Ponad 1 400 zł ZUS-u, które należy co miesiąc odprowadzić, przyprawia o białą gorączkę niemal każdego przedsiębiorcę, a dla wielu jest przesłanką do zamknięcia działalności. Niektórzy próbują oszczędzić na daninach, rejestrując firmy w innych krajach. Czy rzeczywiście ZUS i podatek dochodowy są tam niższe niż w Polsce? Przeanalizowałam pod tym kątem sytuację właścicieli jednoosobowych działalności w Anglii, Czechach, Niemczech i Norwegii. Przeliczając kwoty na złotówki, korzystałam z kursu NBP z połowy czerwca 2023, tj. 1 GBP=5,21 zł, 1 CZK=0,19 zł, 1 NOK=0,39 zł. Zapraszam do lektury.
Ile kosztuje prowadzenie firmy w Wielkiej Brytanii?
W Wielkiej Brytanii odpowiednik jednoosobowej działalności gospodarczej to self-emplyed, co po polsku znaczy samozatrudnienie. W 2023 r. składki na ubezpieczenia dla pracujących w ten sposób wynoszą 72 zł miesięcznie (13,8 GBP), o ile ich roczny dochód nie jest wyższy niż 65 500 zł (12 570 GBP). Po przekroczeniu tej kwoty składki naliczane są procentowo – 9 proc. od dochodu w przedziale od 65 500 zł do 261 900 zł i 2 proc. powyżej tego zarobku. Oprócz tego – dochód do 65 500 zł jest całkowicie zwolniony z podatku dochodowego. Powyżej tej kwoty istnieją trzy progi podatkowe – 20, 40 i 45 proc. Samozatrudnionych zarabiających do 261 900 zł rocznie obowiązuje najniższa stawka, pozostałe płacą najzamożniejsi przedsiębiorcy.
Alternatywą dla self-emplyed jest LTD, czyli coś na kształt polskiej spółki z o.o., ale bardziej dostępna dla przeciętnego Kowalskiego, który chce założyć małą firmę. Przy spółce LTD minimalny kapitał zakładowy wynosi 5,21 zł (1 GBP) a podatek CIT – 17 proc. Prostota rejestracji i prowadzenia działalności w takiej formie to motor napędowy, który sprawił, że w Wielkiej Brytanii jest ponad 4 mln firm LTD.
Podobne artykuły
Jakie są koszty działalności w Czechach?
W Czechach obciążenia przedsiębiorców nie są tak korzystne jak w Anglii, ale sam system wyliczania i poboru opłat jest prosty nawet dla laika. Ci właściciele firm, których roczny przychód nie przekracza 2 mln CZK (ok. 380 000 zł) i nie są VAT-owcami, mogą opłacać daninę ryczałtem. Płatność (w tej samej wysokości przez cały rok) obejmuje składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i podatek dochodowy.
Wysokość składki zależy od przychodu:
- 6 208 CZK (1 180 zł) – przychód do 1 mln CZK,
- 16 000 CZK (3 050 zł) – od 1 do 1,5 mln CZK,
- 26 000 CZK (4 950 zł) – od 1,5 do 2 mln CZK.
Przedsiębiorcy mogą też, zamiast ryczałtu, rozliczać się w bardziej klasycznej formie. Składki uzależnione są wtedy od podstawy wymiaru i wynoszą minimalnie ok. 950 zł. Natomiast podatek to 15 proc. (dla dochodu do 1,2 mln CZK) lub 22 proc. (powyżej 1,2 mln CZK).
Czeski system podatkowy uważany jest za jeden z łatwiejszych. Wg badania International Tax Competitiveness Index Rankings 2022 zajmuje 5. na świecie pod względem prostoty rozliczeń. Dla porównania – Polska znajduje się na 28. miejscu, a na najwyższym stopniu podium jest Estonia.
Ile kosztuje własna działalność w Niemczech?
Niemcy mają dość skomplikowane zasady dla prowadzących działalność. Po pierwsze – ubezpieczenia emerytalne i rentowe z zasady są dobrowolne, ale dla niektórych zawodów obligatoryjne. Po drugie – stawka podatku dochodowego zależy m.in. od klasy podatkowej i od innych należności odprowadzonych w danym landzie. System klas podatkowych podzielony jest na cztery poziomy i dla każdej klasy przewidziane są inne ulgi i inne zwyżki. Z tego powodu nie znając konkretnej sytuacji danego przedsiębiorcy, nie da się wyliczyć jego obciążeń. W dużym skrócie można powiedzieć, że niemieccy właściciele firm płacą podatki wynoszące do 0 do 42 proc.
Warto natomiast wiedzieć, że założenie jednoosobowej firmy w Niemczech nie jest darmowe – kosztuje od 15 do 70 euro (w zależności od landu) i wymaga załatwienia wielu formalności i odwiedzenie wielu urzędów, gdyż dominuje tam papierologia. Drobni przedsiębiorcy, których przychód za zeszły rok nie przekroczył 22 000 euro, mogą zarejestrować Kleingewerbe, co da się przetłumaczyć jako mała działalność gospodarcza. Ten rodzaj działalności nie jest opodatkowany VAT-em, ma niższe stawki podatku dochodowego i pozwala prowadzić prostą księgowość.
Jaki jest koszt firmy w Norwegii?
Jednoosobowa działalność gospodarcza w Norwegii nazywa się enkeltpersonforetak. Jej właściciel płaci odpowiednik polskiego ZUS-u w wysokości 11,4 proc. dochodu i podatek. ZUS od dochodu oznacza, że składki są zerowe, jeśli firma nie zarabia. Natomiast standardowa stawka podatku dochodowego to 22 proc., ale ma on charakter progresywny, czyli rośnie wraz ze wzrostem dochodu. Po przekroczeniu 50 000 NOK (19 500 zł) dochodu w ciągu 12 miesięcy, co nie jest trudne przy skandynawskich zarobkach, trzeba zarejestrować się do VAT.
Jak widać, Norwegia nie jest tanim krajem w porównaniu do Polski pod kątem kosztów prowadzenia działalności, ale rekompensują to wysokie wynagrodzenia. Ponadto przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg i odliczeń niedostępnych w naszym kraju, np. z tytułu opłacania prywatnych planów emerytalnych czy ubezpieczenia zdrowotnego.
Czy Polak może mieć firmę za granicą?
Zasadniczo obywatel każdego kraju Unii Europejskiej ma prawo założyć działalność w innym państwie członkowskim i na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, co wynika to z wewnętrznych regulacji. Ale nie jest to tożsame z całkowitą samowolką co do miejsca prowadzenia firmy. Poszczególne kraje mogą żądać dodatkowych wymogów – np. posiadania lokalnego odpowiednika nr PESEL, który nadawany jest tylko rezydentom.
Mogą tez występować ograniczenia w dostępie do pracy w niektórych branżach, jak jest np. w Niemczech. Tam, żeby prowadzić firmę jako przedstawiciel jednego z ponad 50 zawodów rzemieślniczych, trzeba mieć potwierdzenie kwalifikacji ze stosownego urzędu. Dokument jest wymagany przy zakładaniu działalności jako budowlaniec, piekarz czy fryzjer.
Czy warto założyć firmę za granicą?
Perspektywa prowadzenia firmy za granicą jest kusząca, zwłaszcza dla tych przedsiębiorców, którzy nie mogą korzystać już z żadnych preferencji w Polsce. Przed podjęciem decyzji o rejestracji działalności w innym kraju należy jednak przeanalizować dokładnie przepisy i zwrócić uwagę na kruczki prawne. Kwoty, które podałam w artykule, proszę traktować jako punkt odniesienia, a nie pewnik, ponieważ zagraniczne uregulowania zawierają wyjątki, więc nie ma gwarancji, że każda firma zapłaci ZUS i podatki we wskazanej wysokości.
