W kwietniu 2022 roku, w artykule „Piramida finansowa ZUS. Madoff mógłby pozazdrościć”, pisałem, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest najbardziej znienawidzoną instytucją przez Polaków, ocenianą gorzej nawet od Urzędu Skarbowego. Najbardziej ZUS-u nienawidzą przedsiębiorcy, szczególnie ci najmniejsi, wypracowujący 30 proc. PKB, dla których największym obciążeniem są składki ubezpieczeniowe. Niestety, składki ZUS w 2024 roku ponownie będą wyższe. Podwyżka będzie znaczna – w skali roku to ponad 2000 zł!
Składki ZUS jednym z największych obciążeń dla mikroprzedsiębiorców
Zanim wskażę, jak wysokie będą składki ZUS w 2024 roku, najpierw odniosę się do obciążeń fiskalnych mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Celowo odnoszę się do firm z sektora MŚP, ponieważ według Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wypracowują one aż 49,1 proc. PKB, tj.:
- mikroprzedsiębiorstwa – 30,3 proc. PKB;
- małe przedsiębiorstwa – 8,1 proc. PKB;
- średnie przedsiębiorstwa – 10,7 proc. PKB.
Ciekawe badanie przeprowadziła w 2022 roku firma UCE Research. Respondentami było ponad 1000 osób prowadzących działalność gospodarczą, zatrudniających do 10 pracowników oraz osiągających roczny obrót netto do kwoty 2 mln euro. Wskazuje ono, jak dużym obciążeniem jest ZUS dla przedsiębiorców.
Podobne artykuły
Wprawdzie 58,9 proc. uczestników sondażu nie planuje zmienić w najbliższym czasie formy działalności i pozostać przy JDG, ale aż 17,6 proc. przedsiębiorców chce to zrobić – głównie na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę komandytową. Natomiast co dziesiąty przedsiębiorca chce zamknąć firmę (10,1 proc.).
Powodem zmiany formy działalności przez część polskich przedsiębiorców może być chęć rozwoju. Spółka jest też bezpieczniejszą formą, natomiast wymaga pełnej księgowości. Duże znaczenie dla zmiany formy ma ZUS. Aż 24,9 proc. chce to zrobić dla zmniejszenia obciążeń ZUS-owskich, natomiast 20,2 proc. – obciążeń podatkowych.
Natomiast w badaniu „Bieżące obawy mikroprzedsiębiorstw”, również autorstwa UCE Research, podnoszenie składek ZUS to druga w kolejności największa obawa mikroprzedsiębiorców. W 2022 roku wskazało na to 14 proc. firm, przy 5 proc. w 2021 roku i 7 proc. w 2022 roku.
Wysokość składek ZUS w 2023 roku
Niestety, w 2024 roku składki ZUS ponownie będą wyższe. Co gorsza, urosną znacząco. Przypominam, że w 2023 roku pełne składki ZUS (duży ZUS) wynoszą:
- 1418,48 zł – z dobrowolną składką chorobową;
- 1316,54 zł – bez dobrowolnej składki chorobowej.
Przeczytaj też: „Składki ZUS dla przedsiębiorców w 2023 roku„
Wynika to z zasad naliczania. Tak więc przedsiębiorcy, którzy nie korzystają z ulg i nie opłacają preferencyjnych składek (m.in. Mały ZUS), płacą składki od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W 2023 roku wynosi ono 6935 zł, a więc podstawą jest kwota od 4161 zł (60% 6935 zł). Trzeba też pamiętać, że dodatkowo należy zapłacić składkę zdrowotną, której wysokość jest różna w zależności od formy opodatkowania. W przypadku najpopularniejszej formy wybieranej przez JDG – skali podatkowej – jest to 9 proc. podstawy wymiaru, a więc przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne.
Przeczytaj też: „Piramida finansowa ZUS. Madoff mógłby pozazdrościć„
Jakie składki ZUS na 2024 rok?
W związku z tym, że wysokość składek na ubezpieczenie społeczne jest uzależnione z wysokością przeciętnego wynagrodzenia za pracę, zasada jest prosta: wyższe wynagrodzenie to wyższe składki. W 2024 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie ma wynieść aż 7783,07 zł. Podstawa prognozowanych składek społecznych w 2024 roku wyniesie 4669,84 zł (60% 7783,07 zł).
Miesięczna składka ZUS 2024 – 1591,95 zł lub 1477,54 zł (bez składki zdrowotnej):
- składka emerytalna – 911,55 zł;
- składka rentowa – 373,59 zł;
- składka chorobowa – 114,41 zł;
- składka wypadkowa – 77,99 zł;
- składka na Fundusz Pracy – 114,41 zł.
UWAGA! Do powyższej kwoty należy doliczyć składkę zdrowotną!
- Miesięczna podwyżka składek ZUS w 2024 roku względem 2023 roku: +173,47 zł.
- Roczna podwyżka składek ZUS w 2024 roku względem 2023 roku: +2081,64 zł.
Przeczytaj też: „Mały ZUS Plus tylko do 31 stycznia! Spiesz się, bo masz mało czasu!„
UWAGA!
Powyższe wyliczenia są tylko prognozą. Dokładna wysokość składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących firmy będzie znana dopiero jesienią – w październiku lub listopadzie, kiedy pojawi się obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2024 roku. Zaktualizuję wówczas artykuł i podam dokładną wysokość składek ZUS w 2024 roku. Natomiast na pewno wzrost w skali roku będzie oscylował przynajmniej w okolicach 2000 zł i ponad 150 zł miesięcznie.
Przeczytaj też: „Rejestracja w ZUS PUE – jak zarejestrować profil?„
Dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców – czy to możliwe?
Zasadzie dobrowolnego ZUS-u chciałbym przyjrzeć się szerzej w osobnym artykule. Tutaj tylko krótko poruszę tę kwestię, zwłaszcza że miał zostać złożony projekt obywatelski dobrowolnego ZUS-u. Miał, ponieważ osobom odpowiedzialnym za projekt nie udało się zebrać wymaganych 100 000 podpisów, co jest pewnym kuriozum. Natomiast projekt może być też poselski.
Dobrowolny ZUS popiera Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Z sił politycznych postulat ten podnosi przede wszystkim Konfederacja. Ustawa miałaby być wzorowana na niemieckim systemie ubezpieczeń, gdzie od wielu lat funkcjonuje takie rozwiązanie, podobnie jak w Wielkiej Brytanii.
Dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców miałby być odpowiedzią na niesprawiedliwy system składki ryczałtowanej, która dobija zwłaszcza mikroprzedsiębiorców. Natomiast są też przeciwnicy takiego rozwiązania. Nie brakuje ekspertów, którzy wskazują, że w celu obniżenia kosztów pracy mogłoby to doprowadzić do wysypu nowych mikroprzedsiębiorstw. To fakt, jednak należy założyć, że zgodnie z planami dobrowolny ZUS nie dotyczyłby osób pracujących na rzecz byłych pracodawców. Wskazuje się też na brak prawa do emerytury, jednak i ten argument łatwo obalić.
Wydaje się, że prowadzenie firmy w Polsce jest na tyle wymagające, że osoby prowadzące biznesy są wystarczająco rozsądne, iż potrafiliby zadbać o swoją przyszłość, przynajmniej w większości. Zwłaszcza że odprowadzane składki nie są dziedziczone, w przeciwieństwie na przykład do środków na lokatach, kontach oszczędnościowych czy ulokowane w innych aktywach (np. nieruchomości, metale szlachetne).
Niestety, na razie nic nie wskazuje na to, że pojawi się dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców, a osoby prowadzące firmy będą musiały odprowadzać w 2024 roku wyższe składki ZUS. Spadek przychodów oznaczałby bowiem problem z wypłacanymi obecnie emeryturami. Co gorsza, nie mówi się nawet o powiązaniu składki na ubezpieczenie społeczne z dochodem, co na pewno byłoby znacznie sprawiedliwsze od zryczałtowanych składek ZUS.
