Omawiane dziś zmiany w ustawie o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym to klasyczny przykład tego, jak polski system prawny jest niepotrzebnie skomplikowany. Tak naprawdę rząd planuje bowiem dokonać zmian w zaplanowanych już wcześniej zmianach w ustawie o transporcie drogowym. Ma to być realizacja części porozumienia zawartego w dniu 16 stycznia 2024 r. pomiędzy Ministrem Infrastruktury a organizatorami protestów przed drogowymi przejściami granicznymi w Dorohusku, Korczowej i Hrebennem. Choć omówione zmiany są krokiem we właściwym kierunku, w najbliższej przyszłości raczej nie rozwiążą zaogniającej się sytuacji na naszej wschodniej granicy.
Ustawa o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym
Żeby zrozumieć tę wielopiętrową nowelizację, musimy zacząć od podstaw. W dniu 28 lipca 2023 r. uchwalono ustawę o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym, która weszła w życie 19 sierpnia 2023 r. Ustawa określa m.in. zasady delegowania kierowców w transporcie drogowym na terytorium Polski, szczegóły dotyczące kontroli przestrzegania tych zasad, metody współpracy pomiędzy Inspekcją Transportu Drogowego i Państwową Inspekcją Pracy oraz współpracy europejskiej i reguły postępowania związanego ze składaniem i realizacją wniosków o powiadomienie o decyzji o nałożeniu na przewoźnika kary lub grzywny.
Mamy więc ustawę, która reguluje te kwestie. Dodatkowo, pod jej koniec znajdują się przepisy, które wprowadzają zmiany w innych ustawach. Przede wszystkim chodzi o zmiany w ustawie o transporcie drogowym.
Podobne artykuły
Czytaj także: Faktoring dla transportu
Planowane zmiany w ustawie o transporcie drogowym
Część nowości w ustawie o transporcie drogowym weszła w życie jednocześnie z ustawą o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym. Planowane (słowo klucz – jeszcze nie weszły w życie!) zmiany dotyczą następujących kwestii:
- podmioty zagraniczne wykonujące przewóz na podstawie zezwolenia ministra, wielokrotnego zezwolenia wydanego przez Międzynarodowe Forum Transportu („zezwolenia EKMT”) lub w innych przewidzianych przypadkach będą miały obowiązek przed takim przewozem zgłosić go i uzyskać numer referencyjny do zgłoszenia;
- to samo będzie dotyczyć zagranicznego podmiotu wykonującego przewóz kabotażowy w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy oraz w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych;
- zgłoszenia, o których mowa wyżej, będą musiały zawierać szereg danych identyfikujących podmioty zagraniczne, dane nadawcy i odbiorcy, dane dotyczące załadunku i rozładunku, informacje dotyczące dokumentu przewozowego i zezwolenia, numery rejestracyjne i numery lokalizatora;
- jeśli przewóz obejmuje kilka operacji transportowych, dla których jest wymagane więcej niż jedno zezwolenie, tyle samo zgłoszeń trzeba będzie dokonać;
- zagraniczny podmiot będzie musiał przekazać kierowcy numer referencyjny, dokument zastępujący zgłoszenie oraz potwierdzenie przyjęcia tego dokumentu – bez tych danych i dokumentów kierowca ma obowiązek odmówić rozpoczęcia przewozu towaru;
- inspektorzy będą mogli kontrolować obowiązek posiadania lokalizatora w sytuacjach opisanych wyżej;
- kierowca podczas przewozu będzie miał obowiązek posiadać przy sobie i okazywać na każde żądanie numer referencyjny albo dokument zastępujący zgłoszenie i potwierdzenie przyjęcia dokumentu zastępującego zgłoszenie;
- numeru referencyjnego i dokumentu zastępującego zgłoszenie oraz potwierdzenia przyjęcia nie będą mogli weryfikować upoważnieni pracownicy zarządców dróg publicznych;
- jeśli kontrola wykaże, że nie ma wymaganego zgłoszenia, pojazd ma znaleźć się na parkingu strzeżonym, a przewóz może być kontynuowany dopiero po wykonaniu zgłoszenia i uzyskaniu numeru referencyjnego, chyba że zachodzi sytuacja, w której należy zatrzymać i unieważnić zezwolenie, a następnie zwrócić pojazd;
- wykonywania przewozu drogowego rzeczy bez okazania numeru referencyjnego, dokumentu zastępującego zgłoszenie lub potwierdzenia przyjęcia dokumentu zastępującego zgłoszenie będzie zagrożone grzywną w wysokości 1500 zł;
- wykonywanie przewozu drogowego rzeczy bez zgłoszenia do rejestru zgłoszeń, w przypadku, o którym mowa w art. 28b ustawy o transporcie drogowym, albo zgłoszenie danych i informacji niekompletnych lub niezgodnych ze stanem faktycznym będzie zagrożone grzywną w wysokości 12 000 zł;
- wykonywanie przewozu drogowego rzeczy, w przypadku o którym mowa w art. 28b ustawy o transporcie drogowym z naruszeniem obowiązku, o którym mowa w art. 10a ust. 1 ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (posiadanie lokalizatora) będzie zagrożone grzywną w wysokości 10 000 zł.
Przepisy przewidują także dostosowanie do powyższych zasad treści ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi.
Najważniejszą informacją jest to, że wszystkie omówione wyżej zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2025 roku.
Czytaj także: Ranking firm faktoringowych. Jaki faktoring jest najlepszy dla transportu?
Zmiany w planach
Jesteśmy już blisko końca tej łamigłówki. Podsumujmy – mamy obowiązującą od niecałego roku ustawę o delegowaniu kierowców, która przewiduje zmiany w ustawie o transporcie drogowym. Te zmiany nie weszły jednak jeszcze w życie – ma do tego dojść z początkiem 2025 roku.
I tutaj wchodzi projekt rządowy, który w Rządowym Centrum Legislacji pojawił się 11 kwietnia 2024 r.
Proponowane zmiany nie dotyczą obowiązujących przepisów, ale tych, które mają się dopiero zmienić 1 stycznia 2025 r. Jest to więc nowelizacja jeszcze niezrealizowanej nowelizacji.
Pierwsza zmiana dotyczy planowanego art. 28b ust. 2 ustawy o transporcie drogowym. Zgodnie z nowelizacją zagraniczny podmiot wykonujący przewóz kabotażowy rzeczy, o którym mowa w art. 29 ust. 1 tej ustawy, będzie obowiązany przesłać do rejestru zgłoszeń, przed rozpoczęciem przewozu na terytorium Polski, zgłoszenie takiego przewozu i uzyskać numer referencyjny dla tego zgłoszenia.
W planach jest także zmodyfikowanie treści zgłoszenia. Ma się w nim znaleźć także informacja o tym, czy przewóz wykonywany jest z ładunkiem, czy bez ładunku, oraz informacja o kraju rejestracji pojazdu.
Modyfikacji uległo także wejście w życie wszystkich omawianych zmian, które przyspieszono i teraz jest to 1 lipca 2024 r. Jednocześnie wskazano, że znowelizowane przepisy w zakresie dotyczącym wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy, o którym mowa w art. 28 ust. 1a ustawy o transporcie drogowym, stosuje się od dnia 1 stycznia 2025 r.
Uzasadnienie projektu zmian
Jak wskazał wnioskodawca (Ministerstwo Infrastruktury), zmiany mają przyczynić się do skuteczniejszej kontroli zezwoleń zagranicznych wymaganych przez wiążące nas przepisy umów międzynarodowych. W praktyce pojawił się problem wielokrotnego wykorzystywania zezwolenia uprawniającego tylko do jednokrotnego przejazdu. Podkreślono, że planowany art. 28b ust. 2 będzie znajdował zastosowanie do przewozów towarów pochodzących z państw Unii Europejskiej. Choć traktaty nieprzychylnie patrzą na środki o charakterze podobnym do ograniczeń ilościowych w przywozie towarów, projektowane rozwiązanie to narzędzie do walki z nieuczciwą konkurencją oraz szarą strefą. Za jego słusznością przemawiają porządek i bezpieczeństwo publiczne.
Projektodawca chce skrócić okres oczekiwania na wejście nowych przepisów o 6 miesięcy, ponieważ wymaga tego pilna potrzeba zwiększenia efektywności prowadzonych kontroli. Nie możemy także tak długo czekać na wzmocnienie egzekucji przepisów dotyczących omawianych kwestii. Konieczna jest pilna kontrola międzynarodowego transportu drogowego rzeczy i przewozu kabotażowego, ponieważ to te rodzaje transportu szczególnie silnie oddziałują na nasz rodzimy rynek transportowy.
Jednocześnie projektodawcy wskazali, że wykonywanie międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy, o którym mowa w ustawie o transporcie drogowym (wykonywanie transportu na podstawie zezwolenia wymaganego przepisami umowy międzynarodowej przewozu do lub z państwa trzeciego przez zagraniczny podmiot mający siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o wolnym handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym) zostanie objęte nowymi przepisami, tak jak pierwotnie zakładano, 1 stycznia 2025 r.
Ocena skutków proponowanych zmian
Jak wynika ze sporządzonej przez Ministerstwo Infrastruktury w dniu 4 kwietnia 2024 r. oceny skutków regulacji, zmiany mają pomóc w skuteczniejszej kontroli zezwoleń zagranicznych. Naruszenia dotyczące wymaganych licencji, zezwoleń lub dokumentacji to prawie 10% wszystkich naruszeń, jakie ujawniali inspektorzy w ostatnich latach. Zdaniem projektodawcy potrzeba skuteczniejszych kontroli wynika przede wszystkim z sankcji i kontrsankcji nakładanych przez UE, Rosję i Białoruś, a także z mocnej liberalizacji międzynarodowego transportu drogowego pomiędzy Unią a Ukrainą. Zmiany są także realizacją postulatów osób protestujących na przejściach granicznych z Ukrainą.
Wydaje się, że, choć dalece niewystarczające do rozbrojenia poważnej sytuacji na granicy polsko-ukraińskiej, proponowane zmiany są krokiem we właściwym kierunku. Przyspieszają one wejście w życie zaplanowanej nowelizacji i – jako całość – pozwalają walczyć z patologiami w sektorze transportowym. Same przepisy jednak to zdecydowanie za mało – by zadziałały, potrzebne jest zaangażowanie egzekwujących je urzędników, a z tym bywa już różnie.
Szukasz finansowania firmy transportowej?
Nasz partner Finea specjalizuje się w finansowaniu branży transportowej i nie tylko. To co wyróżnia tę firmę spośród innych to:
✅ Finansowanie za pomocą faktoringu
✅ Sfinansuj swoje faktury
✅ Pieniądze u Ciebie jeszcze tego samego dnia.
✅ Limit do 200.000 PLN
✅ Dedykowany Opiekun dla Twojej firmy
