Równość płacowa to temat, który od lat budzi duże emocje, ale w dobie ESG – strategii odpowiedzialności środowiskowej, społecznej i zarządczej – zyskuje nowy wymiar. Inwestorzy, regulatorzy i konsumenci coraz częściej oczekują od firm przejrzystości, także w kwestii różnic płacowych między kobietami a mężczyznami. Raportowanie gender pay gap stanie się prawnym obowiązkiem, czy pozostanie dobrą praktyką?
Nowe regulacje UE w zakresie przejrzystości wynagrodzeń: co to oznacza dla firm?
Unia Europejska intensyfikuje działania na rzecz eliminacji różnic płacowych między kobietami a mężczyznami. Przyjęta w maju 2023 r. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 ma na celu wzmocnienie stosowania zasady równości wynagrodzeń poprzez mechanizmy przejrzystości oraz egzekwowania, wprowadzając konkretne środki mające na celu eliminację luk płacowych oraz zwiększenie transparentności wynagrodzeń.
Nowe przepisy zobowiązują przedsiębiorstwa do ujawniania informacji na temat struktury wynagrodzeń i umożliwienie pracownikom dochodzenia swoich praw. Państwa członkowskie mają czas do 7 czerwca 2026 roku na transpozycję dyrektywy do prawa krajowego.
W Polsce, mimo że obecnie brakuje obowiązkowych regulacji dotyczących raportowania luki płacowej, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podjęło już kroki w kierunku implementacji unijnych wymogów. W styczniu 2025 roku zorganizowano spotkanie zespołu ds. wdrożenia dyrektywy, co wskazuje na przyszłe zobowiązania dla przedsiębiorstw w zakresie raportowania różnic w wynagrodzeniach.
Organizacje OECD oraz ONZ monitorują i promują działania na rzecz eliminacji luki płacowej na poziomie międzynarodowym w ramach Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG 5 – Równość płci).
Dla firm oznacza to konieczność przygotowania się na nadchodzące zmiany legislacyjne, które będą wymagały większej przejrzystości w strukturach wynagrodzeń. Proaktywne podejście do tych regulacji może nie tylko zapewnić zgodność z prawem, ale także wzmocnić reputację przedsiębiorstwa jako odpowiedzialnego społecznie i promującego równość płci.
Równość płac w raportach ESG: dlaczego gender pay gap ma znaczenie dla inwestorów i firm?
W ramach raportowania ESG, różnice płacowe między płciami są istotnym elementem obszaru „S”(społecznego). Wskaźnik ten odzwierciedla zaangażowanie firmy w zasady inkluzywności, równości i przeciwdziałania dyskryminacji. Coraz więcej inwestorów traktuje gender pay gap jako miernik zrównoważonego zarządzania i stabilności organizacji, co czyni go istotnym elementem analizy pozafinansowej.
Transparentność w kwestii różnic płacowych buduje zaufanie interesariuszy – zarówno inwestorów, jak i klientów oraz pracowników. Firmy, które podejmują działania w kierunku zmniejszenia luki płacowej i raportują wyniki, są postrzegane jako odpowiedzialne społecznie i świadome współczesnych wyzwań. W dobie rosnących oczekiwań interesariuszy i świadomego konsumpcjonizmu, brak takich działań może negatywnie wpłynąć na reputację przedsiębiorstwa oraz jego pozycję na rynku.
Gdzie raportowanie gender pay gap jest już obowiązkowe?
W Wielkiej Brytanii firmy zatrudniające powyżej 250 pracowników muszą corocznie publikować dane o różnicach płacowych między kobietami a mężczyznami. Podobne wymogi obowiązują w krajach skandynawskich, które od lat przodują w działaniach na rzecz równości płci.
Warto przyjrzeć się bliżej, jak ten obowiązek spełniają niektórzy giganci. I tak, Unilever regularnie publikuje raporty dotyczące różnic w wynagrodzeniach ze względu na płeć, prezentując wyniki i podejmowane działania w celu zmniejszenia luki płacowej.
Podobnie robi Vodafone i PwC – obie firmy aktywnie angażują się w promowanie przejrzystości w zakresie równości wynagrodzeń, publikując raporty na temat różnic płacowych, analizując przyczyny luki płacowej oraz przedstawiając strategię jej redukcji.
Czy Ty też nie znosisz czekać na przelew od kontrahentów?
Termin płatności na fakturze może wynieść nawet kilkadziesiąt dni, a pieniądze są potrzebne tu i teraz. Nie czekaj z założonymi rękami, skorzystaj z eFaktor i wymień faktury na gotówkę.
➔ Zaliczka do 100%
➔ Pieniądze z faktury w 24 godziny na koncie
➔ Finansowanie do 15 000 000 zł
A jak to wygląda w Polsce?
W Polsce, mimo braku powszechnego obowiązku raportowania luki płacowej ze względu na płeć, niektóre przedsiębiorstwa podejmują już inicjatywę w tym zakresie, korzystając z międzynarodowych wytycznych, takich jak Global Reporting Initiative (GRI).
Przykładem jest Santander Bank Polska, który w swoim Raporcie ESG za 2023 rok ujawnił dane dotyczące różnorodności w miejscu pracy, w tym wskaźnik Equal Pay Gap (EPG). W 2023 roku wskaźnik ten wyniósł 2%, co oznacza, że kobiety na tych samych stanowiskach zarabiały średnio o 2% mniej niż mężczyźni. Bank dąży do całkowitego wyeliminowania luki płacowej do 2025 roku.
Ponadto, raport ManpowerGroup „ESG w Polsce. Rynek pracy” wskazuje, że 3 na 10 organizacji w Polsce jest na etapie opracowywania strategii ESG, a te, które już ją wdrożyły, największy nacisk kładą na działania związane z obszarem ludzkim i społecznym. Główną motywacją do wprowadzenia ESG są dla organizacji chęć przestrzegania przepisów (43%) i budowanie reputacji (42%).
Wyzwania i korzyści z raportowania gender pay gap
Raportowanie gender pay gap staje się coraz ważniejszym elementem strategii ESG i odpowiedzialności społecznej firm. Choć proces ten niesie wiele korzyści, firmy napotykają także liczne wyzwania, które mogą wymagać znaczących zasobów i zmiany podejścia do zarządzania.
Korzyści wynikające z transparentności
Wdrażanie praktyk raportowania gender pay gap przynosi organizacjom wymierne korzyści, zarówno w kontekście wizerunkowym, jak i biznesowym. Przejrzystość w zakresie różnic wynagrodzeń może pozytywnie wpłynąć na wiele obszarów działalności firmy, takich jak:
- budowanie zaufania: publikacja danych o różnicach płacowych wzmacnia reputację firmy, pokazując jej zaangażowanie w zasady uczciwości i odpowiedzialności społecznej,
- przyciąganie i zatrzymywanie talentów: transparentność w kwestii wynagrodzeń przyciąga osoby z młodszych pokoleń, które szczególnie cenią równość i inkluzywność,
- zgodność z oczekiwaniami społecznymi: firmy otwarcie podejmujące temat równości wynagrodzeń zyskują uznanie konsumentów i inwestorów, którzy coraz częściej kierują się wartościami społecznymi przy podejmowaniu decyzji,
- poprawa efektywności biznesowej: dążenie do równości płac może zwiększać motywację pracowników i ich zaangażowanie, co przekłada się na wzrost produktywności.
Wyzwania dla firm związane z gender pay gap
Pomimo licznych korzyści, raportowanie gender pay gap wiąże się z istotnymi trudnościami. Dla wielu firm jest to proces wymagający znacznych nakładów finansowych, organizacyjnych i komunikacyjnych. Największe wyzwania dotyczą:
- braku ujednoliconych standardów: różne wytyczne i metodologie raportowania utrudniają porównywanie danych między firmami oraz utrzymanie spójności w raportach,
- oporu organizacji: niektóre firmy obawiają się negatywnych skutków ujawnienia dużej różnicy płacowej, takich jak pogorszenie wizerunku czy reakcja pracowników,
- kosztów wdrożenia: analiza wynagrodzeń i przygotowanie raportów wymaga dodatkowych zasobów finansowych i organizacyjnych, co może być szczególnym wyzwaniem dla mniejszych przedsiębiorstw.
Jak rysuje się przyszłość raportowania równości płacowej?
Rosnąca presja regulacyjna na poziomie unijnym i globalnym wskazuje na wyraźny trend zaostrzania wymogów dotyczących transparentności płacowej. Planowana dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie przejrzystości wynagrodzeń może wprowadzić obowiązek raportowania różnic płacowych, zmuszając firmy do dostosowania się do nowych standardów. Jednocześnie zmieniają się oczekiwania interesariuszy – inwestorzy, konsumenci i pracownicy coraz częściej wymagają od firm działań wykraczających poza minimum regulacyjne. Równość płacowa przestaje być jedynie kwestią etyczną, stając się istotnym elementem budowania zaufania i konkurencyjności na rynku.
Nowoczesne technologie wspierają firmy w tym procesie – narzędzia analityczne i systemy HR pozwalają na dokładniejsze monitorowanie różnic płacowych, identyfikację ich przyczyn oraz automatyzację raportowania, co zmniejsza koszty i zwiększa efektywność działań związanych z ESG. Transparentność w obszarze gender pay gap nie tylko wzmacnia wizerunek firmy, ale także buduje bardziej zrównoważone i produktywne środowisko pracy. Firmy, które wcześnie dostosują się do zmieniających się wymagań, mogą zyskać przewagę konkurencyjną i stać się liderami zrównoważonego rozwoju.
W przyszłości równość płacowa prawdopodobnie stanie się jednym z kluczowych wskaźników oceny ESG. Ignorowanie tego trendu może prowadzić do sankcji regulacyjnych i utraty pozycji na rynku. Działania na rzecz przejrzystości wynagrodzeń staną się nie tylko wyborem strategicznym, ale koniecznością dla firm, które chcą pozostać konkurencyjne w zmieniającym się środowisku biznesowym.