Od wielu lat podnoszą się w Polsce głosy, że trzeba odstąpić od obowiązku opłacania ZUS-u przez przedsiębiorców. Z jednej strony ryczałtowy ZUS zabija mikroprzedsiębiorców, z drugiej – polski system emerytalny jest niewydolny i każdego roku należy do niego dopłacić miliardy złotych (wg optymistycznych prognoz w 2027 roku przynajmniej 91 mld zł!). Mimo wszystko na razie o zniesieniu obowiązku opłacania składek ZUS polscy przedsiębiorcy mogą tylko pomarzyć. Dlatego warto korzystać z każdej szansy, dzięki której można płacić niższy ZUS. Jedną z takich furtek jest Mały ZUS Plus. Jeżeli chcesz płacić niższy ZUS w 2023 roku, jesteś we właściwym miejscu. Podpowiadam, kto i na jakich zasadach może skorzystać z możliwości opłacania niższych składek ZUS.
Mały ZUS Plus – co to jest?
Wysokie składki płacone każdego miesiąca do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych to jeden z najsilniejszych czynników hamulcowych dla polskiej przedsiębiorczości. Niestety, nic nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie składki ZUS były dobrowolne. Rządzący proponują rozwiązania, które mają odciążyć polskie firmy, chociaż tylko w pewnym zakresie. Jedną z takich świec dymnych jest Mały ZUS Plus.
Mały ZUS Plus zaczął obowiązywać od 1 lutego 2020 roku. W najprostszym tłumaczeniu to niższe składki płacone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i koło ratunkowe dla najmniejszych przedsiębiorców. Ważne, że o ile ulga na start oraz mały ZUS są zarezerwowane dla przedsiębiorców, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, o tyle Mały ZUS Plus to narzędzie również dla przedsiębiorców z kilkuletnim i dłuższym stażem, tj.:
- ulga na start (zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne) – przez 6 miesięcy od rejestracji firmy;
- Mały ZUS (preferencyjne składki na ubezpieczenia społeczne) – przez kolejne 2 lata prowadzenia firmy;
- Mały ZUS Plus (niższe składki na ubezpieczenia społeczne liczone od dochodu z działalności za ubiegły rok kalendarzowy) – dla wszystkich firm, które spełniają warunki ulgi.
Mały ZUS Plus – kto może skorzystać?
Mały ZUS Plus to niższe składki na ubezpieczenia społeczne, które są wyliczane od dochodu z działalności, uwzględniając ubiegły rok kalendarzowy. Najważniejsze założenia MZ Plus:
- przysługuje maksymalnie przez 3 lata w ciągu kolejnych 5 lat (po upływie tego okresu z ulgi można skorzystać ponownie);
- przysługuje przedsiębiorcom o rocznych przychodach (np. za 2022 r.; NIE MYLIĆ Z DOCHODEM) w wysokości do 120 000 złotych.
Poza tym w poprzednim roku kalendarzowym firma musi być prowadzona minimum przez 60 dni. Jeżeli działalność nie jest prowadzona przez cały rok, limit przychodu wylicza się proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia firmy. Warto również dodać, że mały ZUS Plus przysługuje dopiero po zakończeniu opłacania preferencyjnych składek (mały ZUS), które wylicza się od kwoty przynajmniej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Jednocześnie przepisy wskazują, kto nie może skorzystać z ulgi, jaką jest Mały ZUS Plus, tj. przedsiębiorcy:
- rozliczający się w formie karty podatkowej i przy tym korzystający ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT;
- prowadzący także inną pozarolniczą działalność (np. jako wspólnik spółki jawnej);
- wykonujący te same prace, co w tym lub ubiegłym roku kalendarzowym na rzecz byłego bądź obecnego pracodawcy;
- którzy wyczerpali maksymalny okres ulgi (36-miesięcy), a od rozpoczęcia korzystania z MZ Plus nie minęło 5 lat (np. korzystanie z MZ Plus w okresie styczeń 2020-grudzień 2022 pozwala ponownie korzystać z ulgi najwcześniej od 2025 roku).
Mały ZUS Plus vs. mały ZUS i duży ZUS
W przypadku ulgi Mały ZUS Plus składki na ubezpieczenia społeczne są liczone od dochodu z działalności za ubiegły rok kalendarzowy. Za przykład wezmę kwotę 50 000 zł i 100 000 zł dochodu w 2022 roku. Wysokość miesięcznych składek dla przedsiębiorcy rozliczającego się na zasadach ogólnych jest następująca:
100 000 zł (podstawa wymiaru składek społecznych to 4109,59 zł) – łącznie miesięcznie do ZUS trzeba zapłacić:
- 1400,95 zł (z dobrowolną składką chorobową);
- 1 300,27 zł (bez dobrowolnej składki chorobowej).
50 000 zł (podstawa wymiaru składek społecznych to 2 054,80 zł) – łącznie miesięcznie do ZUS trzeba zapłacić:
- 650,14 zł (z dobrowolną składką chorobową);
- 599,80 zł (bez dobrowolnej składki chorobowej).
Dla porównania w 2023 roku składki preferencyjne i duży ZUS wynoszą:
- Mały ZUS w okresie od stycznia do czerwca 2023 r. – 331,26 zł (z dobrowolną składką chorobową) lub 305,61 zł (bez dobrowolnej składki chorobowej);
- Mały ZUS w okresie od lipca do grudnia 2023 r. – 341,72 zł (z dobrowolną składką chorobową) lub 315,26 zł (bez dobrowolnej składki chorobowej);
- duży ZUS – 1418,48 zł (z dobrowolną składką chorobową) lub 1316,54 zł (bez dobrowolnej składki chorobowej).
Fakt, że mały ZUS nie jest taki sam przez cały 2023 rok, wynika z tego, że jest on powiązany z wysokością płacy minimalnej – 3490 zł (I-VI 2023) i 3600 zł (VII-XII 2023).
Warto pamiętać, że powyższe składki ubezpieczeniowe uwzględniają składkę emerytalną, rentową i wypadkową, ewentualnie chorobową (jest dobrowolna) i na Fundusz Pracy (nie trzeba płacić, kiedy podstawa wymiaru składek nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę). Doliczyć do nich należy składkę zdrowotną, która od początku 2022 roku jest obliczana na nowych zasadach. W przypadku rozliczania na zasadach ogólnych (skala podatkowa), składka zdrowotna wynosi 9% względem osiągniętego dochodu (np. 900 zł przy dochodzie 10 000 zł miesięcznie). Nie może być też niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę (314,10 zł – I-VI 2023; 324 zł – VII-XII 2023).
Mały ZUS Plus – jak się zgłosić?
Żeby zacząć korzystać z ulgi Mały ZUS Plus z początkiem roku (np. od 2023 r.), do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgłosić się należy do 31 stycznia. Wystarczy postępować zgodnie z poniższą instrukcją.
- Wyrejestrowanie się z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z dotychczasowym kodem ubezpieczenia (zaczyna się od 05 10, 05 12, jeżeli przedsiębiorca nie korzystał z MZ+; zaczyna się od 05 70, 05 72, jeżeli przedsiębiorca korzystał z ulgi Mały ZUS).
- Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) z kodem ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92.
Warto pamiętać:
- przedsiębiorcy korzystający z ulgi w roku ubiegłym i nadal spełniający jej warunki, nie muszą zgłaszać się ponownie;
- do 20 lutego należy przekazać do ZUS informacje o rocznym przychodzie, dochodzie oraz formach opodatkowania (ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II);
- przedsiębiorcy, którzy korzystali z ulgi MZ+ do 31 grudnia i wykorzystali maksymalny okres 36 miesięcy opłacania niższych składek lub nie spełniają jej warunków w roku kolejnym, muszą wyrejestrować się z ubezpieczeń z aktualnym kodem i zgłosić się z kodem dla dużego ZUS-u;
- przedsiębiorcy, którzy w ciągu roku zakończą opłacanie preferencyjnych składek ZUS (Mały ZUS) i chcą korzystać z ulgi Mały ZUS Plus, wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia muszą dokonać w ciągu 7 dni.
Mały ZUS Plus jest więc ulgą, z której warto skorzystać, oczywiście, o ile jest taka możliwość. Fakt, że limit to 120 000 zł przychodów zamiast dochodów, jest mocno niesprawiedliwy i wyklucza firmy o wysokich kosztach prowadzenia działalności.
Jeżeli jednak założymy, że przedsiębiorca dopiero zaczyna swój biznes, przy optymistycznym scenariuszu niższe składki może opłacać przez 5,5 roku. Najpierw może skorzystać z ulgi na start, później Małego ZUS-u, a w końcu z Małego ZUS-u Plus. Jak pokazałem na przykładzie z dochodem w wysokości 50 000 zł w 2022 roku, miesięcznie w 2023 roku na składkach ZUS względem dużego ZUS-u można oszczędzić 768,34 zł (z dobrowolną składką chorobową) i 716,74 zł (bez dobrowolnej składki chorobowej). Oczywiście różnica się zmniejsza, jeżeli dochód za 2022 rok był wyższy, i odwrotnie – rośnie, jeżeli był niższy.
Czytaj także:
Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 rok?
