Historia Ferruccio Lamborghini jest równie niezwykła, jak samochody, które tworzył. Prześledźmy zatem bardziej szczegółowo jego życie, karierę i dziedzictwo, odkrywając interesujące fakty, nieznane historie i tajemnice, które uczyniły go legendą świata motoryzacji.
Zbuntowany nastolatek z pasją
Ferruccio Lamborghini urodził się w 1916 roku w Renazzo we Włoszech. Był synem zamożnych winiarzy Antonia i Eveliny Lamborghini, którzy pragnęli wpoić mu pasję do rolnictwa. Niemniej Ferruccio miał inne plany na przyszłość. Po ukończeniu szkoły podstawowej rozpoczął naukę w profesjonalnym instytucie szkoleniowym Taddia Brothers, będącym tyglem tamtejszych przedsiębiorców. Po uzyskaniu świadectwa, pomimo sprzeciwu ojca, który zamierzał powierzyć mu zarządzanie winnicą, Ferruccio Lamborghini decyduje się rozpocząć szkolenie w warsztacie lokalnego mistrza kowalstwa, gdzie zgłębia tajniki obróbki żelaza i spawania. Jednak praca kowala nie była mu przeznaczona. Ferruccio od najmłodszych lat ciągnęło do mechaniki.
Pierwsze kroki w branży motoryzacyjnej
Ferruccio Lamborghini już od dziecka odznaczał się uporem i zawziętością, dlatego po usilnych prośbach udało mu się namówić właściciela najważniejszego warsztatu samochodowego w Bolonii Righiego, aby ten przyjął go na staż. Ówcześnie w warsztacie głównie zajmowano się konserwacją pojazdów wojskowych. Ten krótki okres okazał niezwykle cenny z perspektywy doświadczenia i kompetencji Ferruccio, dlatego w wieku 18 lat wraz ze swoim najlepszym przyjacielem Marino Filippinim, z którym pracował już u Righiego, otworzył warsztat w Renazzo.
Podobne artykuły
Jak pasja może rosnąć podczas wojny
Kariera motoryzacyjna Ferruccio stanęła pod znakiem zapytania w czerwcu 1940 roku, kiedy to Włochy na mocy sojuszu z III Rzeszą wzięły udział w II wojnie światowej. Wtedy młodego pasjonata motoryzacji wcielono do włoskiej armii i wysłano na wyspę Rodos (wówczas znajdującej się na terytorium Włoch), i przydzielono do 50. Autoreparto Misto di Manovra, podlegającego bezpośrednio głównemu dowództwu sił zbrojnych wyspy. Nie była to jednak całkowicie czarna karta w życiorysie dziedzica winnego, ponieważ zamiast na front, Ferruccio trafił w dobrze znane mu miejsce, a mianowicie do warsztatu samochodowego. Żołnierze wcieleni do jednostki, znanej jako „Autocentro”, byli odpowiedzialni za konserwację i naprawę wszystkich pojazdów wojskowych na wyspie, co dla Ferruccio oznaczało możliwość pracy z najbardziej wyrafinowanymi osiągnięciami włoskiego i zagranicznego przemysłu mechanicznego.
Przełożeni byli pod wrażeniem umiejętności Ferruccio, dlatego najpierw powierzali mu naprawy swoich prywatnych pojazdów, a następnie awansowali go na szefa oddziału warsztatowego. Dobra passa mechanika nie trwała jednak długo, ponieważ 3 września 1943 roku Włochy ogłosiły kapitulację. W tym czasie Ferruccio wraz z innymi żołnierzami uciekł z Rodos, ale już po kilku dniach wraca do warsztatu w cywilnym stroju, aby namówić faszystów, żeby pozwolili mu otworzyć własny warsztat na Rodos. Na jego szczęście dowodzący tam żołnierze III Rzeszy postanowili wykorzystać jego umiejętności mechaniczne, zamiast wtrącić go do więzienia.
Po dwóch latach współpraca z żołnierzami niemieckimi odbiła mu się czkawką. Pod koniec wojny w 1945 r. wyspa przeszła w ręce Brytyjczyków, a Ferruccio został aresztowany jako kolaborant i zwolniony dopiero w następnym roku. To wtedy młody mechanik poznał swoją przyszłą żonę i postanowił wrócić do ojczyzny, aby rozkręcić swój własny biznes.
Pierwsze Lamborghini było… ciągnikiem
Po powrocie do Włoch Ferruccio napotkał specyficzną sytuację – ze względu na usytuowanie geograficzne z dala od głównych dróg i infrastruktury, jego rodzinne strony Centese przetrwały wojnę w lepszej kondycji niż wiele innych rejonów Włoch, jednak rolnictwo, które przez wieki było głównym źródłem utrzymania w tym regionie, znalazło się w stanie kryzysu. Ta sytuacja stwarzała wyjątkowe perspektywy dla Ferruccio, który prognozował nowy kierunek rozwoju rynku automatyzacji rolnictwa i dzięki uproszczonej biurokracji wymaganej do rozpoczęcia działalności przemysłowej, zdecydował się poddać próbie swoją wiedzę techniczną i mechaniczną w nowym biznesie.
W tym czasie rynek był zdominowany przez produkujące pojazdy z silnikami spalinowymi firmy Fiat, Landini i Motomeccanica, co pozostawiało spore możliwości ulepszeń technologicznych, choćby za pomocą wykorzystania silników diesla. Pod koniec 1947 roku Ferruccio Lamborghini postanawia wyprodukować wydajny, ale potężny ciągnik przeznaczony dla właścicieli małych gospodarstw wiejskich. Kupuje wszelkiego rodzaju tanie nadwyżki sprzętu wojennego, ulepsza silniki i układy paliwowe oraz projektuje bardzo prostą ramę wewnętrzną. Owocem tej pracy był ciągnik „Carioca”, oficjalnie zaprezentowany 3 lutego 1948 roku.
Pomoc Ojca
Sprzęt stworzony przez firmę Ferruccio Lamborghini przypadł do gustu rolnikom. Jego ciągniki były rozchwytywane, dlatego Ferruccio decyduje się na rozszerzenie produkcji. Brakowało mu jednak środków. Na szczęście z odsieczą przybył ojciec, który zgodził się na oddanie bankowi gospodarstwa pod zastaw. Ferruccio otrzymał pożyczkę i kupił tysiąc 6-cylindrowych silników Morris o pojemności 3500 cm3 zasilanych gazem, zatrudnił większą liczbę pracowników i rozpoczął produkcję ciągnika L33, będącego następcą modelu „Carioca”. W 1950 roku roczna produkcja firmy osiąga 200 sztuk, pracuje w niej 30 osób, a jej zarządzaniem zajmuje się Annita, druga żona Ferruccio, którą ten poślubił na krótko po śmierci pierwszej wybranki.
Jak ważna jest mądra kobieta u boku mężczyzny
Ferruccio odznaczał się dalekowzrocznością, ale nie miał żyłki do interesów, dlatego druga żona idealnie go dopełniała i stała się równym partnerem w tworzeniu marki Lamborghini. Annita kształciła się w dziedzinie ekonomii i wykorzystywała swoją wiedzę do prowadzenia rachunkowości firmy Lamborghini. Zajmowała się księgowością, a także organizacją personelu i przez ponad dwie dekady pełniła większość obowiązków kierowniczych w Lamborghini. Była również jedną z osób, które powstrzymywały Ferruccio przed bezmyślnym trwonieniem środków firmy na swoje kosztowne pomysły. Doskonale radziła sobie w swojej pracy, dlatego stała się jednym z dwóch kowali sukcesu tej firmy.
W 1951 roku firma musi przenieść się do większego budynku. Ferruccio kupuje pole o powierzchni dziesięciu tysięcy metrów kwadratowych, gdzie niegdyś znajdował się tor wyścigowy i zakłada pierwszy zakład produkcyjny z prawdziwego zdarzenia, który nazywa Trattori Lamborghini.
Złota era Lamborghini
Na początku lat 50. właściciele Lamborghini stoją w obliczu transformacji z firmy-producenta w przemysłowca. Liczba pracowników rośnie wraz ze wzrostem produkcji, a marka Lamborghini staje się znana na całym świecie. Jednostka produkcyjna wymaga coraz więcej miejsca. Zakład rozrasta się niemal bez przerwy. W okresie poprzedzającym boom gospodarczy Ferruccio po raz kolejny trafia w dziesiątkę. Na moment przed pojawieniem się konkurencji, dostrzega następny potencjalny obiekt pożądania Włochów.
Od kilku lat produkuje ciągniki z silnikiem Diesla i wkrótce uzyskuje licencję od MWM (Motoren Werke Mannheim) na produkcję tych silników we Włoszech. W tym czasie ówczesny rząd włoski wydaje nową ustawę przyznającą rolnikom pożyczki na zakup maszyn rolniczych, pod warunkiem że są one produkowane w kraju. Ustawa napędza wzrost produkcji.
Projektowane są nowe produkty i kontynuowane inwestycje. W latach 60. w Lamborghini Trattori zatrudnienie znajduje już niemal 400 pracowników, produkujących 25-30 sztuk ciągników dziennie.
Niezłomny, przedsiębiorczy duch Ferruccio
Lata 60. utwierdziły Lamborghini Trattori na pozycji lidera w branży. Modele wprowadzane na rynek odnosiły wielki sukces, a nazwisko Ferruccio jest znane na całym świecie. Jednak to nie zaspokaja jego ambicji. W 1959 roku, podczas podróży do Stanów Zjednoczonych, Ferruccio Lamborghini odwiedza kilka firm produkujących piece do ogrzewania domów i zaczyna myśleć o zaadaptowaniu tego pomysłu na rodzimym gruncie. Uznaje piece za przyszłościowy trend, mający zastąpić kotły węglowe. Po dokładnej ocenie sytuacji Ferruccio rozpoczyna swoją przygodę z branżą grzewczą. Zatrudnia najlepszych dostępnych mu techników i w mniej niż rok buduje nowy zakład w Pieve di Cento, o nazwie Lamborghini Bruciatori Condizionatori.
Ferrucio wkracza do świata motoryzacji
I tak oto powoli zbliżamy się do początku ery samochodów Lamborghini. Jest koniec 1962 roku. Ferruccio zwołuje cały personel, aby ogłosić zamiar rozpoczęcia budowy samochodów. Wybór kierownika projektu pada na inżyniera Gian Paolo Dallarę, młodego projektanta szczycącego się doskonałym zapleczem technicznym, z którym Ferruccio nawiązuje głęboką relację zawodową i osobistą. Projekt silnika zostaje natomiast przydzielony Giotto Bizzarriniemu, który przez cztery lata pracował w Ferrari. Po raz kolejny Ferruccio wie, czego chce. Jego nowa maszyna ma mieć silnik V12, cztery wały rozrządu w głowicy, dwa zawory na cylinder i układ suchego smarowania misy olejowej. Podobnie jak w przypadku innych produktów, zaprzęga do pracy najlepszych pracowników konkurencji i rozpoczyna produkcję swojego samochodu marzeń.
W tym samym roku Ferruccio Lamborghini miał też odwiedzić ranczo słynnego hodowcy hiszpańskich byków przeznaczonych do walki, Don Eduardo Miury, w Sewilli. Lamborghini, (co ważne w tej historii – zodiakalny byk) był pod takim wrażeniem majestatycznych zwierząt Miura, że postanowił wykorzystać wizerunek rozszalałej bestii, jako emblemat firmy motoryzacyjnej, którą wkrótce założył.
Konfrontacja z Enzo Ferrari, która zmieniła bieg historii motoryzacji
Co skłoniło Ferruccio Lamborghini do powrotu do pasji motoryzacyjnej? Urażona duma. W 1963 znany producent traktorów i ciągników, niezadowolony z własnego Ferrari, postanawia skonfrontować się z Enzo Ferrari. I to właśnie to mimolotne spotkanie na zawsze zmienia bieg historii motoryzacji.
Enzo Ferrari nie miał ochoty słuchać krytyki dotyczącej usterki w samochodzie Lamborghiniego, dlatego zbył go słowami:
Ty się zajmij traktorami, a ja zajmę się samochodami.
Wtedy wściekły Lamborghini postanowił rozpocząć produkcję własnych sportowych samochodów, które będą szybsze i lepsze od Ferrari. Niedługo po tym zaczyna prace nad swoją pierwszą konstrukcją, Lamborghini 350 GT, która zadebiutowała na targach samochodowych w Turynie w 1964 roku. Wkrótce po tym Lamborghini zatrudnia pięciu byłych kluczowych pracowników Ferrari, zwolnionych wcześniej za sprzeciw wobec wpływu żony Enzo na decyzje produkcyjne. To dzięki ich pomocy, Lamborghini szybko wchodzi na rynek luksusowych samochodów.
Mechanikę miałem we krwi i wiedziałem, że mogę pokonać Ferrari
– Ferruccio Lamborghini
Mimo początkowych sukcesów, dopiero model Lamborghini Miura z 1966 roku wywołuje prawdziwą rewolucję. Od tego czasu marka Lamborghini w rzeczywistości stała się poważnym konkurentem dla Ferrari. Czy Ferruccio kiedykolwiek spotkał się jeszcze z dumnym Enzo Ferrari? Legenda głosi, że w 1993 roku Ferrari siedział w restauracji w Modenie i udawał, że nie widzi swojego nowego konkurenta, który wszedł do restauracji.
Enzo Ferrari nigdy więcej się do mnie nie odezwał. Przyznaję, że to wspaniały człowiek, ale niezwykle łatwo było go wyprowadzić z równowagi
– Ferruccio Lamborghini
Ferruccio chce wystawić nowy samochód na targach motoryzacyjnych w Turynie w 1963 roku. Kupuje pole w Sant’Agata Bolognese, a technicy rozpoczynają pracę w warsztacie, podczas gdy w międzyczasie fabryka zostaje przekształcona w Lamborghini Automobili. Firma zostaje otwarta jesienią 1963 roku: w tym samym czasie zostaje zaprezentowany silnik 350 GT. Po prezentacji w Turynie, a następnie w Genewie, rozpoczyna się masowa produkcja.
Lamborghini to wyrafinowanie, luksus i perfekcja
– Ferruccio Lamborghini
Trudne decyzje w czasach kryzysu
Koniec lat 60. wyznacza początek nowej ery we włoskich fabrykach. W tym okresie firma Lamborghini Trattori po raz pierwszy została dotknięta poważnym kryzysem, który wpłynął na wiele sektorów włoskiej gospodarki. We wcześniejszych latach w Lamborghini Trattori przeprowadzono radykalną transformację produktu, która objęła większość firmy zarówno z punktu widzenia finansowego, jak i organizacyjnego. Liczba pracowników podwoiła się, kiedy zatwierdzono ogromne zamówienie na ciągniki od państwa Boliwii. Jednak sytuacja polityczna w tym południowoamerykańskim kraju nagle się zmieniła po zamachu stanu, co sprawiło, że nowy rząd anulował zamówienie. W rezultacie w 1970 r. na terenie fabryki znajdowało się 5 000 gotowych do sprzedaży ciągników. Co więcej, działalność firmy została silnie dotknięta przez strajki pracowników i działalność związków zawodowych.
Wiosną 1971 r. kryzys wydaje się powoli ustępować za sprawą sprzedaży budynków zakładu FIAT, który jest zainteresowany otwarciem się na bogaty w wysoko wyspecjalizowaną siłę roboczą region Cento. Każdy pracownik Lamborghini ma wybór: albo przejść do Fiata, albo podążać za Ferruccio w nowej firmie zlokalizowanej w Pieve. W 1970 roku Lamborghini Burners zostaje przeniesione do Dosso, gdzie w międzyczasie ukończono nowoczesny obiekt zaprojektowany w celu dostosowania do zwiększonej produkcji klimatyzatorów, kotłów i piecy – Lamborghini Calor.
Dzięki odzyskanej płynności finansowej osiągniętej dzięki sprzedaży ciągników wyprodukowanych pierwotnie dla Boliwii i wsparciu lojalnych pracowników firma Ferruccio wydaje się odradzać, ale sytuacja pozostaje poważna. W 1972 roku władze marki podejmują kolejną drastyczną decyzję. Chodzi o sprzedaż 51% udziałów w Lamborghini Automobili. Pierwsze sygnały dotyczące kryzysu naftowego, oszczędności i presja społeczna prowadzą do poważnych konsekwencji. Lata kryzysu dają się we znaki markom luksusowym, dlatego w 1973 r. Ferruccio postanawia sprzedać markę Trattori firmie Same, której rok wcześniej przekazał zarządzanie.
La Fiorita – czyli Ferruccio wraca do korzeni
Po podjęciu decyzji o porzuceniu swoich firm Ferruccio zaczyna szukać idealnej przestrzeni na starość z dala od zgiełku przemysłowego świata. Kupuje ziemię w pobliżu jeziora Trasimeno (La Fiorita), gdzie przeprowadza się w 1974 roku. W ciągu kilku lat zamienia starą chatę porośniętą ostrokrzewem w jedną z najnowocześniejszych posiadłości rolniczych w Europie – modernizuje gospodarstwo, kupuje więcej ziemi, angażuje jednego z najbardziej doświadczonych winiarzy we Włoszech, aby stworzyć innowacyjną winnicę. Początkowo Ferruccio przeprowadza się do willi La Fiorita, aby odpocząć i polować. Jednakże jego przedsiębiorcze zapędy sprawiają, że wkrótce przekształca tę ziemię w renomowaną farmę, gdzie organizowane są obozy tenisowe, golfowe i pływackie. To tam Ferruccio Lamborghini dożywa swoich ostatnich dni – umiera w 1993 roku otoczony przyjaciółmi.
Dziedzictwo Lamborghini
Wszystkie firmy Ferruccio Lamborghiniego działają do dziś. . Córka Ferruccio, Patrizia Lamborghini, prowadzi winiarnię Lamborghini w jego posiadłości w Umbrii, a jego syn, Tonino projektuje kolekcję odzieży i akcesoriów pod marką Tonino Lamborghini, a także Town Life, elektryczny mikrosamochód. Dodatkowo w 1995 roku otworzył muzeum, które honoruje dziedzictwo Lamborghini, Centro Studi e Ricerche Ferruccio Lamborghini w Dosso (Ferrara), które zostało przeniesione do Argelato (Bolonia) w 2014 roku i otrzymało nową nazwę – Ferruccio Lamborghini Museum.
Pod koniec 1998 r. zawirowania wokół własności zostały na dobre zażegnane, kiedy potężny koncern AUDI AG nabył markę Lamborghini za 110 milionów dolarów i niezwłocznie uruchomił program restrukturyzacji i modernizacji firmy. W rezultacie ostatnie dwa modele Diablo 2000 i 2001 odznaczały się znacznie lepszą jakością niż poprzednie samochody – szczególnie w przypadku desek rozdzielczych i wnętrz. Dzięki AUDI marka zyskuje na jakości i prestiżu, wprowadzając nowe modele takie jak Murcielago, Gallardo, Aventador i Huracan, a nazwisko Lamborghini pozostaje symbolem luksusu i doskonałości. Co więcej, w 2022 roku Automobili Lamborghini zakończyło najlepsze półrocze w swojej historii: sprzedaż, obroty, wynik operacyjny i rentowność osiągnęły rekord wszechczasów. W pierwszych sześciu miesiącach 2022 roku wartość globalnych dostaw wyniosła 5 090 sztuk (+4,9%), a pod względem wskaźników finansowych obroty osiągnęły 1,332 mld euro, co stanowi wzrost o 30,6% w porównaniu z pierwszymi sześcioma miesiącami 2021 roku. Zysk operacyjny zwiększył się z 251 do 425 mln euro.
W 2023 roku marka Automobili Lamborghini kontynuowała świetną passę. Pierwsze dziewięć miesięcy przebiła poprzedni rekord, osiągając obroty w wysokości ponad 2,12 miliarda dolarów i sprzedając 7 744 samochody. Dyrektor generalny Stephan Winkelmann przypisuje ten sukces umiejętnościom i strategicznej wizji firmy, sugerując elektryzującą przyszłość, dzięki nadchodzącemu Revuelto – pierwszej hybrydzie plug-in Lamborghini.
Podsumowanie
Dzisiaj samochody marki Lamborghini pozostają jednymi z najbardziej pożądanych na świecie, a dzieci Ferruccia, Tonino i Patrizia, kultywują pamięć o ojcu i matce, angażując się w różne przedsięwzięcia związane z marką. Dziedzictwo Ferruccia Lamborghiniego trwa, a firma pozostaje synonimem luksusu, szybkości i doskonałego wzornictwa.
Chcesz zgłębić historię Lamborghini?
Zapraszamy na platformę Player.pl, gdzie możesz obejrzeć m.in. film „Lamborghini: człowiek, który stworzył legendę”. Co poza tym znajdziesz na tej aplikacji?
✅ Nowości kinowe
✅ Interesujące reality show
✅ Aktualne informacje z Polski i ze Świata
✅ Kultowe seriale
✅ Produkcje z najlepszymi aktorami na świecie
