Polski Ład oraz Polski Ład 2.0 to reformy podatkowe wprowadzone przez rząd Zjednoczonej Prawicy, które można oceniać dwojako. Wprawdzie podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł to zmiana korzystna dla podatników, już zmiany w zakresie opłacania składki zdrowotnej były wyłącznie negatywne. Nie tylko wprowadziły chaos dla podatników i księgowych, ale znacząco podwyższyły wysokość składki. Obecnie rządząca koalicja, chociaż nie jest w tej decyzji zgodna, zmienia zasady naliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, ale… nie dla wszystkich. Sprawdzamy, co zmieni się w naliczaniu składki zdrowotnej od 1 stycznia 2026 roku, ile zaoszczędzą przedsiębiorcy, a kto straci na tej zmianie.
Składka zdrowotna w 2025 roku
Polski Ład wszedł w życie 1 stycznia 2022 roku. Od tego dnia zmieniły się zasady naliczania składki zdrowotnej. Przede wszystkim zlikwidowano możliwość odliczenia w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT) 7,75 proc. z 9 proc. składki zdrowotnej zapłaconej w danym roku kalendarzowym.
Aktualnie, czyli w 2025 roku osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, umowie cywilnoprawnej oraz emeryci płacą składkę na poziomie 9 proc. wynagrodzenia lub świadczenia brutto. Różnie w zależności od formy opodatkowania składkę zdrowotną nalicza się dla przedsiębiorców:
Podobne artykuły
- Skala podatkowa (zasady ogólne) – 9 proc. od miesięcznego dochodu (przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu), ale nie mniej niż 9 proc. z 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Minimalne wynagrodzenie w 2025 roku to 4666 zł brutto, a więc 75 proc. z tej kwoty to 3499,50 zł. 9 proc. z podanej wartości to 314,96 zł i tyle wynosi minimalna miesięczna składka zdrowotna.
- Podatek liniowy – 4,9 proc. od dochodu. Przedsiębiorcy rozliczający się w tej formie mogą pomniejszyć dochód do opodatkowania o zapłaconą składkę zdrowotną, ale wyłącznie w granicach obowiązujących limitów. W 2025 roku limit ten wynosi 12 900 zł.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – wysokość składki zdrowotnej jest uzależniona od przychodu. Wyróżnia się trzy progi – do 60 000 zł, 300 000 zł i przychody powyżej tej wartości. W 2025 roku składka dla ryczałtowców wynosi 461,66 zł miesięcznie (do 60 000 zł przychodu rocznie), 769,43 zł (dla przychodów rocznych od 60 000 zł do 300 000 zł) lub 1384,97 zł (powyżej 300 000 zł przychodu rocznego). Dodatkowo ryczałtowcy mogą odliczyć od przychodu 50 proc. zapłaconych składek zdrowotnych i w ten sposób obniżyć podstawę opodatkowania.
Przeczytaj też: „Zalety JDG, czyli dlaczego warto zmienić etat na własną firmę„
Ile zajmuje Tobie fakturowanie? W Faktura.pl najszybsi robią to w 30 sekund
Przez pierwszy miesiąc darmowego korzystania z aplikacji zobaczysz, jak jej funkcje uproszczą Ci życie. Oto zalety korzystania z Faktura.pl:
➔ Automatyczne wystawianie faktur cyklicznych
➔ Wysyłka dokumentów z poziomu aplikacji
➔ Program zintegrowany z Krajowym Systemem e-Faktur
➔ Możliwość księgowania swoich kosztów za pomocą kilku kliknięć
➔ Natychmiastowa płatność przy pomocy przycisku „Kliknij, aby opłacić fakturę” umieszczonego na dokumencie
➔ Funkcja magazynu z możliwością zintegrowania z Allegro
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 roku
Po wyborach członkowie obecnie rządzącej koalicji – KO, Trzecia Droga i Lewica – podpisały umowę koalicyjną, której jednym z punktów było wprowadzenie korzystnych i czytelnych zasad naliczania składki zdrowotnej. Z dniem 1 stycznia 2025 roku odstąpiono od absurdu, jakim było naliczanie składki zdrowotnej od sprzedaży środków trwałych. Natomiast najbardziej oczekiwaną zmianą był powrót do ryczałtowego systemu rozliczania składki zdrowotnej. Ważne zmiany w tym obszarze przegłosowano 4 kwietnia 2025 roku.
W myśl nowych przepisów wprowadzono dwuelementową podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Do pewnego poziomu będzie ona ryczałtowa, natomiast od nadwyżki dochodów (przychodów u ryczałtowców) – procentowa:
- Skala podatkowa (zasady ogólne) – część zryczałtowana w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę + 4,9 proc. od nadwyżki powyżej 1,5-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
- Podatek liniowy – część zryczałtowana w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę + 4,9 proc. od nadwyżki powyżej 1,5-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Zmiany wprowadzają również brak możliwości odliczenia składki od dochodu, a więc przedsiębiorcy stracą ulgę podatkową.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – część zryczałtowana w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę + 3,5 proc. od nadwyżki powyżej 3-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Również w tym przypadku ustawa uchyla możliwość odliczania zapłaconych składek w celu zmniejszenia podstawy opodatkowania.
Przeczytaj też: „Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku – czy można, jak to zrobić?„
Zmiany w wyliczaniu składki zdrowotnej nie obejmują pracowników i świadczeń emerytalnych. Nadal jest to 9 proc. brutto świadczenia lub pensji. Oznacza to, że zmiany tylko pogłębią różnice pomiędzy składką płaconą przez przedsiębiorców a pracowników, oczywiście na korzyść tych pierwszych.
Teraz ustawa trafi do Senatu, a następnie – jeżeli nie będzie przeszkód – proces legislacyjny zakończy się podpisem prezydenta. Nowe przepisy wejdą w życie od 1 stycznia 2026 roku i mają rocznie kosztować polski budżet 4,6 mld zł. Według rządzących na zmianach zyska blisko 2,5 mln przedsiębiorców, przede wszystkim rozliczający się skalą podatkową i podatkiem liniowym. Natomiast stratni mogą być ryczałtowcy, ale tylko zarabiający większe kwoty w okolicach 60 000 zł miesięcznie.
Przeczytaj też: „Jak oszczędzać na emeryturę – poznaj metody odkładania na świadczenie emerytalne„
Składka zdrowotna 2025 vs. 2026 – wyliczenia
Nie można powiedzieć, że nowy model naliczania składki jest mało skomplikowany. Wręcz przeciwnie, nadal jest to złożone i daleko do rozwiązania, jakie istniało przed 2022 rokiem. Natomiast rzadko przedsiębiorcy samodzielnie odpowiadają za księgowość, ale korzystają z pomocy księgowych lub specjalnych programów i aplikacji.
Poniżej wyliczenia, kiedy i ile mogą oszczędzić przedsiębiorcy na składce zdrowotnej w zależności od formy opodatkowania. Wyliczenia są przedstawione dla minimalnego wynagrodzenia w 2025 roku i przeciętnego wynagrodzenia w czwartym kwartale 2024 roku. Wynosi ono odpowiednio 4666 zł i 8549,18 zł. W 2026 roku będą to wyższe kwoty, ponieważ minimalna pensja może wynieść nawet 5070 zł brutto. Natomiast już poniższe zestawienia z bieżącymi danymi pokazują, ile przedsiębiorcy mogą zyskać na zmianach w składce zdrowotnej.
Przeczytaj też: „Emerytury będą coraz niższe. Czy dobrowolny ZUS to dobry pomysł?„
Składka zdrowotna dla przedsiębiorców na skali podatkowej
| Miesięczny dochód | Składka zdrowotna 2025 | Składka zdrowotna 2026 | Zysk |
| 0 PLN | 314,96 PLN | 314,96 PLN | 0 PLN |
| 2000 PLN | 314,96 PLN | 314,96 PLN | 0 PLN |
| 4666 PLN | 419,94 PLN | 314,96 PLN | +104,98 PLN |
| 5000 PLN | 450,00 PLN | 314,96 PLN | +135,04 PLN |
| 8000 PLN | 720,00 PLN | 314,96 PLN | +405,04 PLN |
| 10 000 PLN | 900,00 PLN | 314,96 PLN | +585,04 PLN |
| 15 000 PLN | 1350,00 PLN | 421,60 PLN | +928,40 PLN |
| 20 000 PLN | 1800,00 PLN | 666,60 PLN | +1133,40 PLN |
| 30 000 PLN | 2700,00 PLN | 1156,60 PLN | +1543,40 PLN |
| 40 000 PLN | 3600,00 PLN | 1646,60 PLN | +1953,40 PLN |
| 50 000 PLN | 4500,00 PLN | 2136,60 PLN | +2363,40 PLN |
| 100 000 PLN | 9000,00 PLN | 4586,60 PLN | +4413,40 PLN |
| 150 000 PLN | 13 500,00 PLN | 7036,60 PLN | +6463,40 PLN |
| 200 000 PLN | 18 000,00 PLN | 9486,60 PLN | +8513,40 PLN |
| 500 000 PLN | 45 000,00 PLN | 24 186,60 PLN | +20813,40 PLN |
Składka zdrowotna dla przedsiębiorców na podatku liniowym
| Miesięczny dochód | Składka zdrowotna 2025 | Składka zdrowotna 2026 | Zysk |
| 0 PLN | 314,96 PLN | 314,96 PLN | 0 PLN |
| 2000 PLN | 314,96 PLN | 314,96 PLN | 0 PLN |
| 4666 PLN | 314,96 PLN | 314,96 PLN | 0 PLN |
| 5000 PLN | 314,96 PLN | 314,96 PLN | 0 PLN |
| 8000 PLN | 392,00 PLN | 314,96 PLN | +77,04 PLN |
| 10 000 PLN | 490,00 PLN | 314,96 PLN | +175,04 PLN |
| 15 000 PLN | 735,00 PLN | 421,60 PLN | +313,40 PLN |
| 20 000 PLN | 980,00 PLN | 666,60 PLN | +313,40 PLN |
| 30 000 PLN | 1470,00 PLN | 1156,60 PLN | +313,40 PLN |
| 40 000 PLN | 1960,00 PLN | 1646,60 PLN | +313,40 PLN |
| 50 000 PLN | 2450,00 PLN | 2136,60 PLN | +313,40 PLN |
| 100 000 PLN | 4900,00 PLN | 4586,60 PLN | +313,40 PLN |
| 150 000 PLN | 7350,00 PLN | 7036,60 PLN | +313,40 PLN |
| 200 000 PLN | 9800,00 PLN | 9486,60 PLN | +313,40 PLN |
| 500 000 PLN | 24 500,00 PLN | 24 186,60 PLN | +313,40 PLN |
Składka zdrowotna dla przedsiębiorców na ryczałcie
| Miesięczny przychód | Składka zdrowotna 2025 | Składka zdrowotna 2026 | Zysk|Strata |
| 0 PLN | 461,66 PLN | 314,96 PLN | +146,70 PLN |
| 2000 PLN | 461,66 PLN | 314,96 PLN | +146,70 PLN |
| 4666 PLN | 461,66 PLN | 314,96 PLN | +146,70 PLN |
| 5000 PLN | 461,66 PLN | 314,96 PLN | +146,70 PLN |
| 8000 PLN | 769,43 PLN | 314,96 PLN | +454,47 PLN |
| 10 000 PLN | 769,43 PLN | 314,96 PLN | +454,47 PLN |
| 15 000 PLN | 769,43 PLN | 314,96 PLN | +454,47 PLN |
| 20 000 PLN | 769,43 PLN | 314,96 PLN | +454,47 PLN |
| 30 000 PLN | 1384,97 PLN | 467,30 PLN | +917,67 PLN |
| 40 000 PLN | 1384,97 PLN | 817,30 PLN | +567,67 PLN |
| 50 000 PLN | 1384,97 PLN | 1167,30 PLN | +217,67 PLN |
| 100 000 PLN | 1384,97 PLN | 2917,30 PLN | -1532,33 PLN |
| 150 000 PLN | 1384,97 PLN | 4667,30 PLN | -3282,33 PLN |
| 200 000 PLN | 1384,97 PLN | 6417,30 PLN | -5032,33 PLN |
| 500 000 PLN | 1384,97 PLN | 16917,30 PLN | -15532,33 PLN |
Koalicyjny spór o zmiany w składce zdrowotnej
Zmiany w składce zdrowotnej nie zostały przegłosowane jednogłośnie. Przeciwko projektowi była nawet część rządzącej koalicji. Projekt przegłosowali posłowie Koalicji Obywatelskiej, Polski 2050 oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Przeciw postawiły Lewica, partia Razem oraz największy obóz opozycyjny – Prawo i Sprawiedliwość.
Posłowie przekonani do projektu sugerowali, że zmiany w składce zdrowotnej są niezbędne, ponieważ danina stanowi ogromne obciążenie dla małego biznesu w Polsce. Przeciwnicy wskazywali, że zmiany tylko powiększą dziurę w Narodowym Funduszu Zdrowia, która już teraz tylko w 2025 roku wynosi około 20 mld zł.
Od głosu wstrzymali się Republikanie i Konfederacja. Powodem takiej decyzji było odrzucenie poprawki Konfederacji, która sprzeciwiała się dodatkowej składce w wysokości 3,5 proc. od nadwyżki ponad trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia dla przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem. Oznacza to, że po zmianach nawet ponad 130 000 przedsiębiorców zapłaci więcej.
Co ciekawe, każda z partii ma rację. Faktycznie, dotychczasowe zasady naliczania składki zdrowotnej były mocnym obciążeniem dla polskich przedsiębiorstw. Jednak prawdą jest, że zmiany mogą odbić się na sytuacji w służbie zdrowia, chociaż kwota 5 mld zł jest tutaj chyba mniejszym problemem, ponieważ niezbędne są zmiany systemowe. Racje ma także Konfederacja, szczególnie że w ostatnich latach ryczałt jako forma opodatkowania jest wybierany coraz chętniej. Za 2023 rok podatnicy rozliczający się ryczałtem złożyli niemal 2 mln deklaracji, a więc o ponad 250 000 więcej niż rok wcześniej. Największy wzrost odnotowano wśród osób rozliczających przychody z najmu, natomiast w 2023 roku ryczałt wybrało także 960 000 firm, z przyrostem rok do roku na poziomie 85 000 podmiotów.
Przeczytaj też: „Emerytura obywatelska – czy równe emerytury to dobry pomysł?„
Wyniki głosowania w sprawie składki zdrowotnej dla przedsiębiorców – 04.04.2025:
- Głosowało – 428.
- Za – 213.
- Przeciw – 190.
- Wstrzymało się od głosu – 25.
- Nie głosowało – 32.
| Klub|Koło | Liczba posłów | Głosowało | Za | Przeciw | Wstrzymało się od głosu | Nie głosowało |
| PiS | 190 | 174 | 1 | 166 | 7 | 16 |
| KO | 157 | 153 | 152 | – | 1 | 4 |
| Polska2050-TD | 32 | 29 | 29 | – | – | 3 |
| PSL-TD | 32 | 30 | 30 | – | – | 2 |
| Lewica | 21 | 20 | – | 20 | – | 1 |
| Konfederacja | 16 | 12 | – | – | 12 | 4 |
| Razem | 5 | 4 | – | 4 | – | 1 |
| Republikanie | 4 | 3 | – | – | 3 | 1 |
| Posłowie niezależni | 3 | 3 | 1 | – | 2 | – |
Przeczytaj też: „Czy podwyższenie wieku emerytalnego naprawdę jest konieczne?„
Co dalej z polskim systemem ochrony zdrowia?
Można z dużą odpowiedzialnością stwierdzić, że system opieki zdrowotnej w Polsce wyczerpał swoje zdolności do zaspokajania potrzeb społecznych w tym zakresie. To quasi system, który wymaga nie tylko środków, ale również reformy. Według ekonomistów przychody pochodzące ze składek już teraz są dużo niższe od potrzeb. W 2025 roku luka finansowa wynosi około 16 proc. i musi zostać pokryta dotacją z budżetu w wysokości około 20 mld zł. W 2028 roku dotacja budżetowa może stanowić już nawet 1/3 wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia, a więc około 90 mld zł.
Oczywiście niedobór składek tylko zwiększy tę lukę. Natomiast warto zadać sobie pytanie, czy kolejne dosypywanie pieniędzy do systemu bez jego reformy ma jakikolwiek sens. Debata o pieniądzach na NFZ toczy się wokół tego, jaki proc. PKB Polska przeznacza na służbę zdrowia. Celem jest osiągnięcie poziomu 7 proc. PKB, co w dalszym ciągu jest dużo poniżej średniej unijnej przekraczającej 10 proc. W tej kategorii Polska faktycznie nadal ma sporo do nadrobienia.
Jednak faktem jest również to, że nakłady na NFZ regularnie rosną. Niestety, nie ma to przełożenia na wyższą jakość usług. Można odnieść wrażenie, że jest wręcz przeciwnie. Jak pokazują statystyki, blisko 70 proc. przyrostu nakładów na system opieki zdrowotnej w latach 2018-2024 został przeznaczony na wzrost wynagrodzeń personelu. Przy takim mechanizmie podziału środków trudno oczekiwać, że to akurat pacjenci będą beneficjentami.
W rzeczywistości jesteśmy świadkami finansowego upadku polskiej służby zdrowia, czego dowodem są wydłużające się kolejki do lekarzy i specjalistów. Największe trudności odczuwają najbardziej wrażliwe grupy społeczne – pacjenci o niższych dochodach i osoby starsze, których nie stać na korzystanie z usług prywatnej służby zdrowia.
Przeczytaj też: „Czy bon zdrowotny jest receptą na monopol NFZ?„
Do zapaści przyczyniają się również obcokrajowcy, szczególnie obywatele Ukrainy. Od 2022 roku Ukraińcy przebywający w Polsce mają dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej na takich samych zasadach jak Polacy nawet wówczas, kiedy dana osoba nie odprowadza składki zdrowotnej. Leczenie obywateli Ukrainy kosztowało podatników już ponad 2 mld zł.
Im szybciej politycy pochylą się nad reformą systemu ochrony zdrowia w Polsce, tym lepiej. Mechanizm wymaga gruntownej zmiany i coraz częściej słychać głosy, że należałoby poważnie rozważyć powrót do zaniechanej reformy kas chorych. Te zostały zlikwidowane 1 kwietnia 2003 roku i zastąpione Narodowym Funduszem Zdrowia, za co odpowiadał rząd Leszka Millera. Po ponad dwóch dekadach już wiemy, że w polskich warunkach system ten nie zdał egzaminu, a z roku na rok jest tylko gorzej.
Zainteresował Cię ten artykuł? Czytaj więcej takich treści w ramach cyklu „Alarm podatkowy”
