Ile kosztuje wychowanie dziecka w Polsce w 2023 roku?

Wychowanie dziecka to wyjątkowe doświadczenie, które wiąże się z wieloma wyrzeczeniami, poświęceniem i rzecz jasna, wydatkami. Przed powiększeniem rodziny warto zastanowić się, ile będzie kosztować wychowanie dziecka i czy nas na to stać. W związku z tym w tym artykule przyjrzymy się kosztom związanym z wychowaniem dziecka w Polsce w 2023 roku.

Ile kosztuje wychowanie dziecka do osiemnastego roku życia?

Zgodnie z wynikami badań wykonanych na zlecenie Centrum im. Adama Smitha podczas na panelu Ariadna w dniach 26-29 maja 2023 roku, koszt wychowania jednego dziecka w Polsce w 2023 roku – do osiągnięcia osiemnastego roku życia, według stanu na koniec poprzedniego roku –  wyniesie 309 tysięcy złotych, natomiast dwójki dzieci 513 tysięcy złotych. Dla porównania przed rokiem dane wydatki były szacowane na 265 tysięcy złotych za jedno dziecko i 439 tysięcy za dwójkę.

Powyższe koszty w blisko 80% sprowadzają się do wydatków związanych z realizacją  podstawowych potrzeb, takich jak żywność, zakwaterowanie, transport i edukacja. To właśnie ich koszt znacząco wzrósł w 2022 roku.

Wzrost kosztów podstawowych względem 2022 roku:

• Żywność – 22,1%,
• Zakwaterowanie – 22,6%,
• Transport – 13,3%,
• Edukacja – 13,8%.

A zatem łączna inflacja wychowawczego koszyka zakupowego powiększyła się aż o 16,2%.

Cena koszyka wydatków na dziecko wzrosła w 2021 o +10.3% r/r, a tylko do kwietnia 2022 wzrosła dalej o +7.1% w stosunku do grudnia 2021.

Jak czytamy w komunikacie Centrum im. Adama Smitha:

Za ten sam koszyk wydatków na dziecko, który w 2021 roku wynosił 265 tys. zł, w 2022 roku należałoby zapłacić 308 tys. zł. Rodziny w roku 2022 przeciętnie zwiększyły wydatki odrobinę powyżej tego poziomu – do 309 tys. Wzrost wydatków powyżej inflacji oznacza niewielki realny wzrost zakupów związanych z wychowaniem dzieci. Ten sam koszyk wydatków na dziecko z 2022 roku zwaloryzowany inflacją na koniec marca 2023 wart był już 323 tys. zł, a dla dwójki dzieci 536 tys. zł.

Podczas analizy, zapytano respondentów, jak oceniają koszty wychowania i utrzymania jednego dziecka do ukończenia osiemnastego roku życia. Odpowiedź nie pozostawia złudzeń. Znaczna większość, bo aż 80% Polaków uważa, że aktualne koszty są wysokie lub bardzo wysokie – o 5 punktów procentowych więcej niż w 2020 roku.

Co zachęciłoby Polaków do posiadania dzieci?

Mając na względzie niebotyczne koszty realizacji potrzeb podstawowych w Polsce oraz starzenia się polskiego społeczeństwa – z prognoz demograficznych GUS wynika, że w Polsce w 2050 roku udział osób w wieku produkcyjnym w populacji Polski wyniesie zaledwie  57%, w wieku powyżej 65. roku życia aż 32,7%, a w wieku przedprodukcyjnym jedynie 11% – warto pochylić się także nad kwestią tego, co zachęciłoby Polaków do posiadania dzieci w 2023 roku.

To pytanie także zostało zadane ankietowanym w ramach badania Centrum im. Adama Smitha. Z ich odpowiedzi wynika, że czynnikiem kluczowym w tej kwestii jest stabilność zatrudnienia i stabilna sytuacja gospodarcza w Polsce.  Aż 60% respondentów zadeklarowało, że do posiadania dzieci zachęciłaby ich stabilna praca, a 56% wskazało na stabilną sytuację gospodarczą

Na podium znalazła się także dostępność darmowych żłobków lub przedszkoli. To udogodnienie wskazało 51% ankietowanych . Zdaniem 39% ankietowanych do posiadania dzieci zachęciłyby ich ulgi podatkowe dla pracujących rodziców, a zdaniem 22% badanych dodatkowe 1 000 zł dla pracujących kobiet. Z kolei 21% respondentów opowiada się za Programem 800+ – 45% wyborców PiS  i 5% wyborców PO, a według 13% czynnikiem sprzyjającym byłoby także zakończenie wojny na Ukrainie.

Zdaniem Anny Gołębickiej, eksperta Centrum im. Adama Smitha:

Jak pokazał program „Rodzina 500+” rozwój demograficzny nie jest determinowany daninami państwowymi, a poczuciem bezpieczeństwa. Aktualna niestabilna sytuacja społeczno-polityczna oraz procesy inflacyjne to elementy, które w najbliższej przyszłości wpłyną negatywnie na demografię w Polsce. Mniejsze możliwości nabywcze obywateli Polski w pierwszej kolejności spowodują ograniczenia w wydatkach wyższego rzędu. Należy liczyć się zatem z ograniczeniem wydatków na dodatkową edukację najmłodszych, co może przynieść w dłuższej perspektywie obniżenie poziomu wykształcenia polskiego społeczeństwa.

Ile kosztuje wychowanie dziecka miesięcznie?

A teraz przyszła pora sprawdzić, na jakie wydatki miesięczne powinni przygotować się rodzice w 2023 roku.

Koszty przed narodzeniem dziecka

Przygotowanie się na przyjście dziecka wiąże się z pewnymi wydatkami. W Polsce przyszli rodzice mogą się spodziewać wydatków na wizyty u lekarza prowadzącego ciążę, badania, leki oraz inne niezbędne artykuły dla matki i dziecka. Koszt ten może wynieść średnio od 2500 zł do 5000 zł, w zależności od indywidualnych potrzeb.

Oto podstawowe elementy wyprawki dla noworodka wraz z cenami na 2023 rok, opracowane na podstawie szacunkowych obliczeń danych z wyszukiwarki cenowej i cen produktów ze wskazanych kategorii przez ekspertów portalu Provident.

• wózek – od kilkuset do kilku tysięcy złotych.
• ubranka – ok. 20-30 zł za sztukę.
• przystawka do łóżka rodziców – ok. 500-600 zł.
• samodzielne łóżeczko – od ok. 400 zł do nawet ponad 1000 zł.
• atestowany fotelik samochodowy – od kilkuset do nawet 2000 zł.
• zestaw kosmetyków do pielęgnacji – ok. 100-250 zł.
• wanienka – ok. 60-120 zł.
• dodatki (kocyk, rożek) – ok. 100-150 zł.

Koszt opieki prenatalnej i porodu

W Polsce większość rodzących kobiet korzysta z publicznego systemu opieki zdrowotnej. Opieka prenatalna, badania oraz poród są bezpłatne lub objęte ubezpieczeniem zdrowotnym. Płaci się natomiast za dodatkowe udogodnienia. W państwowych szpitalach zapłacić należy za jednoosobową salę, wybór lekarza prowadzącego oraz położnej, wynajęcie sali porodowej, osobę towarzyszącą podczas porodu, a nawet znieczulenie.

Jednoosobowa sala i wybór położnej kosztują średnio 1000 złotych. Wynajęcie sali porodowej w publicznym szpitalu to koszt rzędu 300-1200 złotych, a za samo znieczulenie zewnątrzoponowe płaci się 500-700 złotych. Zgodnie z wyliczeniami serwisu Poradnik Zdrowie, opieka medyczna podczas porodu kosztuje 600-1500 zł, natomiast z badań portalu Dzidzius.pl wynika, że większość kobiet rodzących w szpitalach państwowych płaci około 2100 zł za „udogodnienia” typu znieczulenia.

Dodatkowa opłata obowiązuje także za każdą wprowadzoną osobę, która ma być przy porodzie oraz za każdą dobę pobytu w szpitalu. Istnieje jednak szansa darmowego porodu rodzinnego, należy jednak wówczas złożyć pismo do dyrektora placówki, w której ma się on odbywać, a w liście opisać, dlaczego wybiera się daną formę porodu i prosi się o wykonanie go bez pobrania opłaty. W obliczu takiej prośby szpital w drodze wyjątku może zgodzić się na ograniczenie opłat.

W tym roku w mediach przedstawiono projekt Karty Praw Kobiety Rodzącej, mający na celu zapewnienie rodzącym Polkom dostępu do opieki poporodowej i okołoporodowej na poziomie innych państw europejskich, w której znajduje się następujący zapis:

Jeżeli nie występują przeciwwskazania medyczne, kobieta rodząca ma prawo do uwzględnienia swoich życzeń, dotyczących stosowanych procedur położniczych, w tym ochrony przed bólem, wsparcia psychologicznego, obecności męża lub osoby bliskiej

Jednak, aby projekt wszedł w życie, potrzeba wielu lat wytężonej pracy nad zmianą polskiego prawa.

Niektóre kobiety decydują się na prywatną opiekę medyczną, która wiąże się z dodatkowymi korzyściami, ale i kosztami. Zgodnie ze standardem opieki okołoporodowej, określonym w rozporządzeniu ministra zdrowia z 16 sierpnia 2018, cięcie cesarskie powinno być wykonywane tylko wtedy, gdy jest niezbędne. Cesarka na życzenie możliwa jest jednak w prywatnych placówkach medycznych. Koszt porodu w prywatnej klinice waha się od 5000 zł do 15000 zł, w zależności od wybranego zakresu usług i lokalizacji.

Koszt żywności i pieluch

Żywność i pieluchy to jedne z podstawowych wydatków związanych z wychowaniem dziecka. Koszt ten zależy od indywidualnych preferencji rodziców, rodzaju żywności (mleko modyfikowane czy karmienie piersią) oraz marki pieluch. Szacuje się, że miesięczny koszt żywności dla niemowlaka wynosi średnio od 300 zł do 500 zł, a koszt pieluch od 100 zł do 200 zł. Cena mleka dla dzieci niekarmionych piersią jest uzależniona od marki, ilości i rodzaju mleka i waha się od 30 do 100 zł za puszkę – ta kwota może być wyższa w przypadku noworodków cierpiących na alergie.

Zgodnie z wskaźnikami przyjętymi podczas określania wysokości alimentów na dziecko, uznaje się, że koszt wyżywienia małego dziecka to kwota rzędu 300-500 zł miesięcznie, nieco większego, tj. w wieku szkolnym – około 600 zł miesięcznie, natomiast wyżywienie nastolatka może wynieść nawet 900 zł miesięcznie.

Koszt ubrań i wyposażenia

Dzieci szybko rosną, dlatego rodzice muszą często dokonywać zakupów ubrań i wyposażenia. Koszt ten jest zmienny i zależy od jakości, marki oraz liczby potrzebnych przedmiotów. Przykładowo, roczny koszt ubrań dla dziecka w wieku przedszkolnym może wynosić średnio od 1000 zł do 2000 zł.

Koszt opieki nad dzieckiem

Kolejnym znaczącym kosztem jest opieka nad dzieckiem, zwłaszcza jeśli rodzice nie mają możliwości opieki domowej. Wysokość opłat za żłobek, przedszkole lub opiekunkę zależą od lokalizacji, rodzaju placówki, dodatkowych usług, kwalifikacji oraz czasu spędzonego pod opieką.

Opłaty za żłobek miejski przed rokiem wahały się w okolicach 300-400 zł miesięcznie, jednak w roku bieżącym znacznie wzrosły – w Gliwicach  w 2023 roku za żłobek zapłacimy 400 zł (w porównaniu z 300 zł w 2022 roku), a w Łodzi zamiast 458 zł. w 2023 roku za pobyt dziecka w żłobku miejskim trzeba będzie zapłacić 720 złotych miesięcznie. W najlepszej sytuacji są rodzice z Warszawy, gdzie miejskie żłobki są bezpłatne, ale z drugiej strony liczba chętnych znacząco przekracza liczbę miejsc. Natomiast koszt żłobków prywatnych waha się od 800 do 1500 zł miesięcznie.

Obecnie nie ma opłat za przedszkola państwowe w Polsce, jednak kolejki do nich są ogromne, w związku z czym nie każde dziecko ma szansę się tam dostać. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dzieciom do 5 lat w przedszkolach zapewnia się pięć godzin bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki niezależnie od tego, w której godzinie zostanie przyprowadzone przez rodziców do przedszkola, a opłacie podlega każda kolejna godzina spędzona przez dziecko w placówce – od września 2023 roku opłata ta wzrośnie do 1,30 zł za każdą rozpoczętą godzinę. Z kolei miesięczny koszt pobytu dziecka w przedszkolu prywatnym wynosi średnio od 1500 do 2500 zł. 

Rodzice o bardziej zasobnych portfelach, często decydują się także na zatrudnienie opiekunki. Zgodnie z Ogólnopolskim Badaniem Wynagrodzeń, w styczniu 2022 roku średnie miesięczne wynagrodzenie niani wynosiło 3260 zł brutto, a stawki za godzinę pracy opiekunki nad dzieckiem zaczynają się od 30 do 100 złotych brutto.

Koszt edukacji i rozwoju

W Polsce szkoła podstawowa oraz gimnazjum są bezpłatne, jednak rodzice muszą liczyć się z wydatkami na podręczniki, przybory szkolne, korepetycje czy dodatkowe zajęcia pozalekcyjne. Miesięczny koszt edukacji i rozwoju dziecka może wynosić średnio od 200 zł do 800 zł w zależności od aspiracji dziecka i możliwości finansowych rodziców.

W koszty utrzymania dziecka w wieku szkolnym należy uwzględnić:

• opłatę ubezpieczenia szkolnego;
• opłatę na Komitet Rodzicielski;
• koszty wycieczek szkolnych i zielonych szkół;
• koszty korepetycji;
• koszty zakupu wyprawki szkolnej;
• koszty zakupu nowych ubrań do szkoły;
• koszty zakupu podręczników w szkole średniej (w podstawowej są one darmowe);
• koszty zakupu laptopa lub tabletu do nauki;
• koszty zakupu biletu na transport publiczny;

Ile kosztuje miesięczne utrzymanie dziecka?

Zgodnie z szacunkowymi danymi minimalne miesięczne koszty utrzymania dziecka z ostatnich lat w Polsce – bez uwzględnienia inflacji i zmian gospodarczych – przedstawiają się następująco:

• 0-12 miesięcy – 1 043 złotych,
• 1-3 lat – 1 156 złotych;
• 3-6 lat – 1 202 złotych;
• 6-9 lat – 1 324 złotych;
• 9-12 lat – 1 450 złotych;
• 12-16 lat – 1 538 złotych;
• 16-18 lat – 1 337 złotych.

Podsumowanie

Planowanie finansów to, może nie najważniejszy, ale bardzo ważny element planowania rodziny, dlatego warto przemyśleć te kwestie i opracować swój rodzicielski budżet na długo przed przyjściem malucha na świat.

Natomiast czytającym to rodzicom, polecamy zajrzeć na Player.pl – tam znajdziecie masę pozycji w zakładce „Dla całej rodziny”, które pozwolą Wam miło spędzić czas z najbliższymi.