Ulga na złe długi – co to jest i komu przysługuje?

Niezapłacona faktura a kwestia podatków to temat, który interesuje głównie przedsiębiorców. W sytuacji kryzysowej każdy szuka jak najlepszego wyjścia – podatnicy VAT mają szansę na uzyskanie tzw. ulgi na złe długi. Bez tej możliwości wiele biznesów mogłoby utracić płynność finansową, tak ważną w prowadzeniu firmy i zarządzaniu budżetem. Istnieje sposób na rozliczenie podatku z niezapłaconych faktur. W tym artykule dowiesz się, na czym on właściwie polega, kto może się o niego starać i jakie są haczyki, o których nie można zapominać.

Czym jest ulga na złe długi? Jakie są alternatywy na walkę z niewypłacalnymi kontrahentami?

Jeśli szukasz sposobu na odzyskanie podatku od faktur przychodowych jeszcze niezapłaconych, to zapoznaj się ze szczegółami opcji, jaką jest ulga na złe długi. Kto może z niej skorzystać? Zasadniczo ulga ta jest skierowana do podatników VAT, ale zapowiada się, że będzie dotyczyła również PIT i CIT. To świetna informacja dla przedsiębiorców, którzy ledwo wiążą koniec z końcem, a niewypłacalni kontrahenci tylko utrudniają sytuację. Ulga na złe długi daje możliwość odzyskania należnego podatku, który przedsiębiorca wcześniej uiścił do urzędu skarbowego.

Czasem obowiązek podatkowy jest nałożony na przedsiębiorcę już podczas wystawienia faktury. Dalsze losy dokumentu – a więc to, czy została opłacona przez klienta, czy też nie – najczęściej schodzi na dalszy plan. Nie pozostaje nic innego jak opłacić podatek z faktur, które jeszcze nie doczekały się opłacenia. Co stanie się sytuacji, gdy przedsiębiorcy nigdy się nie doczekają opłaty?

Dużo przedsiębiorców zaczyna przychylniej patrzeć na alternatywne sposoby finansowania, które jeszcze nie do końca są odkryte w Polsce. Takim jest na pewno faktoring, który pod względem obrotów rok rocznie notuje imponujące wzrosty. W 2022 roku 24,8 tys. firm zgłosiło się do faktorów zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów. Faktoring to w uproszczeniu przyspieszenie otrzymania środków za faktury z odroczonym terminem płatności tzn. wystawiasz fakturę, faktor ją akceptuje i twoja firma otrzymuje środki w ciągu 24h od wystawienia faktury na konto. Co więcej, dzięki temu instrumentowi finansowania można uniknąć niepotrzebnej relacji z niewypłacalnym kontrahentem. Tak to portalowi Bankier.pl tłumaczył Mateusz Skowronek z eFaktor:

Wiele młodych firm traktuje faktoring jako formę weryfikacji potencjalnych kontrahentów. Odpowiedź faktora i przyznanie limitu oznacza, że w oczach faktora kontrahent jest rzetelnym płatnikiem. Dlatego faktorzy pozabankowi bardzo często pomagają młodym firmom w rozwoju.

Wracając jednak do ulgi na złe długi: jeśli po upływie 90 dni od terminu płatności zawartego w umowie z kontrahentem, opłaty nadal nie ma, istnieje możliwość ubiegania się o zwrot zapłaconego wcześniej podatku.

Warunki ulgi na złe długi

Przyjrzyjmy się art. 89a ustawy 1 o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym zapisem podatnik ma możliwość skorygowania podstawy opodatkowania oraz samego podatku. Nie ma konieczności przeprowadzania czynności windykacyjnej – tak naprawdę wystarczy, że upłynęło odpowiednio dużo czasu i przedsiębiorca wie, że należnych pieniędzy już nie odzyska.

Aby móc skorzystać z ulgi podatnik musi spełnić trzy najistotniejsze warunki:

1. Dostawa towaru albo realizacja usługi koniecznie musi być wykonywana na rzecz podatnika VAT (czynnego), który nie jest w momencie upadłości czy też likwidacji.
2. Oba podmioty muszą być zarejestrowane jako czynni podatnicy VAT.
3. Od wystawienia nieopłaconej faktury nie może minąć dwa lata. Poza tym warto pamiętać, że nie ma możliwości skorygowania złożonej już deklaracji.

Uprawdopodobnienie nieściągalności – co to właściwie oznacza?

Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności – z takim pojęciem na pewno zdarzyło ci się spotkać w kontekście ulgi na złe długi. Termin ten odnosi się do wierzytelności nieuregulowanej na przestrzeni 90 dni od upływu jej terminu. Prawo nie przewiduje innych możliwości na początku transakcji, zmusza przedsiębiorców do opłacania podatków od faktur, bez względu na to, czy zostały one opłacone, czy też nie. Mija aż 90 dni i wiesz, że o pieniądzach możesz zapomnieć? To jest właściwy moment na wszczęcie procedury odzyskiwania podatków. Można ją rozpocząć w związku z wierzytelnościami, których nieściągalność się uprawdopodobniła. Korektę można zastosować do części lub do całej wierzytelności nieuregulowanej.

Ulga na złe długi a korekta deklaracji

Aby skorzystać z ulgi na złe długi niezbędna jest korekta deklaracji tzn. konieczne jest skorygowanie deklaracji za okres, w którym tę wierzytelność uznano za uprawdopodobnioną. Korekty można dokonać poprzez plik JPK_V7. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy wykonanie korekty nadal jest możliwe, jeśli faktura została opłacona częściowo. Odpowiedź jest dosyć oczywista – tak, można, ale tylko w odniesieniu do wciąż nieuregulowanej części.

Czy korekta VAT wpływa na podatek dochodowy?

Korekta VAT związana z ulgą na złe długi wykonana przez podatnika VAT ma wpływ na wysokość podatku dochodowego. W takiej sytuacji niezbędne jest również zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Ulga na złe długi a opłacenie faktury

Zdarzają się też takie sytuacje, w których przedsiębiorca miał prawo do skorzystania z ulgi na złe długi i skorzystał z niego, a wierzytelność została uregulowana. Niezbędne jest wówczas zwiększenie podstawy opodatkowania i wykazanie kolejny raz VAT-u należnego od transakcji objętej ulgą.

Przyspieszenie płatności za faktury

Niestety, ale sama ulga często nie wystarczy przedsiębiorcom, którzy borykają się z nierzetelnymi kontrahentami. Szczególnie w przypadku, gdy Twojej firmie potrzeba natychmiastowego finansowania. Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor tak podsumował problem przedsiębiorstw, które wciąż czekają na wpłynięcie przeterminowanych środków na firmowe konto:

Jeśli komuś zdarzy się współpracować z podmiotami, które nie płacą w terminie, nie powinien biernie czekać aż problem sam się rozwiąże. Zwłaszcza teraz, w czasach pełnych wyzwań, dbanie o płynność finansową własnego biznesu powinno być priorytetem dla każdego przedsiębiorcy – niezależnie od wielkości firmy i branży.

Nie dziwne więc, że faktoring notuje takie wzrosty, zarówno w sektorze MŚP, jak i w większych przedsiębiorstwach, którym zależy na płynności finansowej. Faktor nie tylko przyspiesza płatność, ale również weryfikuje płatników praktycznie pod każdym kątem – również tym związanym z ich wypłacalnością. Głównym motywatorem przedsiębiorców w polepszeniu płynności finansowej jest rozwój firmy. Jednak zdarzają się przypadki, w których natychmiastowe finansowanie wynika z innych potrzeb. Mateusz Skowronek z eFaktor:

Bardzo często zgłaszający się do nas po finansowanie przedsiębiorcy potrzebę pilnego otrzymania gotówki motywują koniecznością uregulowania wynagrodzeń ich pracowników. Zależy im na tym nie tylko ze względu na chęć utrzymywania dobrej atmosfery w firmie i wysokiej motywacji do sumiennej pracy. Bardzo istotne jest także ryzyko odejść zatrudnionych, zbyt długo czekających na przelewy. Niskie bezrobocie i tzw. rynek pracownika dają duże możliwości zmiany profesji. Osoba, która nie otrzymuje wynagrodzenia na czas może po prostu poszukać innego miejsca, a czasem nawet odejść z dnia na dzień, jeśli współpracuje na zasadach B2B. Takie obawy wyrażają wnioskujący o finansowanie faktoringowe przedsiębiorcy. Prowizja za udzielenie takiego finansowania jest warta poniesienia, żeby zmniejszyć ryzyko migracji pracowników. W tym przypadku mowa jest już nie o mikrofaktoringu, a o przyspieszaniu przelewów z faktur, jakie wystawia przedsiębiorstwo. 

Windykacja kontra ulga na złe długi

W przypadku korzystania ulgi na złe długi jako przedsiębiorca nie masz obowiązku przeprowadzania windykacji. Zmienia się to w przypadku, gdy sprzedasz wierzytelność. Zastanawiasz się, komu możesz ją sprzedać? Oczywiście mowa o firmie windykacyjnej. Wtedy tracisz możliwość skorzystania z ulgi na złe długi i nie będzie miało znaczenia nawet to, że zyskałeś na tej transakcji tylko ułamek wartości. Jak to wygląda w przypadku faktoringu? Interpretacja Ogólna Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie zasad ustalania wysokości kosztów uzyskania przychodu przy zbyciu wierzytelności własnych w ramach umowy faktoringu mówi jasno, że:

W następstwie umowy faktoringu następuje zmiana wierzyciela tzn. w miejsce podmiotu gospodarczego który dokonał sprzedaży towarów i usług i uzyskał w związku z tym roszczenie wobec dłużnika o zapłatę ceny za sprzedany towar lub usługę, obejmującej kwotę podatku od towarów i usług, roszczenie wobec dłużnika o zapłatę tej ceny przechodzi na faktora. Wierzytelności przenoszone na faktora w ramach faktoringu nie pomniejszały podstawy opodatkowania VAT faktoranta w ramach ulgi na złe długi.

Wskazać należy, iż umowa faktoringu nie jest zdefiniowana w polskich przepisach co oznacza, iż jest traktowana jako „umowa nienazwana”.

Ulga na złe długi – podsumowanie

Każdy przedsiębiorca bez wątpienia potwierdzi te słowa – radzenie sobie z nieterminowymi płatnościami od kontrahentów to jedno z większych wyzwań prowadzenia biznesu i spinania budżetu. Konieczność płacenia podatków nawet od faktur nieopłaconych w ogóle w tym nie pomaga, a przecież firmy na bieżąco muszą regulować wiele należności. Przestoje w płatnościach od klientów mogą poważnie naruszyć płynność finansową, której odbudowanie może trwać długi czas. Ratunkiem może okazać się nie tylko ulga na złe długi, ale też i faktoring. Dzięki nim nie musisz martwić się, że czekają cię finansowe (nieprzyjemne) konsekwencje z powodu nieodpowiedzialności twoich klientów, którzy nie zapłacili za zamówiony towar lub usługę.

W ramach ulgi nie będziesz zobowiązany do ponoszenia dodatkowych kosztów. Może odzyskać zapłacony podatek. Płynność finansowa w twojej firmie ma szansę na podreperowanie. Kontroluj daty, sprawdzaj, co ci się należy i nie odpuszczaj, jeśli płacisz podatki od faktur, które nigdy nie doczekały się uregulowania. Niezapłacone faktury w firmie przestaną być twoją zmorą.

Artykuł możecie przeczytać dzięki firmie eFaktor

Jakie są korzyści korzystania ze wsparcia eFaktor?

Współpraca z eFaktor pozwala:

✅ Przyspieszyć płatności z faktur terminowych
✅ Uzyskać finansowanie do 15 mln złotych najszybciej na rynku
✅ Uzyskać finansowanie przyszłych faktur kosztowych