Ubiór, poza funkcją praktyczną, stanowi odzwierciedlenie przemian historycznych, a także istotnych wydarzeń społecznych, kulturowych, gospodarczych i politycznych, co sprawia, że branża modowa i modelingowa to wielomilionowy przemysł, charakteryzujący się z jednej strony wielkimi pieniędzmi, blichtrem i splendorem, a z drugiej zaciekłą konkurencją i rywalizacją. W związku z tym dzisiaj przyjrzymy się polskiej odnodze tego sektora, prześledzimy historię najbardziej rozchwytywanych polskich modelek i domów mody, a następnie rzucimy światło na kwestie finansów i przyszłości polskiego modelingu.
Historia polskiej mody i modelingu
Pierwszy znany nam pokaz mody w Polsce miał miejsce 1924 roku w podwarszawskim Milanówku z okazji otwarcia pierwszej polskiej fabryki jedwabiu. Zorganizować go miała pierwsza dama – Michalina Mościcka. Na przełomie lat 20 i 30 polska moda prężnie się rozwijała, jednak to zmieniło się wraz z wybuchem II Wojny Światowej.
Światowa moda zaczęła wstawać z kolan na krótko działań wojennych, głównie za sprawą otwieranych butików oraz pokazów mody, zwanych wówczas „przeglądami”. Te ostatnie pojawiły się już wiosną 1947 roku, kiedy Christian Dior zachwycał paryżanki nowym „lookiem” — krojem spódnicy w kształcie litery „A”. Niestety takie nowinki były nieosiągalne dla większości Polek, bowiem w tym czasie Polska gospodarka nie otrząsnęła się jeszcze z kryzysu i nie uporała z reperkusjami wojennymi, a do uszycia spódnicy tego typu potrzeba było kilkunastu metrów materiału. Nie oznacza to jednak, że polski światek modowy nie istniał.
Jak czytamy w magazynie Culture, powojenna moda polska zwróciła się ku przeróbkom, lub, jak powiedzielibyśmy obecnie, recyklingowi. W prasie opisywano, że to „twórcze przetwarzanie” wywoływało największy podziw wśród polskich elegantek. W 1957 roku otwarto Dom Mody Przemysłu Odzieżowego Telimena, natomiast w 1958 roku polskie przedsiębiorstwo państwowe Moda Polska. I to właśnie te dwa domy mody stały się kolebką polskiego modelingu – za sprawą organizacji pierwszych pokazów modowych oraz komercyjnych sesji zdjęciowych.
Pierwsze polskie agencje modelek
Mimo że pierwsze pokazy mody na ziemi polskiej miały miejsce już w latach 50. i 60., to prawdziwą rewolucję przyniósł dopiero rok 1990. Wówczas powstała pierwsza polska agencja modelek założona przez Lucynę Szymańską o nazwie D’Vision, której powstanie zapoczątkowało dynamiczny rozwój rodzimej branży modowej. To właśnie w D’Vision swoją karierę zaczęła najsłynniejsza polska modelka w historii – Anja Rubik. Poza nią agencja wypromowała także takie modelki jak Kasia Jujeczka, Zuzanna i Julia Bijoch, Maja Salamon, czy Dominika Robak.
W 1995 roku otwarto kolejną ważną agencję w polskim modelingu o nazwie Model Plus. Firma prowadzona przez Dariusza Kumosę przyczyniła się do rozwoju kariery, takich modelek, jak Magdalena Frąckowiak, Małgorzata Bela, czy Ola Rudnicka. Z kolei w 1996 roku Katarzyna Sawicka założyła GAGA Models, gdzie rozpoczęła się historia jednej z najbardziej rozchwytywanych polskich modelek Moniki JAC Jagaciak.
Polski modeling w liczbach
Przewiduje się, że w 2023 roku przychody z sektora modowego w Polsce sięgną 3,73 miliarda dolarów. Lwia część z tej sumy pochodzi z modelingu oraz marketingu. Polska branża modelingu jest jednym z kluczowych sektorów gospodarki kreatywnej. To znajduje odzwierciedlenie w rosnącym wpływie polskich modeli i modelek na światową scenę mody.
Najpopularniejszymi rodzajami modelingu w Polsce są modeling katalogowy, haute couture, reklamowy oraz modeling fitness. Polskie modelki i modele cieszą się dużym uznaniem zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym. Ich zarobki nie zawsze są imponujące, jednak wizja sławy przyciąga do tej profesji coraz więcej młodych talentów.
Zgodnie z danymi zaprezentowanymi przez serwis GoWork za profesjonalne zdjęcia publikowane w katalogach w Polsce otrzymuje się wynagrodzenie między 300 a 800 złotych brutto, a jednorazowy udział w pokazie mody to około 400-500 złotych. Praca modelek jest bardziej opłacalna za granicą, gdzie za godzinę pracy, jako fotomodelka można zarobić od 100 dolarów, a podczas pokazuj minimum 200 dolarów. Jednak wysokość zarobków modelki uzależniona jest od doświadczenia, rozpoznawalności jej marki osobistej, agencji, oraz kontraktu, jaki zawrze z konkretną firmą.
Polskie top modelki na świecie
Na przestrzeni lat modelki z Polski odnosiły liczne sukcesy arenie międzynarodowej i zyskały uznanie najważniejszych projektantów i fotografów. Oto największe gwiazdy polskiego modelingu.
Anja Rubik
Anja Rubik to jedna z najbardziej rozpoznawalnych polskich modelek, która bezsprzecznie stała się ikoną mody i stylu. Droga Anji Rubik do sławy rozpoczęła się w młodym wieku. Urodziła się 12 czerwca 1983 r. w Rzeszowie, a karierę modelki rozpoczęła, mając zaledwie 15 lat. Jej wyjątkowa uroda i talent szybko zyskały uznanie modowych sław. Od tego czasu Anja Rubik gościła na okładkach ponad 30 wydań Vogue’a, a także w licznych magazynach, na wybiegach i w kampaniach reklamowych. Współpracowała z luksusowymi markami, takimi jak Gucci, Dior czy Fendi, a także została uhonorowana tytułem Najlepszej Modelki Świata przez prestiżowy portal modowy Models.com. To świadczy o jej wyjątkowym statusie w świecie mody.
Jednak osiągnięcia Anji Rubik wykraczają daleko poza jej karierę w modelingu. Poza sukcesami zawodowymi Rubik jest również wpływową postacią w mediach społecznościowych. Modelka może pochwalić się prawie 1,6 miliona obserwujących na Instagramie i prawie 439 tysiącami obserwujących na Facebooku, dzięki czemu ma rzeszę lojalnych i zaangażowanych fanów, którzy chętnie śledzą jej podróż i wspierają jej przedsięwzięcia.
Anja Rubik to również prawdziwa przedsiębiorczyni z różnorodnym portfolio zainteresowań biznesowych. Prócz udanej działalności w modelingu, podjęła się różnych przedsięwzięć, w tym założenia własnych czasopism i uruchomienia swojej własnej linii zapachowej. Jest właścicielką nieruchomości w Nowym Jorku, Paryżu i Warszawie, a jej kolekcja ekskluzywnych samochodów obejmuje między innymi Mercedesa-Maybacha, Cadillaca Escalade i Bentleya. Jej przedsiębiorczość przyczyniła się nie tylko do jej sukcesu, ale także odegrała znaczącą rolę w imponującej wartości netto jej marki osobistej, która w 2023 roku została wyceniona na 11 milionów dolarów.
Monika JAC Jagaciak
Monika JAC Jagaciak to kolejna supermodelka z Polski, która szturmem zdobyła uznanie najsłynniejszych projektantów i fotografów. Już na początku swojej kariery w 2007 roku została ambasadorką marki Hermès, niedługo później pojawiła się na okładce magazynu „Jalouse”, a w 2008 roku została zaproszona na australijski festiwal mody „Australian Fashion Week”, co wywołało kontrowersje spowodowane jej młodym wiekiem. Po roku występowała już na pokazach Calvina Kleina, a po dwóch latach, jako jedyna szesnastolatka w historii, stała się twarzą kampanii kosmetyków Chanel. W 2012 roku pojawiła się na okładce Vogue, a 2015 została Aniołkiem Victoria’s Secret, jednak po roku zrezygnowała z tej posady.
W 2019 roku urodziła córkę i od tego czasu jej działalność zawodowa skupia się na mediach społecznościowych. Korzysta z platform takich jak Facebook, Instagram i Twitter. Jej konto na Instagramie ma 51 000 obserwujących, natomiast konto na Twitterze (obecnie X) śledzi 565 tys. osób. W 2022 toku wartość netto marki osobistej Moniki „Jac” Jagaciak szacuje się na milion dolarów.
Joanna Krupa
Na koniec warto pomówić także o gwieździe fotomodelingu. Konwencjonalna uroda Joanny Krupy, głównej jurorki hitu TVN i platformy Player.pl „Top Model” (do obejrzenia TUTAJ), nie dawała jej przewagi w świecie haute couture, co nie oznacza, że nie zrobiła ona oszałamiającej kariery jako modelka i postać medialna. Joanna Krupa znalazła inną niszę modelingową. Zamiast starać się konkurować o miejsca na okładkach magazynów modowych, czy na pokazach postanowiła zająć się fotomodelingiem komercyjnym.
Joanna Krupa rozpoczęła karierę modelki w późnym wieku nastoletnim, po tym jak przekonała swoją matkę do przeprowadzki rodziny do Los Angeles, aby rozpocząć karierę modelki i aktorki. Od tego czasu Joanna Krupa pojawiła się na ponad okładkach 120 magazynów. Gościła na łamach takich czasopism jak FHM, Shape, Inside Sport, Stuff, Steppin’ OUt, Teeze, Personal, Envy i Maxim. W 2004 roku została wybrana „Najseksowniejszą modelką kostiumów kąpielowych na świecie” i „Modelką roku” niemieckiego wydania magazynu dla mężczyzn Maxim.
Dwukrotnie pojawiła się na okładce Playboya i regularnie występowała jako modelka bielizny dla Frederick’s of Hollywood. W 2009 roku rozpoczęła swoją przygodę z reality show, występując w programie „Superstars”. Następnie wzięła udział w Amerykańskim „Tańcu z gwiazdami”, a także wystąpiła w kilku kontrowersyjnych reklamie PETA.
Wystąpiła również w różnych filmach, w tym „Planeta małp”, „Straszny film 4” i „Skinner Box”. Przez kilka sezonów Joanna była członkiem obsady „The Real Housewives of Miami”. W 2013 roku Zicana Jewelry nazwała Krupę twarzą swojej kolekcji Classique i zmieniła jej nazwę na Joanna Krupa Collection i wprowadziła na rynek linię strojów kąpielowych we współpracy z Hapari. W 2014 roku Joanna wraz ze swoją przyjaciółką Gabi Gutierrez założyła organizację non-profit Angels for Animal Rescue, oraz schronisko dla zwierząt w Studio City w Kalifornii.
W styczniu 2015 roku Krupa wytoczyła proces gwieździe „The Real Housewives of Beverly Hills” Brandi Glanville na kwotę 2 milionów dolarów po tym, jak Glanville fałszywie oskarżyła ją o cudzołóstwo i wygłosiła obraźliwe komentarze na temat jej genitaliów w odcinku „Watch What Happens Live with Andy Cohen” z 2013 roku. Z kolei pod koniec 2015 roku Krupa i 31 innych modelek złożyło pozew o 5,3 miliona dolarów przeciwko klubowi dla swingersów Miami Velvet za wykorzystanie ich zdjęć na stronie internetowej klubu, kontach w mediach społecznościowych i materiałach promocyjnych bez ich zgody. We wrześniu 2019 r. Miami Velvet zostało zobowiązane do zapłaty modelkom 892 500 dolarów zadośćuczynienia.
W 2004 roku Joanna kupiła dom o powierzchni w Encino w Kalifornii za 670,000 dolarów, a w 2014 roku poinformowano, że dom był zagrożony przejęciem, ponieważ była winna 725,000 dolarów kredytu hipotecznego, jednak gwiazda zaprzeczyła zarzutom, a dom w 2016 roku dom został sprzedany za 689,000 dolarów. Joanna jest również właścicielką domu w Hollywood Hills, o którym zrobiło się głośno w 2016 roku, gdy czterech uzbrojonych rabusiów włamało się do domu i zraniło mężczyznę; uważa się, że w lutym tego roku doszło również do włamania do tego domu. Obecnie wartość netto marki osobistej Joanny Krupy wycenia się na blisko 8 milionów dolarów.
Przyszłość polskiego modelingu
Przyszłość polskiego modelingu jest obiecująca. Na horyzoncie co rusz pojawiają się wschodzące gwiazdy w Polski. Na firmamencie szczególnie jasno świecą obecnie Martyna Wilkiel, która pojawia się na pokazach Dolce & Gabbana, Alta Moda i Elisabetty Franchi, Philosophy di Lorenzo Serafini, Aniye Records, Genny, Sunnei, Diesel czy Marylin, Kornelia Korpusińska, która swoją urodą uświetniła pokazy Fendi, Saint Laurent, Valentino, Dries Van Noten, Celine, No. 21, Commes des Garcons, Rick Owens i Dolce & Gabbana, oraz Sylwia Kuta, mogąca pochwalić się pracą dla najsłynniejszych luksusowych marek od Gucci i Prada, przez Loewe, aż po Giambattista Valli i Sportmax
Podsumowanie
Branża modelingu w Polsce rozwija się w dynamicznym tempie, a nasze rodaczki występują na pokazach najsłynniejszych projektantów i w materiałach reklamowych czołowych światowych marek, więc jeśli marzy Ci się kariera w tej branży, to najwyższa pora zacząć – a pierwszym krokiem w tym kierunku może być choćby śledzenie losów przyszłych modelek w programie „Top Model”, dostępnym na Player.pl.
Pomóż nam ulepszać portal
Dzięki Twojej opinii zmienimy nasz portal pod Twoje wymagania. Wypełnij krótką ankietę i daj nam znać, jakich treści szukasz. Chcemy się zmieniać dla Ciebie!