Ostatni lipcowy rekord średniej temperatury na całym globie, która przekroczyła 17 stopni Celsjusza pokazuje, że kryzys klimatyczny bez wątpienia stał się faktem. Choć naukowcy biją na alarm już od prawie półwiecza, nie udało się dotąd wprowadzić w światowej gospodarce realnych zmian, które pozwoliłyby na zatrzymanie lub spowolnienie procesu ocieplania klimatu. Dziś świat stanął już nie tylko przed wyzwaniem, ale koniecznością obniżenia emisji gazów cieplarnianych w jak najkrótszym czasie. Aby zatrzymać wzrost temperatury na świecie na poziomie 1,5 stopnia potrzebne jest wprowadzenie gruntownych zmian na stopniu politycznym oraz biznesowym.
Działanie dla planety to też działanie dla portfela
Oczywiście moc sprawczą w sprawie ratowania klimatu ma każdy przedsiębiorca. Nie da się jednak ukryć, że najwięcej zrobić mogą firmy, posiadające największy kapitał. To one są w stanie zainwestować środki w badania, które umożliwią wprowadzenie innowacji. Ze ścieżek, które dziś przecierają liderzy biznesu, w przyszłości będzie mógł skorzystać każdy. Społeczna odpowiedzialność biznesu w zakresie ekologii nigdy nie była tak duża jak teraz.
Warto jednak wyraźnie podkreślić, że działania, jakie wielkie korporacje podejmują na rzecz ekologii przynoszą im już teraz realne finansowe zyski. Wg badania przeprowadzonego przez EY Sustainable Value Study aż 69% badanych firm zadeklarowało, że dzięki prowadzeniu działań na rzecz klimatu uzyskały większą niż przewidywana wartość finansową. Firmy, które już dziś podejmują aktywne działania na rzecz ekologii są lepiej postrzegane przez klientów (wzrosła ich wartość konsumencka),
a także stanowią miejsca, w których chętniej się zatrudniamy (wzrosła wartość dla pracowników). Prawdopodobieństwo wzrostu finansowego w przedsiębiorstwach, będących liderami w działaniach dla klimatu jest 2,4 razy większe niż dla firm aktywnych ekologicznie w małym zakresie lub stawiających pierwsze kroki na tym gruncie.
Do działań na rzecz klimatu przedsiębiorców motywuje również szereg czynników o niefinansowym charakterze. Wyniki badania Climate check: Business’ Views On Enviromental Sustainability przeprowadzonego w 2020 roku przez korporację Deloitte pokazały, że zarządy firm kierują się
w podejmowaniu decyzji proekologicznych poczuciem odpowiedzialności, wynikającym z braku wystarczających działań ze strony rządów, presją ze strony inwestorów i akcjonariuszy oraz poczuciem odpowiedzialności za realizację celów ogłoszonych publicznie. Istotnym pozafinansowym motywatorem jest również ogólny poziom zaniepokojenia społeczeństwa, w tym przedstawicieli biznesu stanem planety. Aż 78% przedsiębiorców, biorących udział w badaniu zadeklarowało, że pracownicy ich firm są mocno zaniepokojeni zmianami klimatu, a aż 91% stwierdziło, że ich firmy odczuły zmiany klimatu na własnej skórze.
Jak biznes może uratować świat
W wielu przypadkach to właśnie nieetyczne i nieekologiczne praktyki wielkich przedsiębiorstw w bardzo dużej mierze przyczyniły się do przyspieszenia tempa ocieplania klimatu. W związku z tym pierwszą wskazówką jest zmiana przez lata utrwalonych praktyk. Nadrzędnym celem jest zdecydowana redukcja emisji gazów cieplarnianych. Na jego osiągnięcie składa się bardzo duża liczba czynników, m.in. zmiana źródeł pozyskiwania energii na źródła odnawialne, wykorzystywanie biopaliw, korzystanie z materiałów z recyklingu, czy zmiana łańcucha dostaw na niskoemisyjny. Firmy – liderzy w badaniu EY z 2022 roku zadeklarowały, że zmniejszą emisję gazów cieplarnianych średnio o 41%.
Zgodnie z prawem klimatycznym UE, emisja w państwach członkowskich powinna zostać obniżona do 2030 roku o 55%, a w 2050 roku powinniśmy uzyskać neutralność energetyczną. Aby zrealizować ten cel, działania biznesu na rzecz środowiska (nie tylko jego liderów) muszą zostać mocno zdynamizowane.
W celu zoptymalizowania procesów w przedsiębiorstwie w kierunku proekologicznym konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych analiz tego, które gałęzie powodują największą emisję CO2 i jakie są możliwości ich transformacji. Przykładem polskiej firmy, która zainwestowała duże środki w tego typu analizy jest producent odzieży LPP, właściciel marek takich jak Reserved, Cropp, czy Sinsay. Posiadając wiedzę, łatwiej będzie podjąć odpowiednie kroki w kierunku zmiany łańcucha dostaw, na taki, który będzie minimalizował ślad węglowy.
Przeprowadzenie takiego badania to bardzo skomplikowany proces, dlatego jeśli przedsiębiorca nie posiada odpowiednich narzędzi lub praktyki, możliwe jest skorzystanie ze wsparcia firmy zewnętrznej. Przykładową instytucją, z której mogą w tym zakresie skorzystać polscy przedsiębiorcy jest KPMG, prowadząca projekt analizy szans i ryzyk, związanych z klimatem. Często takie projekty prowadzą też firmy, które ścieżkę transformacji energetycznej mają już za sobą i decydują się na wykorzystanie zdobytego doświadczenia na budowę nowej gałęzi działalności, którą stanowić ma doradztwo ekologiczne.
Ważnym aspektem jest też podawanie do wiadomości publicznej informacji, dotyczących generowanego śladu węglowego oraz podjętych działań klimatycznych. Takie informacje prezentuje raport, przygotowywany przez międzynarodową organizację CDP, działającą na rzecz budowania niskoemisyjnej gospodarki. Autorzy raportu co roku zapraszają konkretne firmy do udziału w badaniu. Uczestnictwo jest jednak dobrowolne, podobnie jak odpowiedzi na wszystkie zawarte
w kwestionariuszu pytania. W raporcie z 2022 roku tylko 41% firm podało emisje, wytworzone poprzez łańcuch dostaw, a aż 70% badanych nie oceniło, jaki wpływ łańcuch dostaw w przedsiębiorstwie ma na tzw. różnorodność biologiczną, czyli na proces utraty przyrody. Upublicznianie danych, dotyczących śladu węglowego, zużycia wody, czy działań, mających wpływ na bioróżnorodność jest bardzo istotne, ponieważ pełne dane pozwalają na opracowanie bardziej skutecznych i kompleksowych strategii przeciwdziałania dewastacji środowiska dla biznesu.
Sukces to suma małych kroków
Prawda jest taka, że najwięksi przedsiębiorcy mogą wprowadzić najbardziej skuteczne działania, ale to również oni mieli największy udział w dotychczasowej degradacji środowiska naturalnego. Swój wkład w poprawę sytuacji ekologicznej może mieć jednak każdy przedsiębiorca. Poniżej przedstawiam kilka pomysłów na zrobienie pierwszego zielonego kroku w swojej firmie.
-
Oszczędzaj prąd i wodę w miejscu pracy
Dobrym pomysłem będzie wymiana żarówek na żarówki energooszczędne lub lampy LED. Pobór prądu może być przy ich użyciu nawet o 80% mniejszy niż w przypadku zwykłych żarówek. Jeśli chodzi o wodę, możesz zainstalować w umywalkach perlatory, które rozdzielają strumień wody, pozwalając na równie skuteczne utrzymywanie higieny przy znacznie mniejszym zużyciu wody.
W sezonie zimowym postaraj się natomiast nie przegrzewać pomieszczeń. Optymalna temperatura do pracy to ok. 22 stopnie.
-
Uświadamiaj swoich pracowników
Ważne jest też informowanie pracowników o celu podejmowanych działań. Możesz zrobić to np. za pomocą kampanii mailingowej, organizacji warsztatów z ekspertem, czy zorganizowaniu
eko-konkursu dla pracowników. Jeśli chodzi o materiały informacyjne, najlepszym pomysłem będzie wykorzystanie narzędzi cyfrowych. Drukowanie plakatów i ulotek to zbędne zużycie papieru.
Ciekawym osiągnięciem w zakresie edukacji może pochwalić się firma Ecol-Unicon, produkująca urządzenia ochrony wód. Firma wprowadziła bowiem do swojej oferty Hydrofun – Edukacyjny Park Wodny dla dzieci, wykorzystujący wodę deszczową. Hydrofun ma stanowić alternatywę dla tradycyjnego placu zabaw i przy okazji rozrywki, uczyć o tym, jak retencjonować wodę, do czego wykorzystywać deszczówkę oraz z jakich urządzeń hydrotechnicznych można w tym celu skorzystać.
-
Posadź drzewa
Działania CSR’owe bardzo często można łatwo połączyć z integracją pracowników. Świetnym przykładem takiego działania może być akcja wspólnego sadzenia drzew. Ten rodzaj aktywności zyskał w ostatnich latach sporą popularność, dlatego obecnie istnieją firmy, które organizują dla firm takie inicjatywy, np. posadzimy.pl, czy pomagamy-naturze.pl. Tego typu akcje może również pomóc zorganizować dowolne nadleśnictwo w Polsce.
-
Postaw ule
Pszczoły są kluczowe dla naszego ekosystemu. Niestety w związku z kryzysem klimatycznym, używaniem chemii w rolnictwie, czy masową wycinką lasów, co dziesiątemu ich gatunkowi grozi w najbliższych latach wyginięcie wg danych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody. Pomóc w utrzymaniu populacji pszczół przy życiu może budowa uli. Co ważne, ule można postawić dosłownie wszędzie. Często są one lokowane np. na dachach biurowców. Ule na swoich siedzibach postawili w Polsce m.in. Grupa Veolia, Jastrzębska Spółka Węglowa, PKN Orlen, czy Górażdże Cement. W zorganizowaniu takiego przedsięwzięcia może pomóc zewnętrzny wykonawca, np. Pasieka24.pl, czy Akademia Pszczelarza.
-
Zorganizuj warsztaty dla siebie pracowników
W ramach warsztatów możliwe będzie wypracowanie działań możliwych do wprowadzenia w konkretnej firmie. Każde przedsiębiorstwo ma swoją specyfikę i inne działania z zakresu innowacji ekologicznych mogą być dla niego dostępne. Warto zatem skorzystać ze wsparcia ekspertów. Duże warsztaty dla przedstawicieli biznesu są cyklicznie organizowane np. przez Fundację Manifest Klimatyczny w ramach programu Biznes dla Klimatu.
-
Ogranicz drukowanie
Przede wszystkim w dobie digitalizacji dobrym posunięciem jest maksymalne ograniczenie pracy
z dokumentacją w formie papierowej. Postaraj się zastępować materiały drukowane ich wersją cyfrową. Przykładowo, jeśli organizujesz event, wyślij zaproszenia emailem. Dzięki temu zaoszczędzisz nie tylko na druku, ale również nie wytworzysz śladu węglowego, który powstałby w wyniku ich dostarczania za pomocą firmy kurierskiej.
-
Korzystaj z materiałów z recyklingu
Firma Hauraton Polska, zajmująca się produkcją systemów odwadniania może poszczycić się wykorzystaniem jako koryt tworzywowych do produkcji elementów systemów, materiałów w 100% pochodzących z recyklingu. To świetny przykład działania, niwelującego negatywne skutki dla środowiska praktycznie do zera. Zacząć można jednak od mniejszych kroków, np. zakupu używanego sprzętu elektronicznego, czy mebli do biura z drugiego obiegu.
-
Szukaj informacji, wymieniaj się doświadczeniami
W zakresie ekologii w biznesie, konkurencja jest na dalszym planie. Oczywiście przydaje się ona jako motywator do podejmowania działań. Warto jednak stawiać przede wszystkim na wymianę doświadczeń. Często rozmowa z kimś, kto stoi przed podobnymi wyzwaniami skraca drogę do znalezienia sposobów na ich realizację. Właśnie dlatego warto brać udział w eventach, takich jak te organizowane przez Biznes dla Klimatu.
-
Składaj deklaracje, wpisuj działania ekologiczne w cele swojej firmy
Złożenie obietnicy to jeden z najsilniejszych motywatorów. W momencie, kiedy posiadamy już wiedzę o skutkach naszej działalności dla środowiska oraz o możliwościach ograniczenia negatywnych konsekwencji, kolejny krok stanowi publiczna deklaracja, dotycząca działań, jakie planujemy podjąć. Dzięki złożeniu obietnicy, determinacja do osiągnięcia celu wzrośnie, a dobry przykład może zainspirować innych do działania.
Warto również wpisywać wartości ekologiczne jako wartości, jakimi kieruje się firma. Jest to obecnie istotne narzędzie m.in. w employer brandingu. Firmy, dla których ekologia jest ważna są obecnie wysoko cenione przez konsumentów, pracowników i potencjalnych przyszłych pracowników.
Podsumowanie
Opisane działania to jedynie wycinek tego, co biznes aktualnie może robić i robi dla środowiska. Na rynku istnieją tak różnorodne rodzaje działalności, że nie ma sposobu na stworzenie kompletnego katalogu działań proklimatycznych biznesu. Warto jednak pamiętać o tym, że inwestowanie w klimat
i zarabianie idą ze sobą w parze. Doskonałym przykładem na to są biznesy, które powstały z myślą
o środowisku, a działanie na rzecz ekologii jest ich źródłem przychodów. Przykładem takich inicjatyw w Polsce są m.in. Ubrania do Oddania, zajmujące się zbieraniem, sprzedażą i promocją noszenia odzieży z drugiej ręki, czy Saur Polska, będąca liderem w tworzeniu innowacyjnych rozwiązania w sektorze wodno-kanalizacyjnym, umożliwiającym maksymalną ochronę zasobów wodnych.