Mimo że w ciągu 30 Finałów Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy zebrała blisko 1,755 miliarda złotych i przekazała polskim placówkom medycznym ponad 70 400 urządzeń, to opinię publiczną najbardziej zdaje się interesować jej wewnętrzna sytuacja finansowa. W związku z tym dzisiaj zajrzymy za kulisy WOŚP – przekonamy się, na jakich zasadach działa Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy i ile na tym procederze zarabia Jurek Owsiak.
Historia WOŚP
Wszystko zaczęło się od znajomości Jerzego Owsiaka z Wojciechem Waglewskim, który to umożliwił mu udział w audycji Rozgłośni Harcerskiej. Dzięki temu Owsiakowi udało się zaistnieć w środowisku muzycznym najpierw z założoną przez siebie organizacją happeningową i fanklubem zespołu Voo Voo o nazwie Towarzystwo Przyjaciół Chińskich Ręczników, a następnie za sprawą propozycji poprowadzenia własnej, autorskiej audycji w Rozgłośni Harcerskiej. Po zakończeniu pracy w Rozgłośni w 1991 roku Jerzy Owsiak otrzymał angaż w radiowej Trójce w zakresie prowadzenia audycji „Brum”, której nazwę w 1994 zmieniono na „Się kręci”.
To właśnie w audycji „Brum” nadawanej w Programie III Polskiego Radia zapoczątkowano WOŚP. Najpierw była to jednorazowa akcja charytatywna, składająca się ze spontanicznych datków przesyłanych przekazami pocztowymi na rzecz dzieci z wrodzonymi wadami serca, którą w 1991 roku oficjalnie ustrukturyzowano i nazwano Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy. Pierwszy koncert charytatywny WOŚP odbył się wiosną 1992 w Ciechocinku, a kolejną zbiórkę zorganizowano podczas Festiwalu w Jarocinie.
3 stycznia 1993 w muzycznym programie TVP2 uruchomiona została zbiórka pieniędzy na rzecz Oddziału Kardiochirurgii Dziecięcej w Centrum Zdrowia Dziecka. Zwieńczeniem happeningu był Finał akcji, gdzie zebrano ponad 31 mld starych złotych, zorganizowany w studiu TVP2 i w kilkunastu miastach w Polsce. Po udanej zbiórce podjęto decyzję o utworzeniu Fundacji WOŚP, którą Jerzy Owsiak zarejestrował 1 czerwca 1993 i współtworzył z żoną Lidią Niedźwiedzką-Owsiak, Bohdanem Maruszewskim, Piotrem Burczyńskim, Pawłem Januszewiczem, Walterem Chełstowskim oraz Beatą Bethke.
WOŚP – rozliczenia i zasady działania
Jak czytamy na oficjalnej stronie organizacji charytatywnej: Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy buduje swoje fundusze głównie w oparciu o zbiórkę publiczną, którą od początku istnienia Fundacji, czyli od 1993 roku, prowadzi pod nazwą „Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy”, a także o inne darowizny celowe. Zgodnie z zapisami w ustawie o zbiórkach publicznych środki zebrane w ramach ogłoszonej zbiórki pt. Finał WOŚP w całości muszą być przeznaczone na cele zbiórki.
Ostateczną sumę zebranych w każdym Finale środków, potwierdzoną wyciągiem bankowym, podaje do publicznej wiadomości tradycyjnie 8 marca i w tym samym terminie do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a następnie składa sprawozdanie dotyczące ilości środków zebranych w ogólnopolskiej zbiórce publicznej oraz poniesionych na jej zorganizowanie kosztów.
W kolejnym etapie weryfikowane są prośby przesłane przez szpitale z całej Polski pod kątem tematu Finału, wysyłane są ankiety do szpitali w zakresie szczegółowego zbadania potrzeb i zasadności próśb, a także odbywają się konsultacje z ekspertami medycznymi. Po analizie potrzeb i przygotowaniu wykazu sprzętu odbywają się Konkursy Ofert, podczas których Fundacja wybiera sprzęt i aparaturę medyczną, oraz dokonuje jej zakupu.
Sprawozdania finansowe WOŚP sporządzane są w oparciu o przepisy podatkowe dotyczące działalności fundacji i ustawę o rachunkowości za okresy roczne i dlatego mogą różnić się od rozliczenia dotyczącego konkretnego Finału. Koszty działalności administracyjnej nie są pokrywane ze środków pochodzących ze zbiórki w ramach Finału WOŚP. Na tego typu koszty Fundacja pozyskuje sponsorów, przeznacza środki z darowizn otrzymanych w ciągu roku a także z odsetek od lokat bankowych. Na koszty działalności administracyjnej składają się:
- koszty wynagrodzeń i świadczeń socjalnych osób zatrudnionych w biurze Fundacji,
- koszty utrzymania biura i środków transportu,
- usługi bankowe, pocztowe i telekomunikacyjne, prawne, kurierskie i przewozowe, materiałów biurowych,
- zużycie energii,
- czynsze,
Koszty organizacji Pol’and’Rock Festival także nie są pokrywane ze środków pochodzących z Finału, ale z darowizn celowych oraz dzięki sponsorom, o których Fundacja każdorazowo zabiega.
Ile zarabia się w WOŚP?
W 2017 roku, Jerzy Owsiak zdradził na swoim profilu na portalu Facebook, ile zarabia się w Fundacji. Fundacja WOŚP ponosiła wówczas miesięczny koszt pensji dla zatrudnionych na etacie 35 osób w wysokości 136 450 zł. Do tego w okresie przed i po Finale WOŚP fundacja zatrudniać ma na około 3 miesiące pracowników sezonowych nazywanych Krasnalami. Zarobki siedmiu Krasnali przez te miesiące wynoszą około 60 tysięcy złotych, co daje około 8.5 tys. zł dla jednego zatrudnionego. Najniższa pensja w Fundacji WOŚP wynosić miała 3230 brutto, a więc 2300 netto.
Ile zarabia rodzina Owsiaka?
WOŚP to rodzinny biznes. Na początek pomówmy o żonie Jerzego Owsiaka. Lidia Niedźwiedzka-Owsiak od 2002 roku jest członkiem zarządu Fundacji WOŚP, dyrektorem finansowym i medycznym fundacji WOŚP, jedyną przedstawicielką na zarządzie wspólników spółki „Złoty Melon”, oraz właścicielką firmy „Mrówka Cała”. Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez Jerzego Owsiaka jego żona pobiera od lat w Fundacji niezmienną pensję w wysokości 13 743 brutto, czyli 8994 zł netto za pełnienie funkcji dyrektora ds. medycznych – nie wiemy jednak jaka pensja przypada jej z tytułu stanowiska dyrektora finansowego.
Te dane z 2017 roku różnią się nieco od informacji opublikowanych, m.in. na TVP Info. Tam mówi się, że wynagrodzenie Lidii Niedźwiedzkiej-Owsiak tylko ze stanowisk dyrektorskich WOŚP w ciągu 20 lat wzrosło dwukrotnie i zgodnie ze stanem na 2023 rok sięga 21 000 zł miesięcznie. Jednak pensja za zasiadanie w zarządach innych spółek oraz rozliczenia finansowe jej firm nie zostały podane do wiadomości publicznej – mimo zarządzeń sądu i 14 wyroków sądów administracyjnych oraz trzech kar dla WOŚP.
W Fundacji WOŚP zatrudniona była także córka Owsiaków (Aleksandra), która obecnie pracuje w przedsiębiorstwach założonych przez swojego partnera Jacka Stacherę – Tabasco i Boscata – których jedynymi kontrahentami są WOŚP i firmy powiązane.
Jacek Stachera współpracuje z WOŚP od 2000 roku i w tym czasie był kierownikiem produkcji Finałów WOŚP i Przystanków Woodstock, od 2007 do 2012 roku asystentem Jerzego Owsiaka, a w latach 2006-2010 dyrektorem zarządzającym kanałem telewizyjnym OwsiakTV. Od maja 2010 roku obejmuje stanowisko menadżera firmy Złoty Melon, a w czerwcu 2009 otworzył agencję eventową Tabasco, a nieco wcześniej firmę zajmującą się organizacją eventów o nazwie Boscata – pierwsza z nich nie ma własnej strony internetowej, a druga, wygląda na relikt przeszłości i brakuje na niej jakichkolwiek danych kontaktowych.
Młodsza córka Ewa także nie została pozostawiona sama sobie. Jej w udziale przypadła firma Fell Mint Production, zajmująca się organizacją eventów, która przez blisko 9 lat swojej działalności także nie dorobiła się strony internetowej, a w Internecie widnieje jedynie adres jej siedziby, bez numeru kontaktowego, adresu e-mail, czy profili w mediach społecznościowych.
Firmy powiązane z WOŚP:
- Złoty Melon – spółka należąca do Jerzego Owsiaka (jednoosobowy zarząd i prezes, dyrektor graficzny) zajmująca się sprzedażą materiałów reklamowych WOŚP oraz organizacją Finałów.
- Mrówka Cała – spółka zajmująca się organizacją eventów należąca do Lidii Niedźwiedzkiej-Owsiak– firma zawiesiła działalność w 2014 roku, po tym jak sąd zobligował jej właścicielkę do udostępnienia rozliczeń podatkowych i danych finansowych.
- Jasna Sprawa – spółka należąca do Jerzego Owsiaka – firma powstała po zawieszeniu spółki Mrówka Cała.
- Tabasco – spółka zajmująca się organizacją eventów należąca do Jacka Stachery, partnera córki Owsiaków, Aleksandry, który jest jednocześnie pracownikiem firmy Złoty Melon.
- Boscata – spółka zajmująca się organizacją eventów należąca do Jacka Stachery, partnera córki Owsiaków, Aleksandry, który jest jednocześnie pracownikiem firmy Złoty Melon.
- Fell Mint Production – firma zajmująca się organizacją eventów należąca do młodszej córki Owsiaków – Ewy, która otrzymuje zlecenia z WOŚP.
Ile zarabia Jerzy Owsiak?
Jerzy Owsiak, jak sam zdradza, nie pobiera wynagrodzenia z Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, ale z należącej do niej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o nazwie Złoty Melon. Złoty Melon, jak wszystkie firmy Owsiaków, zajmuje się organizacją eventów, a także sprzedażą produktów promocyjnych sygnowanych marką WOŚP i w 2017 roku przyniosła aż 20,5 mln zł zysku. Firma Złoty Melon rok rocznie otrzymuje kilka milionów złotych na organizację Finałów WOŚP i festiwalu Pol’and’Rock, którą zleca innym podmiotom, głównie firmom powiązanym z rodziną Owsiaka, takim jak Mrówka Cała, Jasna Sprawa, czy Tabasco.
W Złotym Melonie Jerzy Owsiak pełni funkcje jednoosobowego zarządu, prezesa spółki oraz dyrektora graficznego. W 2017 roku, Owsiak na swoim profilu Facebook zdradził, że pobiera wynagrodzenie rzędu 14 146 zł brutto, czyli 9606 zł netto ze stanowiska Prezesa Zarządu spółki Złoty Melon. Natomiast w 2019 roku wydał następujące obwieszczenie:
Ja, Jurek Owsiak, od 6 lat pracuję w firmie Złoty Melon, która jest jednoosobową spółką należącą tylko i wyłącznie do Fundacji WOŚP i która ma na celu pozyskiwanie pieniędzy dla Fundacji poprzez prowadzenie wszelkich działań gospodarczych z nią związanych. Jestem prezesem zarządu tej spółki i moje wynagrodzenie „na rękę” wynosi ok. 10 tys. złotych. Jego wielkość nie zmieniła się w ostatnich latach znacząco, bo ostatnia moja podwyżka miała miejsce w październiku 2017 roku i wynosiła 1000 zł.
Nie jest to jednak jedyna pensja, jaką otrzymuje Jerzy Owsiak. Zgodnie z informacjami zaprezentowanymi przez dziennikarza Piotra Wielguckiego, poza wynagrodzeniem prezesa spółki, Jerzy Owsiak pobierał także pensję jako dyrektor graficzny firmy w wysokości minimum 12 850 zł brutto, która to w 2021 roku wzrosła do 22 000 zł miesięcznie.
Ponadto Jerzy Owsiak podpisywał sam ze sobą umowy o dzieło i to samo miał robić z żoną, która to w rewanżu wynajmowała mu lokale magazynowe. Poza tym zastanawiające są wysokie, bo kilkumilionowe koszty utrzymania wszystkich spółek przeznaczone na „usługi obce”, o których niewiele wiadomo, mimo nałożenia sądowego obowiązku wyjaśnienia tej sprawy.
Dokładna wysokość wynagrodzenia Jerzego Owsiaka jest nieznana, jednak nie składa się na nią jedynie wynagrodzenie wynikające z pełnienia roli prezesa spółki Złoty Melon, jak utrzymuje sam zainteresowany, a także ze stanowiska dyrektora w tej firmie, dodatkowych „kontraktów”, a także innych umów z tytułu prowadzenia audycji radiowych.
Podsumowanie
Zdania na temat WOŚP i Jurka Owsiaka są podzielone. Dwojakie będzie też podsumowanie, bo z jednej strony, rzeczywiście na organizacji WOŚP i „kreatywnej rachunkowości” całkiem nieźle zarabia cała rodzina Owsiaków. Nie umniejsza to jednak skali dokonań osób zaangażowanych w działalność Fundacji WOŚP, która to jak dotąd zgromadziła blisko 2 miliardy złotych – z czego większość przekazano na zakup sprzętu medycznego. Dlatego można powiedzieć, że mamy tu przykład wzajemnie korzystnej sytuacji – bo kto powiedział, że czyniąc dobro nie można mieć na uwadze także swoich interesów?
