Polski Ład 1.0 od 1 stycznia 2022 roku wprowadzał zmiany, które dla podatników w wielu obszarach miały być korzystne lub przynajmniej neutralne. Jednak w praktyce zmiany dotyczące kwoty wolnej od podatku, progów podatkowych oraz składki zdrowotnej nie były z korzyścią dla wszystkich podatników, budziły też sporo wątpliwości. Stąd też, co normalnie nie ma miejsca, w trakcie roku podatkowego wprowadzono modyfikację znaną jako Polski Ład 2.0. Co więcej, część zmian miała dotyczyć całego roku podatkowego. Chaos, chaos, chaos, ale spróbuję zebrać najważniejsze zmiany podatkowe 2022, które są ważne z punktu widzenia Kowalskiego i przydadzą się przy rozliczeniu podatkowym składanym w 2023 roku… w deklaracji za 2022 rok.
Nowe progi podatkowe
Jedną z najważniejszych zmian podatkowych w 2022 roku, jakie wprowadzono z początkiem stycznia, są nowe progi podatkowe dla podatników rozliczających się na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej. Jeszcze w 2021 roku, czyli dla deklaracji składanych w 2022 roku, były one następujące:
- pierwszy próg podatkowy do kwoty 85 528 zł – stawka 17%;
- drugi próg podatkowy przy dochodach powyżej 85 528 zł – nadwyżki powyżej 85 528 zł według stawki 32%.
Od 1 stycznia 2022 roku stawki podatkowe wyglądają inaczej. Dla deklaracji za 2022 rok, a więc składanych w 2023 roku, dochody należy rozliczyć według następujących stawek podatkowych:
- pierwszy próg podatkowy do kwoty 120 000 zł – stawka 12%;
- drugi próg podatkowy przy dochodach powyżej 120 000 zł – nadwyżki powyżej 120 000 zł według stawki 32%.
Warto pamiętać, że w I półroczu 2022 roku do dochodów rzędu 120 000 zł stawka pierwszego progu podatkowego wynosiła 17%. Stawkę na 12% zmieniono z dniem 1 lipca i z taką dochody podatników będą rozliczane za cały 2022 rok.
Niewątpliwie zmiany w tym obszarze są korzystne dla podatników. Podwyższenie pierwszego progu podatkowego do kwoty 120 000 zł i obniżenie stawki podatku do 12% sprawi, że na zmianach zyskają przede wszystkim osoby o niskich lub średnich dochodach. Progi podatkowe dotyczą pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, ale także zarabiających na umowach cywilnoprawnych, emerytów oraz przedsiębiorców rozliczających się według skali ogólnej.
Kluczowym terminem są tutaj dochody, szczególnie w przypadku przedsiębiorców. Dochody to bowiem przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania (prowadzenia działalności).
Przykład:
- jeżeli zarobisz 100 000 zł, zapłacisz 8400 zł podatku (12% ze 100 000 zł – 3600 zł kwoty zmniejszająca podatek);
- jeżeli zarobisz 120 000 zł, zapłacisz 10 800 zł podatku (12% ze 120 000 zł – 3600 zł kwoty zmniejszająca podatek) itp.
Wyższa kwota wolna od podatku w 2022 roku
Wszyscy podatnicy, a przede wszystkim osoby uzyskujące niższe dochody, zyskają na podwyższeniu kwoty wolnej od podatku. Od 1 stycznia 2022 roku wynosi ona:
- kwota wolna od podatku: 30 000 zł;
- kwota zmniejszająca podatek w zaliczkach: 3600 zł.
Oznacza to, że podatnik, który w roku podatkowym uzyskał dochody niższe niż 30 000 zł, nie zapłaci podatku. Wygląda to następująco:
- dochody do 30 000 zł rocznie – bez podatku;
- dochody od 30 001 zł do 120 000 zł rocznie – stawka 12% podatku;
- dochody powyżej 120 000 zł – nadwyżki powyżej 120 000 zł według stawki 32% podatku.
Kwota wolna od podatku od osób fizycznych jest skierowana wyłącznie do podatników rozliczających przychody na zasadach ogólnych (według skali podatkowej 12% i 32%), które rozliczają się z urzędem skarbowym poprzez:
- PIT-36 – m.in. prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą na zasadach ogólnych; przychody zagraniczne; z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy lub poddzierżawy;
- PIT-37 – wynagrodzenia m.in. ze stosunku pracy, umowy o dzieło, umowy zlecenie, emerytury i renty.
Z kwoty wolnej nie mogą więc skorzystać przedsiębiorcy, którzy wybrali inną formę opodatkowania, na przykład podatek liniowy czy ryczałt.
Inne ważne zmiany podatkowe 2022:
- Likwidacja ulgi dla klasy średniej – od 1 stycznia 2022 roku zlikwidowano ulgę dla klasy średniej. Przysługiwała ona pracownikom zatrudnionym na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz stosunku służbowego, pracownikom korzystającym z 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu (m.in. twórcy i artyści) oraz przedsiębiorcom uzyskującym dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej.
- Likwidacja możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku dochodowego od osób fizycznych – przed zmianami część składki na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% z 9%) można było odliczyć od podatku dochodowego.
- Wybór skali podatkowej przez podatników opodatkowanych w 2022 r. podatkiem liniowym lub ryczałtem – możliwa zmiana opodatkowania w trakcie roku na skalę podatkową dla ryczałtowców i rozliczających dochody podatkiem liniowym w związku z obniżeniem stawki dla pierwszego progu na zasadach ogólnych z 17% na 12%.
- Odliczenie składki zdrowotnej przez wybrane grupy podatników – możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania o zapłacone składki zdrowotne do określonego limitu: opodatkowanie podatkiem liniowym (limit roczny 8700 zł), ryczałtem (limit roczny 50 proc. zapłaconych składek), w formie karty podatkowej (limit roczny 19 proc. zapłaconej składki).
- Ujednolicenie terminu dla wszystkich rozliczeń rocznych w PIT – wydłużony termin składania zeznań rocznych PIT-28 oraz PIT-28S do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, dla którego składa się deklarację. Dotyczy to podatników rozliczających się w formie ryczałtu oraz przedsiębiorstw w spadku z opodatkowaniem przyjętym w tej formie.
- Szybszy zwrot VAT przy transakcjach bezgotówkowych – 15-dniowy termin na zwrot VAT dla podatników bezgotówkowych, co ma promować obrót bezgotówkowy w Polsce.
- Możliwość ponownego rozliczenia rodziców z dziećmi – przywrócenie wspólnego rozliczenia dla osób samotnie wychowujących dzieci. Rodzice będący w takiej sytuacji mogą korzystać z podwójnej kwoty wolnej od podatku.
- Preferencje finansowe i społeczne dla rodziców i opiekunów – m.in. kwota zarobków dziecka bez utraty preferencji podatkowych przez rodziców to 12-krotność renty socjalnej (w 2022 roku to 16 061,28 zł); dziecko może korzystać z kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł; od rent rodzinnych dzieci do 18. roku życia nie jest pobierana składka na ubezpieczenie zdrowotne; ulgi podatkowe obejmują zasiłki macierzyńskie rodziców i opiekunów przyjmujących dzieci na wychowanie.
- Wyższy procent podatku organizacjom pożytku publicznego OPP – możliwość przekazania 1,5% swojego podatku (wcześniej 1%).
Oczywiście to tylko cześć zmian podatkowych w 2022 roku, ale najistotniejsze z punktu widzenia największej grupy podatników. Zdecydowanie najważniejsze są dwie najszerzej opisane zmiany, które dotyczą rozliczenia podatku na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Tacy podatnicy mogą korzystać z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 złotych. Poza tym podniesiono pierwszy próg podatkowy do 120 000 złotych i obniżono skalę podatkową z 17% do 12% dla rocznych dochodów na poziomie od 30 001 do 120 000 zł. Niestety, nie tylko w 2022 roku mieliśmy do czynienia z zamieszaniem podatkowym, ponieważ kilka zmian wprowadza także Polski Ład 3.0, który zacznie obowiązywać w 2023 roku, ale nie będą one dotyczyć tak szerokiej grupy podatników.
Więcej o rozliczeniu PIT przeczytasz TUTAJ
Czytaj także:
