Wyobraź sobie, że możesz odkładać pieniądze na emeryturę i w sposób całkowicie legalny obniżyć podatek dochodowy. Taką możliwość dają konta emerytalne IKE i IKZE, a właściwie jedno z nich. Niestety, wielu przedsiębiorców nie ufa instytucjom państwa. Słusznie, ponieważ przepisy zmieniają się bardzo dynamicznie. Ponadto w pamięci Polaków jest jeszcze reforma OFE z 2014 roku, która zabiła zaufanie do państwowych rozwiązań emerytalnych. Czy podobnie będzie w tym przypadku? Nie można tego wykluczyć, chociaż jest to zupełnie inny model z indywidualnym rachunkiem inwestycyjnym. Równocześnie oba rozwiązania sporo się od siebie różnią. Dlatego sprawdzam, co jest lepsze dla przedsiębiorcy – IKE czy IKZE?
Dlaczego przedsiębiorca powinien pomyśleć o IKE i IKZE?
Większość przedsiębiorców płaci składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych tylko dlatego, że jest do tego zmuszona. Dotyczy to głównie właścicieli jednoosobowych działalności gospodarczych, które stanowią ponad 80% wszystkich zarejestrowanych firm w Polsce. Ponadto taki obowiązek mają wspólnicy spółek osobowych i właściciele jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.).
Oznacza to, że po osiągnięciu wieku 60/65 lat (kobiety/mężczyźni) przysługuje im również prawo do emerytury. Natomiast minimalną emeryturę gwarantowaną otrzymają dodatkowo przy stażu składkowym 20 lat (kobiety) i 25 lat (mężczyźni). Przynajmniej na razie, bo mimo że jest to decyzja mocno niekorzystna politycznie, w końcu podwyższenie wieku emerytalnego będzie jednym z głównych tematów debaty publicznej.
Podobne artykuły
Niestety, mimo szybko rosnących składek emerytalnych, samo ich odprowadzanie wcale nie gwarantuje wysokiej emerytury. Wręcz przeciwnie – większość przedsiębiorców odprowadza do ZUS-u minimalne składki, co będzie mieć przełożenie na wysokość świadczenia emerytalnego. Mówiąc krótko: będzie to najniższa emerytura, która nijak nie odzwierciedla realnych dochodów i stylu życia w czasie prowadzenia firmy.
Jeżeli więc nie zadbasz o własną przyszłość, nikt nie zrobi tego za Ciebie. Zresztą dotyczy to nie tylko przedsiębiorców. W dobie szybkiego starzenia się społeczeństwa liczba emerytów pobierających minimalne emerytury będzie rosnąć. Nie można również wykluczyć, że w niedalekiej przyszłości pojawi się emerytura obywatelska. Oznacza to równe świadczenie dla każdego, kto osiągnie wiek emerytalny, bez względu na staż pracy.
Faktem jest, że emerytury będą niskie i właśnie tutaj pojawia się miejsce na IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) oraz IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego). To dobrowolne konta emerytalne, które pozwalają zbudować kapitał na emeryturę.
Przeczytaj też: „Fiskus uderza w fundacje rodzinne. Od 2026 r. zapłacą podwójnie„
Czym różnią się IKE i IKZE?
Na pierwszy rzut oka IKE oraz IKZE wyglądają na dwa bardzo podobne produkty. Jednak w rzeczywistości są to zupełnie inne narzędzia o różnych zasadach. Dzięki temu każdy podatnik, również Ty jako przedsiębiorca, może zdecydować, co będzie w jego przypadku lepsze – IKE czy IKZE?
W przypadku IKE nie otrzymasz ulgi dzisiaj. Nagrodę odbierzesz w przyszłości, ponieważ w momencie wypłaty nie zapłacisz podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki) w wysokości 19%. W przypadku IKZE jest inaczej, a ulgę odczujesz tu i teraz. Wszystko dzięki rocznym odliczeniom w PIT. W ten sposób możesz realnie obniżyć podatek dochodowy, który płacisz w danym roku podatkowym. Jednak nie jest to w pełni darmowy bonus, ponieważ przy wypłacie fiskus upomni się o 10% podatku ryczałtowego.
IKE czy IKZE dla przedsiębiorcy – kluczowe różnice
| Cechy | IKE – Indywidualne Konto Emerytalne | IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego |
| Ulga podatkowa po wpłacie | Brak bieżącej ulgi, dlatego wpłaty nie obniżają podatku dochodowego | Tak, możesz odliczyć wpłaty od dochodu w PIT (ulga podatkowa IKZE 2025) |
| Podatek przy wypłacie | 0%, czyli brak podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki) | Zryczałtowany podatek 10% przy wypłacie |
| Limit wpłat 2025 | 26 019 zł – limit wpłat na IKE 2025 | 10 407,60 zł dla zatrudnionych i 15 611,40 zł dla samozatrudnionych – limit wpłat IKZE 2025 |
| Wypłata bez podatku | Po ukończeniu 60. roku życia (lub 55 lat, jeżeli wcześniej nabędziesz uprawnienia emerytalne) i co najmniej 5 latach wpłat | Po ukończeniu 65. roku życia i minimum 5 latach wpłat |
| Wcześniejsza wypłata | Możliwa, płacisz tylko podatek Belki od zysków kapitałowych (to, co zarobisz na inwestycjach) | Możliwa, ale opodatkowana według skali PIT (12% lub 32%) w zależności od łącznego rocznego dochodu |
Co bardziej opłaca się przedsiębiorcy – IKE czy IKZE 2025?
Oba narzędzia emerytalne – IKE oraz IKZE – mają swoje wady i zalety. Wszystko zależy od tego, czego oczekujesz jako przyszły emeryt i w jakim momencie chcesz odnieść korzyści.
IKE to ciekawe rozwiązanie przeznaczone dla podatników, którzy chcą mieć święty spokój z fiskusem w przyszłości. Nie otrzymasz ulgi tu i teraz, ale docenisz nagrodę za cierpliwość, ponieważ wypracowane przez lata zyski, chociażby z obligacji, akcji i funduszy ETF, wypłacisz w całości bez podatku Belki. Wystarczy, że ukończysz 60. rok życia (opcjonalnie 55.) i będziesz dokonywać wpłat przynajmniej przez 5 lat. Natomiast w razie potrzeby możesz wypłacić środki wcześniej. Nie otrzymasz kary, ale musisz zapłacić podatek w wysokości 19% od wypracowanego zysku. Rozważ to konto, jeżeli masz nadwyżki finansowe.
Zastanawiając się, co będzie lepsze – IKE czy IKZE – przedsiębiorcy chętniej wybierają Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. W ten sposób efekty są widoczne od razu. Jest to bowiem w pewnym sensie tarcza podatkowa, z możliwością odliczenia wpłat od dochodu PIT, a w konsekwencji zapłacenia niższego podatku w danym roku kalendarzowym. Jednak konsekwencją jest zryczałtowany, 10-procentowy podatek przy wypłacie.
Natomiast w obu przypadkach nie zmienia się jedno. I IKE, i IKZE to narzędzia dla podatników myślących długoterminowo, zdających sobie sprawę, że emerytura państwowa będzie niska, być może wystarczająca tylko na podstawowe rachunki.
IKZE 2025 – ile możesz odliczyć od podatku (osoby fizyczne zatrudnione na umowę o pracę, zlecenie, o dzieło)
| Stawka PIT | Limit wpłat 2025 | Oszczędność podatkowa |
| 12% | 10 407,60 zł | 1 248,91 zł |
| 32% | 10 407,60 zł | 3 330,43 zł |
IKZE 2025 – ile możesz odliczyć od podatku (przedsiębiorcy)
| Forma opodatkowania i stawka PIT | Limit wpłat 2025 | Oszczędność podatkowa |
| Skala podatkowa 12% | 15 611,40 zł | 1 873,37 zł |
| Podatek liniowy 19% | 15 611,40 zł | 2 966,17 zł |
| Skala podatkowa 32% | 15 611,40 zł | 4 995,65 zł |
Co wybrać w konkretnej sytuacji – IKE czy IKZE?
Nie ma jednego narzędzia, które pasuje każdemu przedsiębiorcy. Nie inaczej jest w przypadku IKE i IKZE. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Poniżej kilka scenariuszy z wyjaśnieniem, które konto emerytalne jest lepsze i dlaczego.
| Sytuacja przedsiębiorcy | Co wybrać? | Dlaczego? |
| Opodatkowanie podatkiem liniowym (19%) | IKZE | Obniżysz dochód, a w konsekwencji zapłacisz niższy podatek. |
| Opodatkowanie według skali (12% lub 32%) | IKZE | Zwłaszcza przy wejściu w drugi próg podatkowy PIT, szczególnie jeżeli zależy Ci na szybkim zwrocie podatku. |
| Wiek ponad 50 lat i chęć zaoszczędzenia na emeryturę | IKE | Nie potrzebujesz już ulg, ale spokoju, a docenisz brak podatku Belki przy wypłacie. |
| Nieregularne dochody | IKE | Możesz wpłacać i wypłacać środki w dowolnym momencie i bez ryzyka kar. Jeżeli zdecydujesz się na wypłatę przed osiągnięciem wymaganego wieku, zapłacisz tylko podatek Belki od zysków. |
| Chęć maksymalnego wykorzystania limitów | IKE + IKZE | Najlepsza optymalizacja, ponieważ IKZE obniży podatek dochodowy, a IKE ochroni Twój zysk w przyszłości. |
Jak połączyć IKE i IKZE?
Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby mieć dwa konta emerytalne – IKE oraz IKZE. W pierwszej kolejności wykorzystaj maksymalny limit na IKZE. Dzięki temu odliczysz wpłatę od dochodu PIT, a więc zapłacisz niższy podatek. W zależności od dochodów i skali rocznie zaoszczędzisz nawet około 5000 zł.
Resztę nadwyżek możesz włożyć na IKE. Ponadto na Indywidualne Konto Emerytalne wpłać również ulgę, którą otrzymasz w ramach IKZE. W ten sposób reinwestujesz zwrot podatku. Potraktuj to jako darmową gotówkę od państwa, która będzie na siebie pracować. Z jednej strony zapłacisz mniejszy PIT, z drugiej natomiast osiągniesz większy zysk w przyszłości.
Przykład:
Załóżmy, że przy opodatkowaniu podatkiem liniowym Twoja wpłata roczna na IKZE to maksymalne w 2025 roku 15 611,40 zł. Dzięki temu otrzymasz 2966,17 zł zwrotu. Jeżeli przeniesiesz to do IKE, zakładając roczną stopę zwrotu na poziomie 6%, po 20 latach będzie z tego ponad 9500 zł. Całkiem nieźle, skoro dwie dekady wcześniej trzeba byłoby to oddać fiskusowi. To wszystko bez podatku Belki. Pomyśl, ile możesz zyskać, jeżeli będziesz rokrocznie powtarzać ten schemat.
Przeczytaj też: „Typowe i nietypowe koszty firmowe w działalności. Sprawdź, jak możesz obniżyć podatek dochodowy„
Szybszy dostęp do pieniędzy? To możliwe – nawet w 15 minut
O ile IKE i IKZE pomagają zabezpieczyć Twoją przyszłość, o tyle codzienność przedsiębiorcy – szczególnie jednoosobowej działalności – wymaga często szybkich decyzji i jeszcze szybszego dostępu do gotówki. Wiele firm czeka tygodniami na przelewy za faktury, blokując sobie możliwość inwestowania lub odkładania na emeryturę.
Tutaj wchodzi Finea – mikrofaktoring online, który pozwala Ci odzyskać środki z faktur nawet w 15 minut. Działa prosto: wystawiasz fakturę z odroczonym terminem płatności, przekazujesz ją Finea, a później dostajesz przelew – bez długich analiz i zbędnych formalności. Finea wspiera głównie małych przedsiębiorców i branżę transportową, ale z rozwiązania mogą skorzystać też inni samozatrudnieni.
Pamiętaj: regularne oszczędzanie to maraton, ale brak płynności to problem na tu i teraz, który potrafi podciąć skrzydła każdemu. Połącz jedno z drugim i nie pozwól, żeby czekanie na przelew powstrzymało Cię przed działaniem.
Błędy i pułapki przy inwestowaniu w IKE i IKZE
IKE oraz IKZE mogą przynieść realne korzyści. Natomiast nadal wielu inwestorów, również przedsiębiorców, popełnia przy tym duże błędy:
- Wcześniejsza wypłata z IKZE – wypłata środków przed 65. rokiem życia oznacza brak ulgi i konieczność zapłaty podatku PIT. W zależności od rocznego dochodu środki są opodatkowane stawką 12% lub 32%.
- Brak sprawdzenia limitów – limity wpłat na IKE oraz IKZE zmieniają się rokrocznie. Kwoty rosną, jeżeli więc nie sprawdzisz aktualnych wartości, możesz stracić część ulgi. To ważne, jeżeli chcesz korzystać z maksymalnych limitów.
- Traktowanie IKE i IKZE jako lokaty – konta emerytalne nie są lokatą w formie konta oszczędnościowego. To inwestycyjne narzędzia emerytalne, w których możesz inwestować w fundusze ETF, obligacje lub akcje. Wszystko po to, żeby mieć niewielki, ale stabilny i stały zysk. W długim terminie – zwykle 20–30 lat – przyniesie to realne korzyści. Wszystko dzięki magii procentu składanego.
- Brak sprawdzenia wysokości opłat i prowizji – konta IKE oraz IKZE można mieć w funduszach inwestycyjnych (TFI), bankach czy biurach maklerskich. Zawsze warto sprawdzić, jakie opłaty i prowizje mają takie instytucje. Fundusze pobierają opłaty w wysokości 1–2% rocznie, przez co możesz stracić nawet połowę przyszłych zysków. Najtańsze są IKE i IKZE prowadzone przez biura maklerskie. To często darmowe konta, jedynie z opłatami w formie prowizji od transakcji (np. 0,2% od zakupu akcji czy ETF-a). Minusem jest konieczność samodzielnego inwestowania.
Jak założyć konto IKE lub IKZE krok po kroku?
Jeżeli chcesz założyć Indywidualne Konto Emerytalne lub Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, zrobisz to przez Internet. Wystarczy postępować zgodnie z poniższą instrukcją:
- Wybierz instytucję – możesz założyć konto w banku, TFI, domu maklerskim lub ubezpieczycielu. Najlepiej wybrać dom maklerski (inwestowanie samodzielne) lub TFI (fundusze inwestycyjne, które robią to za Ciebie, ale pobierają wysoką prowizję). Sprawdź wysokość opłaty, prowizje oraz ofertę na akcje, ETF-y i obligacje.
- Wypełnij wniosek online – dokumenty wypełniasz przez Internet. Zwykle potrzebujesz tylko dowodu osobistego, a cała procedura podpisania umowy elektronicznie trwa zaledwie kilka minut.
- Wpłać środki – nie musisz od razu wypełniać pełnego limitu. Jeżeli nie możesz sobie na to pozwolić, zacznij od niższych kwot. Możesz też zlecić stałe przelewy miesięczne.
- Zapisz potwierdzenie wpłaty – opcjonalnie przy IKZE, ponieważ wówczas odliczasz wpłaty od dochodu, a więc pomniejszasz podatek. Wprawdzie wybrana przez Ciebie instytucja finansowa prześle roczne zestawienie, jednak zawsze warto mieć własną kopię potwierdzającą wpłatę środków.
IKE i IKZE vs. OFE
Słyszysz o odkładaniu na emeryturę, myślisz – OFE. Słusznie, ponieważ Otwarte Fundusze Emerytalne, stanowiące II filar polskiego systemu emerytalnego, mocno podkopały i tak niskie zaufanie do tego państwowego systemu. Wszystko przez reformę z 2014 roku.
Jednak OFE to coś innego niż IKE i IKZE. Otóż pieniądze na OFE formalnie należały do funduszy emerytalnych i stanowiły część systemu publicznego, który był zarządzany przez państwo. W związku z tym w ramach reformy zostały przeniesione i zapisane w ZUS-ie.
W przypadku IKE i IKZE są to w 100% prywatne konta inwestycyjne, które chronią zapisy Kodeksu cywilnego i prawa bankowego. Nie jest to część systemu emerytalnego, dlatego nie podlegają Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych oraz budżetowi państwa. Konta emerytalne prowadzisz w banku, TFI czy domu maklerskim, mając prawo do każdej złotówki na rachunku. Natomiast po Twojej śmierci pieniądze dziedziczą bliscy.
Przede wszystkim, jeżeli wskażesz beneficjentów, środki na IKE lub IKZE nie wchodzą do masy spadkowej. Przy IKE osoba uprawniona otrzymuje pieniądze bez podatku dochodowego i bez podatku od spadków. W zależności od indywidualnej decyzji pieniądze są wypłacane lub przenoszone na konto IKE beneficjenta.
Nieco inaczej wygląda to przy dziedziczeniu środków zgromadzonych na IKZE. Wówczas osoba wskazana przez zmarłego otrzymuje pieniądze po potrąceniu 10% ryczałtu, ewentualnie może wybrać wypłatę transferową na swoje konto IKZE i nie zapłacić podatku.
Przeczytaj też: „Jaka forma opodatkowania jest dla Ciebie najlepsza?„
IKE czy IKZE – co lepsze dla przedsiębiorcy?
Oba rozwiązania emerytalne mają sens, a główna różnica to moment, kiedy zaczyna się wygrywać z fiskusem. Jeżeli chcesz obniżyć podatek już teraz, wybierz IKZE, a ulgę zainwestuj w IKE. Ponadto możesz wpłacić dodatkowe środki na Indywidualne Konto Emerytalne. Połączenie obu narzędzi to najlepsze rozwiązanie podatkowo-inwestycyjne.
Przede wszystkim nie odwlekaj odkładania na emeryturę, ale zacznij jak najszybciej. Nie ma sensu czekać na ustabilizowanie się sytuacji w firmie, a tym bardziej – na niższe podatki, ale zacząć już teraz i w ten sposób obniżyć podatek dochodowy. Największym wrogiem IKE i IKZE jest bowiem brak świadomości – tak dotyczący samych produktów, jak i tego, co przyniesie przyszłość. Tymczasem to, że emerytura przedsiębiorców z ZUS – o ile ten system przetrwa – będzie niska, jest bardziej niż pewne. Dlatego w kontekście filozoficznym można pójść krok dalej niż zwykle i stwierdzić, że pewne są śmierć, podatki… i niska emerytur
