Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje istotne zmiany w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Mają one związek z postępującą cyfryzacją usług publicznych. Czego będą dotyczyć nowe regulacje i jak wpłyną one na sytuację przedsiębiorców?
Prosty dostęp do danych
Zgodnie z planowanymi zmianami (numer z wykazu UD50) podmioty uprawnione uzyskają możliwość dostępu do danych zamieszczonych w KRS za pośrednictwem API. Są to usługi sieciowe, które umożliwiają automatyczne pobieranie danych przez systemy informatyczne. Żeby jednak było to możliwe, konieczna jest zgoda Ministra Sprawiedliwości. W tym kontekście należy dodać, iż chodzi tutaj o podmioty publiczne, a więc np. urzędy i sądy, a także o podmioty niepubliczne, które realizują zadania publiczne (np. niektóre fundacje).
Do uzyskania zgody Ministra Sprawiedliwości, o której mowa powyżej, niezbędne jest spełnienie przez dany podmiot następujących warunków. Po pierwsze, dane muszą być wykorzystywane w związku z realizowaniem zadań publicznych. Po drugie, systemy identyfikujące użytkownika muszą zapewniać bezpieczeństwo. Po trzecie, konieczne jest wdrożenie zabezpieczeń – zarówno o charakterze technicznym, jak i organizacyjnym.
Co ważne, podmioty uprawnione do korzystania z dostępu będą musiały spełnić szereg warunków, o których mowa w projektowanym art. 4e ustawy o KRS. Mianowicie chodzi tutaj o:
- niezbędność dostępu do realizacji zadań ustawowych lub zleconych przez podmiot publiczny zadań publicznych;
- posiadanie i stosowanie urządzeń lub systemów teleinformatycznych umożliwiających identyfikację użytkowników danych;
- stosowanie zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych chroniących dane przed wykorzystaniem niezgodnym z celem;
- istnienie odpowiednich warunków technicznych po stronie Centralnej Informacji.
Podmiot, który wystąpi z wnioskiem o udzielenie zgody, będzie musiał złożyć szczegółowe oświadczenia oraz wyznaczyć osobę do kontaktów technicznych. Z kolei Minister Sprawiedliwości będzie mógł cofnąć zgodę, odmówić jej wydania albo wyrazić zgodę. Z punktu widzenia podmiotów uprawnionych istotną informacją jest, że dostęp do API będzie bezpłatny.
Na podmiotach, które uzyskają zgodę, będzie spoczywał obowiązek informacyjny. Otóż będą one musiały zgłaszać do Centrum Informacji w szczególności zmiany, które wpływają na bezpieczeństwo i legalność dostępu do danych. Gdyby bowiem ustały przesłanki dostępu, podmiot powinien powstrzymać się od korzystania z niego. W tym kontekście warto wskazać, że zgodnie z projektowanym art. 60a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym osoba uzyskująca informacje z KRS za pośrednictwem usług sieciowych bez uprawnienia podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zniesienie obowiązku publikacji wpisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym
Zgodnie z projektowanymi zmianami zniesiony zostanie obowiązek publikowania wpisów KRS w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Twórcy projektu wskazują, iż obecnie obowiązek ten nie jest do niczego konieczny, albowiem dane z KRS dostępne są w Internecie. Co więcej, zniesienie tego wymogu przełoży się na wymierne oszczędności dla przedsiębiorców.
Projektowane zmiany dotyczą również domniemań prawnych związanych z wpisami do KRS. Mianowicie od dnia wpisu do rejestru nikt nie będzie mógł zasłaniać się jego nieznajomością, z wyjątkiem czynności dokonanych w ciągu 16 dni od dnia wpisu, jeśli osoba trzecia wykaże brak wiedzy o wpisie. Gdyby istniały rozbieżności pomiędzy wpisem a ogłoszeniem, obowiązywać będzie treść wpisu.
Rejestr stowarzyszeń i akta rejestrowe w formie elektronicznej
Celem nowych regulacji jest uproszczenie procedur, stąd też postępowania rejestrowe dotyczące wszystkich podmiotów mają ulec ujednoliceniu. Z tego względu wszelkie wnioski do KRS będą składane wyłącznie w formie elektronicznej. Co więcej, akta rejestrowe będą prowadzone w systemie teleinformatycznym.
To jednak nie wszystko. Otóż dokumenty papierowe, które stanowią podstawę działania sądu z urzędu, zostaną przetworzone na formę elektroniczną.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
W dniu 28 maja 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw został skierowany przez Marszałka Sejmu do Biura Legislacyjnego. Następnym krokiem będzie przygotowanie opinii.
Zgodnie z projektowanymi zmianami nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od ich ogłoszenia. Wyjątkiem będą jednak regulacje dotyczące elektronizacji akt rejestrowych i składania wniosków. Mają one bowiem zacząć obowiązywać z początkiem miesiąca następującego po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia. Wynika to z konieczności odpowiedniego przygotowania systemów teleinformatycznych i wdrożenia nowych procedur.
Wszelkie zmiany legislacyjne, których celem jest uproszczenie procedur i ograniczenie formalnością są mile widziane przez przedsiębiorców. Z całą pewnością projektowane regulacje wychodzą naprzeciw tym oczekiwaniom. W tej chwili nie wiadomo jednak, kiedy dokładnie wejdą one w życie.
Czy Ty też nie znosisz czekać na przelew od kontrahentów?
Termin płatności na fakturze może wynieść nawet kilkadziesiąt dni, a pieniądze są potrzebne tu i teraz. Nie czekaj z założonymi rękami, skorzystaj z eFaktor i wymień faktury na gotówkę.
➔ Zaliczka do 100%
➔ Pieniądze z faktury w 24 godziny na koncie
➔ Finansowanie do 15 000 000 zł