 47,3% osób. Kwotę wyższą, niż 200 zł na prezenty przeznacza jedynie 16% ankietowanych, a prezenty poniżej 100 zł kupuje aż 36,7%.
Przy czym najmniej wydają najmłodsi – w przedziale wiekowym 18-25 aż 37,25% osób na prezent wydaje między 100 a 200 zł i aż 49,02% nie więcej niż 100 zł. W średnim pułapie przodują osoby w wieku 46-55 (50,22%) i 56-65 (50,84%), natomiast największe kwoty na bliskich przeznaczają seniorzy po 65 roku życia – 18,93%.
W raporcie znajdziemy także informacje na temat upominkowych nawyków w zależności od miejsca zamieszkania. Zgodnie z danymi GUS najwyższe wynagrodzenia odnotowano w województwach mazowieckim, dolnośląskim, pomorskim i śląskim, a najniższe w podkarpackim i warmińsko-mazurskim i ma to odzwierciedlenie w szczodrości mieszkańców.
Najwięcej na prezenty wydają mieszkańcy Białegostoku – tam odnotowano najwyższy odsetek ankietowanych kupujących prezenty za kwotę powyżej 200 zł i najniższy za nie więcej niż 100 zł. Drugie miejsce zajął Szczecin, a na podium zasłużyli mieszkańcy Katowic.
Najmniej, w myśl znanego powiedzenia wydają centusie z Krakowa – tylko 10,45% respondentów z tego miasta wydaje na prezenty więcej niż 200 zł, a 45,52% przeznacza na upominki nie więcej niż 100 zł.
Mikołajki i Święta 2022 – podsumowanie
Rok 2022 nie należał do najłatwiejszych pod względem ekonomicznym i politycznym. Mamy jednak nadzieję, że będzie on zwieńczeniem on serii chudych czasów dla Polski i świata, a przynajmniej dobrą okazją, żeby przypomnieć sobie, że to nie pieniądze i prezenty są najważniejsze w tej tradycji, a czas spędzony z bliskimi, którego tak brakowało nam w ubiegłych latach.