Prawo większości krajów świata zawiera regulacje, które pozwalają ograniczyć swobodę osób niepotrafiących samodzielnie zajmować się swoimi sprawami. Zazwyczaj dzieje się wtedy, gdy dorosła osoba jest w podeszłym wieku albo choruje i nie do końca rozumie, co się wokół niej dzieje. Tak samo wygląda sytuacja osób niepełnosprawnych intelektualnie. Ubezwłasnowolnienie częściowe polega na przyznaniu kuratora, który może decydować w konkretnych sprawach danej osoby (np. majątkowych). Całkowite ubezwłasnowolnienie z kolei oznacza, że osoba traci zdolność do czynności prawnych i o wszystkich jej sprawach decyduje opiekun. W tym artykule przedstawię, jak doszło do ubezwłasnowolnienia Britney Spears oraz dlaczego sposób wykonywania kurateli spowodował narodzenie się ruchu #FreeBritney.
Kim jest Britney Spears
Mało jest osób urodzonych pod koniec XX wieku, które zupełnie nie kojarzą Britney Spears. Ta amerykańska ikona muzyki pop osiągnęła nieprawdopodobny sukces, sprzedając m.in. 35 mln egzemplarzy debiutanckiego albumu, który nagrała w wieku 17 lat. Sam singiel „…Baby One More Time” z tej płyty rozszedł się w ponad 10 mln egzemplarzy. Lata 2000 – 2005 umocniły pozycję piosenkarki na rynku muzycznym. Britney Spears została nawet wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa za największą liczbę singli notowanych na pierwszym miejscu list przebojów, największą liczbę sprzedanych albumów w Wielkiej Brytanii, oraz jako najczęściej wyszukiwana osoba w Internecie na świecie i najmłodsza artystka, której pięć albumów debiutowało na pierwszy miejscu listy bestsellerów w USA. Choć jeszcze przez długie lata odnosiła sukcesy, jej prywatne życie załamało się w 2008 roku.
Załamanie i ubezwłasnowolnienie
Obserwatorzy życia publicznego podawali różne powody załamania się psychicznego Britney, ale dość powszechnie wskazuje się, że piosenkarka nie udźwignęła presji związanej z osiągnięciem ogromnego sukcesu międzynarodowego w bardzo młodym wieku. Wybuchy nagromadzonych emocji przejawiały się atakowaniem paparazzi czy goleniem głowy na łyso. Przede wszystkim jednak w 2007 r. piosenkarka rozwiodła się z poślubionym trzy lata wcześniej Kevinem Federline’m, z którym ma dwóch synów.
Najważniejsze dla opisywanej sprawy zdarzenie miało miejsce 3 stycznia 2008 r., kiedy piosenkarka odmówiła Kevinowi przekazania dzieci (Spears i Federline nie mieszkali już razem). Wezwana na miejsce policja miała zauważyć, że artystka jest pod wpływem środków odurzających. Britney została umieszczona w szpitalu, a dzień później zawieszono jej prawa rodzicielskie i wyłączną opiekę nad dziećmi przyznano ojcu. Po 4 tygodniach piosenkarka wylądowała na oddziale psychiatrycznym, gdzie przeprowadzono obserwację jej stanu zdrowia. Na podstawie wyników badań sąd orzekł częściowe ubezwłasnowolnienie artystki i ustanowił prawnika Andrew Walleta oraz Jamie’go Spears (ojca artystki) kuratorami, upoważniając ich do zarządu ogromnym majątkiem kobiety.
Jamie Spears
James Parnell Spears, bo tak brzmi pełne nazwisko ojca piosenkarki, stał się jednym z głównych powodów powstania ruchu #FreeBritney. W 2019 roku sędzia orzekająca w przedmiocie ubezwłasnowolnienia nakazała przeprowadzenie szczegółowego audytu z prowadzenia kurateli.
Mężczyzna od początku pozostawał w ostrym sporze z fanami Britney, którzy domagali się zakończenia kurateli. Cały ruch nazwał żartem, a uczestników – fanami teorii spiskowych. Pomimo tego w 2019 roku sąd tymczasowo zastąpił Jamie’go na stanowisku kuratora wieloletnią opiekunką Britney, Jodi Montgomery. Zastępstwo zostało w sierpniu 2020 roku przedłużone do lutego 2021 r.
Wśród zarzutów, jakie artystka stawiała ojcu, znalazły się:
- skierowanie na odwyk i umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym wbrew jej woli;
- nadużywanie władzy kuratora;
- wywoływanie u niej lęku;
- znęcanie się nad nią.
Działalność w okresie kurateli
O tym, jak kuriozalna wydaje się sprawa ubezwłasnowolnienia piosenkarki niech świadczy to, że mimo kurateli w dalszym ciągu prowadziła aktywne życie zawodowe. W tym czasie wydała 4 albumy studyjne, zagrała epizod w popularnym serialu oraz brała udział w szeregu uroczystości, na których obierała nagrody muzyczne.
Przede wszystkim jednak artystka prowadziła intensywną działalność koncertową. W okresie kurateli Britney odbyła następujące trasy koncertowe:
- The Circus Starring: Britney Spears (2009) – 97 występów na terenie Ameryki Północnej, Europy i Oceanii;
- Femme Fatale Tour (2011) – 79 występów w Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Europie oraz Azji;
- Britney: Live in Concert (2017) – 11 występów w Azji;
- Piece of Me Tour (2018) – 31 występów w Ameryce Północnej i Europie.
Dodatkowo w ramach rezydentury Britney: Piece of Me, artystka dała w Las Vegas 100 koncertów w latach 2014-2015. Następnie przedłużyła kontrakt i ostatecznie do 2017 roku zagrała tam 248 koncertów.
Co więcej, piosenkarka udzielała się także w mediach. W 2012 r. była jurorką w amerykańskiej edycji X Factor, pojawiła się także w programach Good Morning America oraz Good Morning Britain. Współpracowała z Ellen DeGeneres.
Wszystko to sprawia, że co najmniej zastanawiające jest uznawanie artystki za osobę niezdolną do prowadzenia swoich spraw życiowych. Tak samo zaczęli myśleć ludzie, którzy doprowadzili do powstania ruchu mającego na celu uwolnienie Britney od krępujących ją więzów prawnych.
Ruch #FreeBritney
Choć fani od początku kurateli podważali tę decyzję, ruch uwolnienia Britney nabrał rozpędu dopiero w 2019 roku, gdy pojawiły się informacje, że ojciec artystki samodzielnie odwołał kolejną zaplanowaną rezydenturę w Las Vegas. Jamie Spears miał poważne problemy zdrowotne, które wskazała Britney jako przyczyny pogorszenia swojego zdrowia psychicznego. W przestrzeni publicznej pojawiły się także informacje, że jest przetrzymywana w szpitalu psychiatrycznym wbrew swojej woli. Po opuszczeniu zakładu artystka zaczęła dzielić się swoimi zarzutami wobec kuratora, co spowodowało wybuch emocji jej fanów.
Choć ruch nie miał sformalizowanej struktury, a jego uczestnicy pracowali w nim za darmo, zaangażował wiele osób. Członkowie #FreeBritney na własną rękę zaczęli prowadzić śledztwo w sprawie wykonywania kurateli – analizowali wpisy w mediach społecznościowych artystki, weryfikowali dokumenty sądowe, organizowali spotkania online i demonstracje przed sądami i miejscami, gdzie odbywały się koncerty. Działalność ruchu wspierali m.in. Cher, Miley Cyrus czy Paris Hilton.
Działania zaczęły przynosić efekty i opinia publiczna zauważyła problem piosenkarki. Zagrożony poczuł się także Jamie Spears, który wynajął firmę ochroniarską infiltrującą #FreeBritney. Na wiecach i spotkaniach ruchu zaczęli pojawiać się agenci firmy w celu wykazania, że jego członkowie stanowią zagrożenie. Ostatecznie nic to jednak nie dało, a sprawa zakończenia ubezwłasnowolnienia ikony muzyki pop zyskała przychylność opinii publicznej.
Wygrana w sądzie i zakończenie kurateli
Ostatnim poważnym przełomem w sprawie był film „Kto wrobił Britney Spears?” (do obejrzenia TUTAJ), w którym zaprezentowano szczegóły kariery i kurateli artystki. Dzieło wywołało ogromne poruszenie, skłoniło Justina Timberlake’a do publicznych przeprosin Britney i doprowadziło do nowelizacji prawa w stanie Kalifornia. Po zmianach osoby ubezwłasnowolnione mogą same wybierać prawnika oraz otrzymują pomoc asystenta prawnego, którego zadaniem jest poprawa jakości ich życia. Sprawa wpłynęła także na senatorów Demokratów, którzy zażądali zwiększenia nadzoru nad sposobem prowadzenia opieki nad osobami ubezwłasnowolnionymi.
Jak wynika z dokumentów sądowych, Britney od lat starała się o uchylenie kurateli. W czerwcu 2021 r. przed sądem złożyła zeznania, w których obciążyła swojego ojca oraz ujawniła szczegóły ubezwłasnowolnienia. Na początku lipca doszło do zmian personalnych, których skutkiem było między innymi zatrudnienie przez piosenkarkę prawnika Mathew S. Rosengarta. W wyniku jego działań ojciec artystki 12 sierpnia 2021 r. zrzekł się funkcji kuratora, 29 września sąd zwolnił go z tego stanowiska, a 12 listopada całkowicie uchylono ubezwłasnowolnienie.
Majątek Britney Spears szacowany jest na 60 mln dolarów. To astronomicznie mała kwota biorąc pod uwagę, że z samych tylko występów podczas rezydentury w Las Vegas artystka osiągnęła ponad 1 miliard dolarów przychodu. Z drugiej strony, artystka od dłuższego czasu publikuje kontrowersyjne zdjęcia na swoim Instagramie, a jej dzieci nie chcą mieć z nią kontaktu, przez co teoria o jej problemach psychicznych wydaje się być prawdopodobna. Jednak czy to uprawniało jej ojca do ubezwłasnowolnienia córki i nakazania jej kontynuowania kariery muzycznej, żeby zwiększyć swój majątek?
Sprawa ma wiele wątków i wszystko zależy od punktu widzenia, dlatego, żeby zapoznać się z całą sprawą warto poznać relację dwóch stron – Jamiego i Britney Spears. Możecie się z nimi zapoznać w dwuodcinkowym dokumencie „Britney Spears kontra ojciec”, który możecie obejrzeć na platformie Player.pl.
