Rozliczenie z małżonkiem – jak rozliczyć PIT-37, korzyści, progi podatkowe

Od 15 lutego 2023 roku można składać zeznania podatkowe za 2022 rok. Można stwierdzić, że ten sezon rozliczeń podatkowych będzie pod pewnymi względami przełomowy. Oczywiście wiąże się to z reformą podatkową, jaką wprowadził Polski Ład. Na zmianach wprowadzonych w ramach Nowego Ładu zyskają zwłaszcza podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych (stawka podatkowa 12% i 32%), również rozliczający PIT z małżonkiem. W tym artykule podpowiadam, jak wygląda rozliczenie z małżonkiem, kto może skorzystać ze złożenia zeznania podatkowego w tej formie oraz kiedy rozliczenie PIT wspólnie z małżonkiem faktycznie opłaca się podatnikom.

Na czym polega wspólne rozliczenie z małżonkiem?

Na wstępie odniosę się do samej zasady rozliczania z małżonkiem. W najprostszym tłumaczeniu jest to więc podzielenie łącznych dochodów małżonków na dwa. Żeby obliczyć, jak opłacalne jest rozliczenie z małżonkiem, kalkulator podatkowy jest najlepszym do tego narzędziem. Całą zasadę obliczania wysokości podatku można skrócić do kilku prostych kroków, tj.:

1. Zsumowanie wspólnych dochodów małżonków.
2. Podzielenie zsumowanie dochodów małżonków przez dwa.
3. Obliczenie podatku.
4. Pomnożenie podatku razy dwa.

W wielu sytuacjach rozliczenie z urzędem skarbowym wspólnie z małżonkiem opłaca się bardziej niż indywidualne składanie zeznania. Zwłaszcza po zmianach, jakie wprowadził Polski Ład. Jest to bowiem szansa na zwrot nadpłaconego podatku.

Polski Ład a rozliczenie z małżonkiem – najważniejsze zmiany reformy podatkowej w kwestii wspólnego rozliczenia małżonków w PIT

Zanim podpowiem, jak wygląda rozliczenie z małżonkiem, najpierw muszę odnieść się do zmian, jakie w tym obszarze wprowadził Polski Ład. Natomiast już teraz podkreślę, co powinno zachęcić do pozostania z artykułem, że maksymalny zysk ze wspólnego rozliczenia małżonków może wynieść nawet 27 600 zł. Jednak UWAGA… wspólne rozliczenie z małżonkiem nie zawsze się opłaca i może być również neutralne podatkowo.

Chcesz rozliczyć PIT z pomocą wykwalifikowanego eksperta? Możesz to zrobić już dziś z ekspertem księgowym Faktura.pl, która przygotowała specjalną ofertę!

Najważniejsze zmiany podatkowe w kwestii rozliczania PIT wspólnie z małżonkiem wprowadzone w ramach Polskiego Ładu:

• Wyższa kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł – od 1 stycznia 2022 roku kwota wolna została podwyższona do 30 000 zł. W okresie od 1 stycznia-30 czerwca 2022 roku kwota zmniejszająca podatek wynosiła 5100 zł (zaliczki na podatek w I progu podatkowym 17%), jednak po zmianach od 1 lipca 2022 roku kwota zmniejszająca wynosi 3600 zł (zmiana stawki w I progu podatkowym z 17% na 12%). Podwyższenie kwoty wolnej od podatku może zachęcać do wspólnego rozliczenia małżonków, zwłaszcza jeżeli jedno z nich zarabia niewiele lub nie pracuje.
• Podwyższenie I progu podatkowego do wysokości 120 000 zł – z dniem 1 stycznia 2022 roku I próg podatkowy uległ znaczącemu podwyższeniu, z kwoty 85 528 zł do 120 000 zł. To zmiana korzystna dla wspólnego rozliczania małżonków. W tym przypadku zyskają małżeństwa, w których jedno z małżonków zarabia powyżej 120 000 zł, ale drugie już znacznie mniej. Wówczas może okazać się, że małżonek zarabiający ponad limit I progu podatkowego w rzeczywistości nie zapłaci podatku w wysokości 32% od nadwyżki powyżej 120 000 zł. Oboje małżonkowie mogą pozostać w I progu podatkowym ze stawką PIT w wysokości 12%. Będzie tak, jeżeli po zsumowaniu dochodów małżonków i podzieleniu przez dwa, nie zostanie przekroczony próg 120 000 zł na osobę.
• Data zawarcia związku małżeńskiego a wspólne rozliczenie z małżonkiem – zgodnie ze zmianami wprowadzonymi przez Nowy Ład, dla rozliczenia PIT wspólnie z małżonkiem nie trzeba pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy. Dlatego rozliczenie PIT z małżonkiem za 2022 rok jest możliwe nawet wówczas, kiedy małżeństwo zawarto w grudniu 2022 roku.
• Ulga dla klasy średniej – to ulga, która pojawiła się od 1 stycznia 2022 roku, jednak była kontrowersyjna i skomplikowana w obliczeniach. Dlatego z dniem 1 lipca 2022 roku Polski Ład 2.0 zlikwidował ulgę dla klasy średniej. Dodatkową rekompensatę w związku z likwidacją ulgi dla klasy średniej otrzyma tylko niewielka część podatników, a o możliwości skorzystania z takiego rozwiązania poinformuje sam fiskus, który również wyliczy wysokość ulgi. Zwrot podatku od fiskusa będzie możliwy, jeżeli podatek należny obliczany sprzed likwidacji ulgi dla klasy średniej, będzie wyższy od podatku hipotetycznego naliczonego za 2022 rok. Nie będzie trzeba wówczas składać żadnego dodatkowego wniosku, a urząd skarbowy automatycznie zwróci wyliczoną różnicę. Informację o wystąpieniu różnicy podatnik otrzyma od naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 21 dni od złożenia zeznania podatkowego.

Kiedy można rozliczyć się z małżonkiem?

W myśl polskich przepisów podatkowych skorzystać ze wspólnego rozliczenia małżonków w PIT można w trzech przypadkach:

• związek małżeński trwał przez cały rok podatkowy i istniała między małżonkami wspólność majątkowa;
• związek małżeński został zawarty w roku podatkowym i trwał do końca tego roku podatkowego, w którym istniała małżeńska wspólność majątkowa – staż małżeński nie ma żadnego znaczenia (taką możliwość wprowadził Polski Ład);
• jeżeli w trakcie roku podatkowego istniała małżeńska wspólność majątkowa, ale jeden z małżonków zmarł w tymże roku lub kolejnym przed złożeniem deklaracji podatkowej za ubiegły rok.

Warunki wspólnego rozliczania PIT z małżonkiem:

• małżonkowie pozostają w związku małżeńskim i mają wspólnotę majątkową;
• obydwoje małżonkowie w danym roku podatkowym są rezydentami Polski, czyli rozliczają dochody w kraju (tzw. nierezydenci tylko wówczas, jeżeli spełnią dodatkowe warunki wymienione w art. 6 ust. 3a ustawy o PIT);
• złożono wniosek o rozliczenie PIT wspólnie z małżonkiem na formularzu PIT-37;
• małżonkowie rozliczają PIT na zasadach ogólnych (stawka podatkowa 12% i 32%) – żadne z małżonków nie może stosować rozliczenia poprzez 19% podatek liniowy lub ryczałt ewidencjonowany (nie dotyczy przychodów z najmu poza działalnością gospodarczą – na przykład małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie, jeżeli uzyskują dochody z tytułu pracy lub prowadzenia JDG, które są opodatkowane skalą podatkową, a dodatkowo wynajmują mieszkanie z przychodem z najmu opodatkowanym ryczałtem).

Oprócz tego żadna ze stron nie może podlegać opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. To jednak zasada, która większości podatników zwyczajnie nie dotyczy.

Rozliczenie PIT-u z małżonkiem – kto składa wniosek o rozliczenie podatku z małżonkiem?

Żeby rozliczyć się z małżonkiem, wystarczy, że wniosek o wspólne opodatkowanie złoży jedno z małżonków. Jest to traktowane jak złożenie oświadczenia o upoważnieniu przez drugiego małżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie dochodów. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

W tym celu należy zaznaczyć odpowiednie pole na pierwszej stronie formularza PIT-37 (2. wspólnie z małżonkiem, zgodnie z wnioskiem, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy). W 2023 roku zeznania podatkowe można składać do 2 maja. Co istotne, jeżeli małżonkowie dojdą do wniosku, że wspólne rozliczenie byłoby dla nich z korzyścią, ale złożyli zeznania indywidualne, mogą złożyć korektę zeznania podatkowego wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty.

We wspólnym rozliczeniu podatkowym małżonków wysokość podatku jest wyliczana od sumy dochodów obydwu małżonków. Oczywiście należy tutaj uwzględnić również różne ulgi. Następnie dochody dzieli się przez dwa, oblicza wysokość podatku i mnoży go razy dwa.

Rozliczenie wspólne z małżonkiem – korzyści ze wspólnego rozliczenia z urzędem skarbowym:

• podwójna kwota wolna od podatku łącznie w wysokości 60 000 zł (2 × 30 000 zł);
• opodatkowanie wspólnych dochodów do kwoty 240 000 zł według stawki PIT 12%;
• niższa stawka PIT w wysokości 12% dla małżonka, który osiągnął dochód powyżej 120 000 zł (jeżeli łącznie dochód nie przekracza 240 000 zł);
• możliwość obniżenia dochodu poprzez ulgi (m.in. wpłaty na IKZE – do limitu określonego dla danego roku podatkowego; ulga termomodernizacyjna; ulga na badania i rozwój; składki na ubezpieczenie społeczne; ulga na Internet; ulga na leki; ulga na sprzęt rehabilitacyjny – konieczne orzeczenie o niepełnosprawności; ulga na samochód – konieczne orzeczenie o niepełnosprawności; darowizny – na cele charytatywno-opiekuńcze kościołów, na kult, na organizacje społeczne, na krwiodawców oraz na cele edukacji zawodowej);
• możliwość zastosowania odliczeń zmniejszających podatek od zapłaty – ulga prorodzinna na dzieci, składki na ubezpieczenie zdrowotne, ulga abolicyjna za pracę za granicą.

Kiedy opłaca się rozliczać z małżonkiem:

• jeżeli istnieją duże dysproporcje między dochodami jednego i drugiego małżonka (np. kiedy jeden małżonek ma dochód poniżej 120 000 zł, a drugi powyżej 120 000 zł i po jego przekroczeniu podlega opodatkowaniu dla II progu podatkowego w wysokości 32%);
• jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął żadnych dochodów, a drugi zarobił powyżej 30 000 zł.

Za rok podatkowy 2022 maksymalnie można oszczędzić nawet 27 600 zł. Nieco upraszczając, będzie tak, jeżeli jeden z małżonków osiągnął dochód w wysokości minimum 240 000 zł, a drugi nie osiągał dochodów w ciągu roku. Przy indywidualnym rozliczeniu małżonek, który osiągnął dochód, nie mógłby skorzystać ze wspólnej kwoty wolnej od podatku i musiałby zapłacić o 27 600 zł wyższy podatek, licząc dochód ponad 30 000 zł dla I progu podatkowego do 120 000 zł (opodatkowanie stawką 12%) oraz nadwyżkę ponad 120 000 zł (opodatkowanie stawką 32%). To wyliczenie mocno ogólne, bez zagłębiania się w ulgi i składki społeczne, ale pokazujące, że wspólne rozliczenie z małżonkiem może się opłacać. Żeby dokładnie wyliczyć, czy i jak bardzo opłaca się rozliczyć z małżonkiem, warto wykorzystać kalkulator podatkowy.

Kiedy nie opłaca się rozliczać wspólnie z małżonkiem:

• jeżeli dochód jednego i drugiego małżonka przekracza 120 000 zł;
• jeżeli dochód jednego i drugiego małżonka mieści się w przedziale od 30 000 do 120 000 zł;
• jeżeli dochód jednego i drugiego małżonka nie przekracza 30 000 zł.

Nie ulega wątpliwości, że wspólne rozliczenie z małżonkiem jest zazwyczaj opłacalne podatkowo. To dobry pomysł w przypadku małżeństw, w których występują duże rozbieżności w dochodach obu małżonków, co może dotyczyć też seniorów, np.:

• dochód jednego małżonka mieści się w I progu podatkowym, a dochód drugiego – w II progu podatkowym;
• jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął dochodu lub nie przekracza on kwoty 30 000 zł, a drugie zarobiło ponad 30 000 zł.

W związku ze zmianami, jakie wprowadził Polski Ład, na wspólne rozliczenie mogą też zdecydować się małżeństwa z krótkim stażem, które zawarły związek małżeński w 2022 roku. Kolejną grupą uprzywilejowaną mogą być podatnicy, którzy skorzystali z możliwości wstecznej zmiany opodatkowania, wcześniej będąc na ryczałcie lub podatku linowym, a 2022 rok ostatecznie rozliczając na zasadach ogólnych. Korzyścią jest też fakt, że, małżonkowie mogą skorzystać z licznych ulg.

Chcesz rozliczyć PIT z pomocą wykwalifikowanego eksperta? Możesz to zrobić już dziś z ekspertem księgowym Faktura.pl, która na tę okazję przygotowała specjalną ofertę!

Więcej o rozliczeniu PIT przeczytasz TUTAJ

Czytaj także:

Polski Ład 3.0.

Co w 2023 r. można odliczyć od podatku

Jak rozliczyć składkę zdrowotną?

Co się zmienia w 2023 roku w naszych podatkach?