Popularność produkcji energii ze źródeł odnawialnych rośnie coraz szybciej. W dzisiejszym wydaniu Rzeczpospolitej możemy przeczytać dane mówiące o tym, że udział energetyki wiatrowej w miksie energetycznym w tym półroczu wzrósł o 2.6 pp (z 12,8 do 15,4 proc), tak samo jak fotowoltaiki (z 8 do 10,6 proc.). W obecnych warunkach zmiana podejścia do produkcji i zużycia energii to nie fanaberia, lecz konieczność. Wzrost świadomości ekologicznej, rosnące koszty paliw kopalnych, uzależnienie państw od dostaw zewnętrznych, oraz polityczne i społeczne naciski na redukcję emisji gazów cieplarnianych sprawiają, że odnawialne źródła energii (OZE) stają się coraz bardziej popularne. W Polsce także obserwujemy rosnące zainteresowanie energią odnawialną jako alternatywą dla tradycyjnych źródeł energii. W niniejszym artykule zastanowimy się, czy inwestowanie w OZE w Polsce jest opłacalne, analizując różne aspekty tego zjawiska.
Definicja OZE
Odnawialne źródła energii (OZE) to takie, których wykorzystywanie nie wiąże się z długotrwałym ich deficytem, ponieważ ich zasób odnawia się w relatywnie krótkim czasie w przeciwieństwie do zasobów nieodnawialnych, takich jak węgiel, ropa naftowa czy gaz ziemny.
- Energia słoneczna – wykorzystanie promieniowania słonecznego do produkcji energii elektrycznej za pomocą paneli fotowoltaicznych lub wytwarzania ciepła za pośrednictwem kolektorów słonecznych.
- Energia wiatrowa – zastosowanie powietrza do napędzania turbin wiatrowych, które generują energię elektryczną.
- Energia wodna – wykorzystanie nurtu wody w rzekach i jeziorach, a także energii pływów i fal morskich do produkcji energii elektrycznej.
- Energia geotermalna – produkowanie energii elektrycznej lub bezpośredniego ogrzewania z ciepła z wnętrza Ziemi.
- Biomasa – zastosowanie materiałów organicznych, takich jak drewno, odpady rolnicze i przemysłowe, do produkcji energii poprzez spalanie lub inne procesy przemiany.
OZE na świecie w liczbach
Globalny rynek energii odnawialnej rozwija się dynamicznie. Produkcja energii elektrycznej z OZE ma osiągnąć 8 386 mld kWh w 2024 roku, z prognozowaną roczną stopą wzrostu (CAGR) na lata 2024-2029 wynoszącą 4,22%. Zgodnie z danymi Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA) w 2023 roku przybyło świecie 473 GW mocy odnawialnych źródeł energii – co sprawia, że obecnie OZE zajmuje 43% udziału w globalnej produkcji energii. Prym w kwestii nowo zainstalowanych ustrojstw OZE wiedzie przede wszystkim energia słoneczna i wiatrowa, odpowiadająca 98% zainstalowanych urządzeń. Instalacja paneli fotowoltaicznych i wiatraków jest szczególnie popularna w Azji zwłaszcza w Chinach, gdzie zwiększono swój potencjał o 63%, osiągając 297,6 GW.
Jak czytamy w podsumowaniu raportu Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej:
W 2023 r. wzrost mocy odnawialnych źródeł energii wzrósł w porównaniu z 2022 r. i utrzymał się znacznie powyżej długoterminowego trendu. Ma to przełożenie na udział OZE w całości wytwarzanej energii; w 2022 r. wynosił on 40,4%, rok później natomiast już 43,2%. IRENA stwierdza przy tym jednak, że aby osiągnąć cel postawiony na szczycie COP28 w Dubaju, a więc potrojenie globalnych zdolności wytwarzania energii przez źródła odnawialne do 2030 r. – tak, aby całościowa moc zainstalowana wynosiła 11 TW – należy robić jeszcze więcej.
Wartość netto rynku OZE szacuje się na setki miliardów dolarów, a prognozy wskazują na dalszy wzrost. Globalne inwestycje w odnawialne źródła energii przekraczają 300 miliardów dolarów rocznie. Największy wzrost obserwowany jest w sektorze fotowoltaiki i energetyki wiatrowej, które dominują w nowych instalacjach.
W Polsce również obserwujemy rosnące zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii. Według danych Urzędu Regulacji Energetyki (URE), na koniec 2023 roku moc zainstalowana OZE wynosiła około 10 GW, co stanowiło około 20% całkowitej mocy zainstalowanej w kraju. To znaczny wzrost w porównaniu do 2020 roku, kiedy moc zainstalowana OZE wynosiła około 7 GW.
Największy udział w Polsce ma energia wiatrowa, która stanowi około 65% całkowitej mocy zainstalowanej w odnawialnych źródłach energii, a na kolejnym miejscu uplasowała się energia słoneczna (fotowoltaika) z udziałem około 30%. Najwięksi gracze na rynku OZE w Polsce to zarówno państwowe koncerny energetyczne, takie jak PGE i Tauron, jak i prywatne firmy oraz inwestorzy zagraniczni.
Produkcja energii z fotowoltaiki i oszczędności
Fotowoltaika to jeden z najszybciej rozwijających się segmentów OZE w Polsce zwłaszcza w warunkach niekomercyjnych – 45% mocy zainstalowanej w 2023 roku to instalacje PV na dachach budynków. Zgodnie z danymi zawartymi w raporcie IEA-PVPS Polska znajduje się na ósmym miejscu na świecie, jeśli chodzi o moc fotowoltaiki zainstalowanej w 2023 roku.
Czy opłaca się kupić mały zestaw fotowoltaiczny?
Fotowoltaika pozwala na znaczące oszczędności. Jak czytamy na łamach KlifEnergy, najpopularniejsza w Polsce instalacja fotowoltaiczna o mocy 6,6 kW może wygenerować oszczędności rzędu 3 500 zł, natomiast większa o mocy 10 kW, stosowana w firmach, przynosi około 6 000 zł zwrotu rocznie. Co więcej, opłacalny może być nawet zakup niewielkich paneli o mocy 2,2 kW – nawet 1 200 zł oszczędności w skali roku.
Produkcja energii przez panele słoneczne zależy od wielu czynników, w tym od lokalizacji, kąta nachylenia paneli oraz warunków pogodowych. Przeciętny panel fotowoltaiczny o mocy 1 kW zainstalowany w Polsce może wyprodukować rocznie od 900 do 1100 kWh energii elektrycznej. Oznacza to, że instalacja o mocy 5 kW produkuje rocznie od 4500 do 5500 kWh energii, co w dużej mierze pokrywa zapotrzebowanie na energię elektryczną typowego gospodarstwa domowego.
Czy inwestowanie w OZE w Polsce jest opłacalne?
Inwestowanie w OZE w Polsce jest opłacalne i konieczne, między innymi, z punktu widzenia końca procesu legislacyjnego nowej dyrektywy unijnej o efektywności energetycznej budynków (European Performance of Buildings Directive, EPBD), która została przegłosowana w marcu tego roku przez europarlamentarzystów. W jej myśl w 2029 i 2030 roku wprowadzone zostanie szereg wymogów i narzędzi służących poprawie efektywności energetycznej w budynkach na terenie Unii Europejskiej.
Ceny energii elektrycznej a OZE
Ponadto rosnące ceny energii elektrycznej coraz bardziej uszczuplają nasze portfele, sprawiając, że oszczędności wynikające z korzystania z odnawialnych źródeł energii stają się coraz bardziej znaczące. Instalacje OZE, takie jak panele fotowoltaiczne, mogą szybko się zwrócić, przynosząc długoterminowe korzyści finansowe, a liczne programy wsparcia finansowego np. „Mój Prąd”, dotacje, ulgi podatkowe oraz preferencyjne kredyty, znacząco obniżają koszty początkowe inwestycji w OZE.
OZE: Najnowsze trendy i wynalazki w 2024 roku
W 2024 roku można zaobserwować kilka interesujących trendów i wynalazków w dziedzinie OZE. Jednym z nich jest rosnące zainteresowanie technologią agrivoltaiki (ang. Agrovoltaics), która łączy produkcję rolną z instalacjami fotowoltaicznymi. Dzięki tej technologii możliwe jest efektywne wykorzystanie gruntów, co może przynieść korzyści zarówno dla rolnictwa, jak i energetyki.
Magazyn energii – czy się opłaca?
Ponadto prężnie rozwija się sektor magazynowania energii. Nowoczesne baterie i akumulatory litowo-jonowe, o których wspominaliśmy w artykule W co inwestować w 2024 roku?, oraz technologie wodorowe umożliwiają lepsze zarządzanie energią produkowaną z odnawialnych źródeł i zwiększają stabilność sieci energetycznych. Przykłady takich rozwiązań można znaleźć w projektach realizowanych przez czołowych graczy na rynku, takich jak CATL czy LG Chem.
Coraz większą popularność zyskują również inteligentne systemy zarządzania energią, które pozwalają na optymalizację zużycia energii i maksymalizację oszczędności. Dzięki nim użytkownicy mogą monitorować i kontrolować zużycie energii w czasie rzeczywistym, co przekłada się na bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów.
Czy fakturowanie to dla Ciebie strata czasu?
Program Faktura.pl sprawi, że fakturowanie zajmie Ci mniej, niż 30 sekund. Przez pierwszy miesiąc darmowego korzystania z aplikacji zobaczysz, jak jej funkcje uproszczą Ci życie. Oto zalety korzystania z Faktura.pl:
✅ Automatyczne wystawianie faktur cyklicznych
✅ Wysyłka dokumentów z poziomu aplikacji
✅ Program zintegrowany z Krajowym Systemem e-Faktur
✅ Możliwość księgowania swoich kosztów za pomocą kilku kliknięć
✅ Natychmiastowa płatność przy pomocy przycisku „Kliknij, aby opłacić fakturę” umieszczonego na dokumencie
✅ Funkcja magazynu z możliwością zintegrowania z Allegro
Czy OZE to konieczność?
Inwestowanie w odnawialne źródła energii w Polsce jest nie tylko opłacalne, ale także konieczne z punktu widzenia ochrony środowiska i bezpieczeństwa energetycznego. Inwestycje w OZE przyczyniają się do zwiększenia niezależności energetycznej Polski, co stanowi strategiczny atut w kontekście globalnych zawirowań na rynku energii, takich jak niestabilne ceny surowców, konflikty zbrojne czy napięcia geopolityczne. To sprawia, że zielona energetyka staje się coraz bardziej atrakcyjna dla polityków, inwestorów i konsumentów.
Zainteresował Cię ten artykuł? Czytaj więcej takich treści w ramach cyklu „Zadbaj o swój portfel”